Hennie van Deventer

Jakob Hendrik (Hennie) van Deventer (80) was sy lewe lank koerantmens. Hy was met sy uittrede in 1998 uitvoerende hoof: Koerante van Naspers. Van 1980 tot 1992 was hy redakteur van Die Volksblad (nou Volksblad) in Bloemfontein. Naspers het in 1997 sy hoogste eerbewys, die Phil Weber-medalje, aan hom toegeken vir “die nalatenskap wat hy in elke fase van sy loopbaan van 35 jaar gelos het”.

Ander eerbewyse: Van die Hoër Volkskool, Potchefstroom, by die skool se 75ste verjaardag die erepenning vir ’n oud-Volkie wat op nasionale en/of internasionale vlak presteer het (1997). Van die Universiteit van Pretoria: Laureatus-kleure ter erkenning van buitengewone prestasie (1988). Van die Bloemfonteinse stadsraad: ’n oorkonde as stigter van Die Volksblad se Kunsmark (1981). Van die Bloemfonteinse Publisiteitsvereniging: ’n medalje vir gemeenskapsbetrokkenheid (1989). Van die Universiteit van die Vrystaat: ’n Eeufeesmedalje vir sy rol as raadslid en redakteur van Die Volksblad (2004).

Direksies en rade: Hy het gedien in die direksies van Nasionale Media Bpk (die eerste dienende redakteur van Die Volksblad in die direksie), Rapport-Uitgewers Bpk, Worcester Standard Electric Press Ltd, die Suid-Afrikaanse Persvereniging (Sapa) en die Drukmedia-Assosiasie van Suid-Afrika. Hy was lid van die uitvoerende rade van die Wêreldvereniging van Koerante (WAN), die Afrikaner-Broederbond, die UOVS, die Technikon OVS en die Bond van Oudstudente van UP.

Voorsitterskappe: Hy was voorsitter van onder meer die Nuusblad-Assosiasie van Suid-Afrika (voorheen NPU), die SA Vereniging van Nieman Fellows, die Vrystaatse tak van die Bond van Oud-Studente van UP, die Bloemfonteinse Junior Rapportryerskorps en die direksie van Worcester Standard Electric Press Ltd.

Genootskappe: In 1976/77 verwerf hy die gesogte Nieman Fellowship vir joernaliste vir ’n jaar se studie aan die Harvard-universiteit in Cambridge, Massachusetts, VSA. Deur Drukmedia SA word hy in 1998 as een van die eerste lewenslange Genote ("Fellows") aangewys.

Boeke: Hy is die skrywer van 22 boeke, onder meer Scoops en skandes (Tafelberg, 1993), Flaters en kraters (Tafelberg, 1996), Oos, wes – Reismoles (Human & Rousseau, 1998), Kroniek van ’n koerantman (Tarlehoet, 1998), ’n Vriend vir altyd (Human & Rousseau, 2000), In kamera (Protea Boekhuis, 2003), Byl in my bos (Griffel, 2010), Praat-praat in Tamatiestraat (Griffel, 2010), Bure van nature (Protea, 2021) en Koerantkamerade (Naledi, 2021).

Organisasies: Hy is lid van die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns, die Afrikanerbond, die FAK, die Erfenisstigting, die Vriende van die Voortrekkermonument en die Probusklub van Bloubergstrand, waarvan hy twee termyne president was.

Koerantloopbaan: Hy was onder meer parlementêre verslaggewer, hoofsubredakteur en nuusredakteur van Die Volksblad, asook die eerste nuusredakteur en die adjunkredakteur van Beeld. In 1980, op ouderdom 39, is hy aangestel as redakteur van Die Volksblad.

Hennie het as redakteur internasionale konferensies oor die perswese en oor die politiek bygewoon in die VSA, Europa, Brittanje en Australië, ook as referent. Artikels uit sy pen het onder meer in die boek Joernalistiek vandag en die vaktydskrifte Nieman Reports (VSA) en Ecquid Novi (SA) verskyn. Hy was ’n beoordelaar in die Frewin-kompetisie vir koerante. Hy was ’n stigterslid van die Afrikaanse Studente-Persunie en die skolekoerantkompetisie van die Junior Rapportryers.

Borgskappe: Hennie is die alleenborg van die woord koerant by die Woordeboek van die Afrikaanse Taal (WAT). Hy is ook ’n borg van die woord joernalis.

Voor 1962: Hy is op 3 Januarie 1941 op Dundee gebore. Hy slaag matriek in die eerste klas (met onderskeidings in Afrikaans en Engels) in 1957, en behaal die graad BA in 1960. Hy slaag al die vakke in die eerste jaar van die graad LLB in 1962. Hy was as student redakteur van die studentekoerant Die Perdeby, en primarius van Kollege-tehuis. Dux-erekleure van UP is in 1961 aan hom toegeken.

Gesin: Hennie is getroud met Tokkie van Deventer van Bultfontein; goue bruilof was op 31 Desember 2016. Kinders is Johan en Marisa. Vier kleinkinders: Jacob en Thomas en Christopher Claassens en Migael van Deventer.

Hoekom my hart so bloei oor die koerante

Hennie van Deventer Menings 2024-12-04

"Oor hoe diep dit my persoonlik raak – en hoekom so – het ek tog maar nog ’n vir-oulaas-woord op die hart."

Elders gesien: Slaapgas in ’n stasiewa

Hennie van Deventer Elders gesien 2024-10-27

"Hy was ook ’n betroubare babawagter … in ruil vir Tokkie se lekker Boerekos.  Johan was toe vyf en Marisa, wat Hans juis na aanleiding van die Halloween-gedoente Pampoenspokie gedoop het, ’n energieke drie."

Elders gesien: Selfs Frits Gaum sou saam kon juig

Hennie van Deventer Elders gesien 2024-10-14

"Toe verloor die President sy skoen. Frits het geen oomblik geweifel nie, op sy knie gesak en die skoen aangetrek."

Elders gesien: Naamloos onder die naamloses, en nou ook sonder adres

Hennie van Deventer Elders gesien 2024-09-27

"Die treurige nuus oor die huis herinner aan ander vreemdhede rondom Louw se dood waarvan die ergste sekerlik is die verloop van sake met sy as."

Projek T en die verowering van die Noorde

Hennie van Deventer Menings 2024-07-29

"Projek T is gebore – ’n inisiatief so in geheim gehul dat geen lid van die direksie snuf in die neus had nie. Die T het gestaan vir Transvaal."

Die boek wat nooit verskyn het nie

Hennie van Deventer Menings 2024-06-29

"Die Burger en Die Volksblad het albei ’n lang geskiedenis as amptelike mondstukke en bondgenote van die Nasionale Party. Die Beeld, Rapport en Beeld se bande was losser, maar was tog in mindere of meerdere mate in dieselfde dampkring."

Elders gesien: Verander jou status met die toekenning van ’n eredoktorsgraad?

Hennie van Deventer Elders gesien 2024-05-03

"Om die toekenning van ’n eregraad die toets te maak vir ’n mens se beskeidenheid, of gebrek daaraan, lyk vir my onbillik."

Waagmoedige antwoorde: ’n lesersindruk van Ter wille van oorlewing, ideologie en geld­ deur Johannes D Froneman

Hennie van Deventer Lesersindrukke 2023-06-07

"Ideologiese vraagstukke waaroor debatte veral op sosiale media van tyd tot tyd opvlam, lê aan die hart van die boek: die soeke na vrede deur geregtigheid en die rol wat redakteurs en joernaliste tydens politieke woelinge in die vorige eeu, veral in die jare negentigs voor en tydens die 1994-verkiesing, gespeel het."

Elders gesien: Amper vergete skryfkampioen

Hennie van Deventer Elders gesien 2023-05-22

"Eleanor Fraser, ’n nooi van McGregor, by Robertson, het haar hoofsaaklik toegespits op liefdesverhale, soms gemeng met ’n goeie skeut spanning, aksie en intrige.  Daarmee wou sy jong Afrikaanse meisies aan die lees kry. Sy was bekommerd dat hulle ná die Depressie as ’n generasie nielesers grootword."

Elders gesien: Stalmaat en boekeman, George Louw

Hennie van Deventer Elders gesien 2023-05-08

"Die bome tuimel nou vinnig in die bos van kollegas in die 80-plus-kategorie. Die jongste is George Louw, ’n uitgewer, digter, dramaturg en joernalis van formaat, wat in die Milnerton Mediclinic aan ’n hartaanval oorlede is."

Ek groet en dis vir laas

Hennie van Deventer SêNet-briewe 2023-02-15

"Soos ’n mens ouer word, word onder al hoe meer aktiwiteite ’n streep getrek. Óf jy trek dit self óf dit word vir jou getrek. So is dit nou een maal."

Soos op Boksburg: Trein van onheil saai verwoesting

Hennie van Deventer SêNet-briewe 2022-12-30

"Die gasverwoesting op Boksburg herinner aan die geweldige ontploffing van ’n dinamiettrein van altesaam 42 trokke, 90 jaar gelede op 17 Julie 1932, op die plaas Louwpan net buite Leeudoringstad (Leeudoornstad) in die ou Wes-Transvaal."

Ruilduiwel, babers en die burgemeester se bodem

Hennie van Deventer SêNet-briewe 2022-12-13

"’n Fris vroulike tennisspeler slaan af dat haar rokkie hoog opwip. Die onderskrif maak lesers wys sy is mev So-en-So wat by die naweek se hengelkompetisie die prys vir die grootste baber gewen het."

Tyd het aangebreek vir die jaarlikse bulletin uit Melkbosstrand

Hennie van Deventer Blogs 2022-12-06

"Stilletjies het nog ’n Desember – Hennie se 81ste, Tokkie se 76ste en ons twee se 55ste saam – op ons afgekom. Hier is die einde van die jaar op ons. Tyd het aangebreek vir die jaarlikse bulletin uit Melkbosstrand."

Elders gesien: Stem van rede raak stil

Hennie van Deventer Elders gesien 2022-10-20

"Die heengaan van skrywer-joernalis Leopold Scholtz, voorste historikus en politieke denker, op 74 is nie heeltemal onverwags nie. Tog tref die finaliteit ’n mens hard."

Top