Breyten Breytenbach

Breyten Breytenbach is gebore op 16 September 1939 in Bonnievale. Hy het kuns studeer aan die Universiteit van Kaapstad en het 'n toegewyde teenstander van die apartheidsbeleid geword. Hy verlaat Suid-Afrika en gaan na Parys, Frankryk in die 1960's.

In Parys ontmoet hy Yolande Ngo Thi Hoang Lien, 'n Franse vrou van Viëtnamese oorsprong, met wie hy later trou. Kragtens die Wet op Verbod van Gemengde Huwelike 55 van 1949 was Breytenbach se huwelik in sy tuisteland ongeldig. In 1972 word so 'n visum vir die eerste keer toegeken aan hom en Yolande en keer hulle, te midde van groot mediadekking, na Suid-Afrika terug vir 'n skrywerskongres aan die Universiteit van Kaapstad. Tydens 'n onwettige besoek aan Suid-Afrika in 1975 is hy verraai, gearresteer en gevonnis tot nege jaar tronkstraf vir hoogverraad. Na baie internasionale bemiddeling is hy vrygelaat in 1982.

Wat sy letterkunde betref is Breytenbach met eerste oogopslag klassifiseerbaar as surrealis. Sy debuutbundel, Die ysterkoei moet sweet, kan as 't ware as een van die grootste vernuwende werke van die tyd gesien word. Die surrealistiese invloed en die verkenning van die Zen-Boeddhisme word met gemengde gevoelens in Suid-Afrika ontvang. Dit is egter hierdie bundel wat hom groepeer met ander sogenaamde Sestigers, vernaam Jan Rabie en André P Brink wat ook rondom daardie tyd in Parys gewoon en geskryf het.

Tans verdeel hy sy tyd tussen Europa, Afrika en die VSA. Hy is 'n gasdosent by die Universiteit van Kaapstad in die Geesteswetenskappe (sedert Januarie 2000) en is ook betrokke by die Gorée-instituut in Dakar, Senegal en by die Columbia Universiteit van New York.

Breytenbach se werk sluit poësie, romans en essays in. Hy is ook bekend vir sy skilderwerk.

elegie vir Pájaro

Breyten Breytenbach Poësie 2024-05-16

"En ek kan om my lewe te red
geen sin maak van die patroon
geweef in die lyn
tussen jou dood
en myne"

Luisterverhale: "fascistiese pampoen" deur Breyten Breytenbach, voorgelees deur Marcel van Heerden

Breyten Breytenbach, Marcel van Heerden Luisterverhale 2024-04-18

Marcel van Heerden lees Breyten Breytenbach se verhaal "fascistiese pampoen" voor. Die verhaal het oorspronklik in Katastrofes, in 1964 deur Human & Rousseau uitgegee, verskyn.

Luisterverhale: "selfmoord 2" deur Breyten Breytenbach, voorgelees deur Marcel van Heerden

Breyten Breytenbach, Marcel van Heerden Luisterverhale 2024-03-05

Marcel van Heerden lees Breyten Breytenbach se verhaal "selfmoord 2" voor. Die verhaal het oorspronklik in Katastrofes, uitgegee deur Human & Rousseau in 1964, verskyn.

"birdsmoke": ’n gedig

Breyten Breytenbach Poësie 2024-01-17

Met hierdie gedig lewer Breyten Breytenbach kommentaar op ’n onlangse gedig deur Benno Barnard op LitNet, soos ook vertaal deur Daniel Hugo.

In die fragmentarium 6

Breyten Breytenbach Rubrieke 2023-06-15

"oor seë het ek gedroom
van onstuimighede of ’n blou spieël
wat die dae in hulle nagte uitspoel ..."

In die fragmentarium 5

Breyten Breytenbach Rubrieke 2023-05-16

"Aan die kus in die voorportaal van die statige ou hotel wat seker gewoond was aan rustiger ritmes en die gemurmel van beskaafde gesprekke was daar nou die roesemoes van ’n horde skadufigure wat elkeen skuiling moet vind teen die onbeheerbare duisternis daar buite."

In die fragmentarium 4

Breyten Breytenbach Rubrieke 2023-03-16

"Moenie te groot woorde gebruik nie want die oggend is nog ongeskonde en heilig. Jy sit op die balkon asof dit ’n stoep is, met ’n eerste beker koffie en ’n moot beskuit hard soos ’n klinker."

In die fragmentarium 3

Breyten Breytenbach Rubrieke 2023-02-17

"Leser:
As jy maar weet
Jou stillees was ’n murmelende stroom
Waar ek moeg gereis kon buk
Op soek na die afwesige gesig
En my dors te les ..."

bemagtigde Frida

Breyten Breytenbach SêNet-briewe 2023-02-08

"Ek onthou dat een van my werke (nie so watwonders nie) wat deur ’n versamelaar aan die Universiteit van Kaapstad geleen is en daar iewers uitgehang het 'aanstoot' gegee het en op aandrang van die versugters-na-Westerse-verbruikersweelde-barbare verwyder is."

In die fragmentarium 2

Breyten Breytenbach Rubrieke 2023-01-16

"’n elegie moet die klaagsang in lang klankreëls vleg
om op die wind te sweef
en ek kan om my lewe te red
geen sin maak van die patroon
geweef in die lyn
tussen jou dood
en myne"

In die fragmentarium 1

Breyten Breytenbach Rubrieke 2022-12-13

"Wat jy hier in die hand neem, Leser, is ’n soort joernaal stukgewys bygehou oor die drie jaar, of meer – tot dusver – van inperking en afsondering, bevraagtekening en disoriëntering."

Gorée-verbeeltenisse

Breyten Breytenbach Poësie 2022-11-03

"Hiér dans ons met die droom 
Wanneer dit rooi tot woorde op die oggend se lip
Hier onthou ons ’n wind 
Wat die voorouers besing" 

FilosofieKafee-gesprek: "Waar is ons (nou)?" deur Breyten Breytenbach

Breyten Breytenbach Seminare en essays 2022-10-18

"Die staat is nie 'ons' s’n nie. Ons kan onsself nie daarin herken of dink dat ons dit teenoor wie ook al sal regverdig of verdedig nie. Miskien is dit ’n natuurlike evolusie. Miskien is die konsep 'staat' verouderd, dien dit weinig nut. Baie van ons – dié wat dit kan bekostig of dié wat nooit gekwalifiseer het vir toelating tot die staat nie – lewe in ieder geval daaromheen."

skemertyd

Breyten Breytenbach Poësie 2022-08-25

"Tog, iets in die gesig van die ou digter – Dolf van Nie-kerk – 
laat my skrik en weet dis goed om te kon wonder oor wat 
nie sins- en sinne-uiting is nie."

landelike bestaansvergaan

Breyten Breytenbach Poësie 2022-08-11

"om op te hou skrywe
na die einder-kom-nader
met sterre se sterwe
nog net buite bereik
is nie ’n opsie nie"

Top