Prent: Canva
.............
Die onlangs afgehandelde verkiesing in Suid-Afrika, gekenmerk deur tweespalt en spanning, het ’n wydverspreide ontevredenheid onder burgers oor hul lewenskwaliteit oor die afgelope 30 jaar geopenbaar. Die invloed van sosiale media het verskeie stemme gedurende hierdie verkiesingseisoen versprei, wat dikwels populistiese en identiteitgesentreerde uitdrukkings aangevuur het.
................
Die onlangs afgehandelde verkiesing in Suid-Afrika, gekenmerk deur tweespalt en spanning, het ’n wydverspreide ontevredenheid onder burgers oor hul lewenskwaliteit oor die afgelope 30 jaar geopenbaar. Die invloed van sosiale media het verskeie stemme gedurende hierdie verkiesingseisoen versprei, wat dikwels populistiese en identiteitgesentreerde uitdrukkings aangevuur het.
Te midde van so ’n omstrede politieke landskap is dit van kardinale belang om te besin oor die verloop van demokrasie en burgerskap, veral die rol van hoër onderwys in die bevordering van demokratiese waardes, prosesse en aktiewe betrokkenheid rakende die toekomstige rigting van ons land.
Demokrasieë is bedoel om veerkragtigheid te toon om hulself aan te pas, selfs te midde van voortdurende uitdagings soos armoede, ongelykheid, klimaatsonstabiliteit en die invloed van KI op menslike gedrag. Die erosie van politieke beskaafdheid en wedersydse respek onder mededingende faksies en politieke belange bedreig egter ’n funksionele demokrasie direk.
Dit is noodsaaklik om nie net die struikelblokke te erken wat hierdie uitdagings vir die Suid-Afrikaanse demokrasie bied nie, maar ook die geleenthede wat dit bied vir die bekendstelling van vernuwende benaderings om demokratiese deelname aan te moedig en vertroue in demokratiese instellings te versterk.
............
Om die gesondheid van Suid-Afrikaanse demokrasie te midde van hierdie uitdagings te verseker, kan instellings nie bloot in hul huidige hoedanigheid funksioneer nie; hulle moet gewortel wees in demokratiese beginsels en aktief bydra tot die bevordering en behoud van ’n demokratiese etos.
................
Om die gesondheid van Suid-Afrikaanse demokrasie te midde van hierdie uitdagings te verseker, kan instellings nie bloot in hul huidige hoedanigheid funksioneer nie; hulle moet gewortel wees in demokratiese beginsels en aktief bydra tot die bevordering en behoud van ’n demokratiese etos. Instellings is noodsaaklik vir die handhawing van demokrasie, en vereis voortdurende beskerming, aanpassing en verbetering.
...........
Hoër onderwys speel ’n deurslaggewende rol om te bepaal watter kennis aanvaarbaar is.
...............
Hoër onderwys speel ’n deurslaggewende rol om te bepaal watter kennis aanvaarbaar is. Dit beklemtoon tipies vooruitgang in die natuurwetenskappe en tegnologie, terwyl dit die belangrikheid van die geesteswetenskappe en sosiale wetenskappe beklemtoon. Universiteite beklemtoon ook ’n breër missie om gegradueerdes te lewer wat voorberei is vir die arbeidsmag en toegerus is om sosiale ongelykhede aan te spreek.
Dit is van kardinale belang dat van gegradueerdes verwag word om kritiese denkvaardighede te beliggaam wat aktief tot maatskaplike ontwikkeling en vooruitgang bydra. Hoër onderwys speel ’n noodsaaklike rol in die kweek van deugde soos respek, veerkragtigheid, waardigheid, inklusiwiteit en geslagsgelykheid, om sodoende ’n konstruktiewe platform vir openbare diskoers te bevorder. Universiteite dien as ’n beskerming teen kru, antidemokratiese retoriek.
Universiteite word uitgedaag om beduidende hervormings te ondergaan om hul burgerlike verantwoordelikhede effektief in ’n wankelrige demokrasie na te kom. Hierdie hervormings sluit in die aanpassing van hul bestuur met demokratiese waardes, die beskouing van hoër onderwys as ’n belegging vir die toekoms eerder as net vir ekonomiese winste, die beveiliging van akademiese vryheid en die bevordering van inklusiewe besluitnemingsprosesse.
Verder moet die navorsing wat deur universiteite geproduseer word, die publieke belang dien, beleidmaking ingee en maatskaplike welstand bevorder. Openbare universiteite is deurslaggewend vir demokratiese samelewings en moet dus beskerm en versterk word as bastions van kritiese ondersoek en maatskaplike vooruitgang.
Bedreigings vir demokrasie spruit uit aanvalle op verkiesingsintegriteit, professionele bestuur van instellings en geregtelike onafhanklikheid. Die bekamping van hierdie bedreigings is noodsaaklik. Onderwys neem ’n sentrale rol in die bevordering van beskaafdheid en ’n standvastige verbintenis tot demokratiese beginsels en aanspreeklikheid in. Universiteite behoort die aankweek van studente en burgers se kritiese denkvermoëns te prioritiseer om verkeerde inligting en vrees te konfronteer en antidemokratiese retoriek en gedrag te ondersoek en uit te daag.
Die vestiging van vertroue en die bevordering van kommunikasie tussen studente en die breër gemeenskap is onontbeerlik. Om teen onkunde te waak, stel akademici en opvoeders in staat om die onderliggende oorsake van demokratiese agteruitgang aan te spreek en voort te gaan om ’n verligte, oordeelkundige en betrokke burgery te koester.
............
Uiteindelik het akademici en opvoeders beduidende invloed in die oordrag van kennis en die kweek van die kritiese denke wat nodig is vir demokratiese betrokkenheid.
.............
Uiteindelik het akademici en opvoeders beduidende invloed in die oordrag van kennis en die kweek van die kritiese denke wat nodig is vir demokratiese betrokkenheid. Hoër onderwys behoort skeptisisme jeens ongegronde bewerings te bevorder en ’n toewyding aan feitelikheid, waarheid en beredeneerde openbare gesprek te koester, om sodoende die toekoms van demokrasie in hierdie land en verder te verseker.
-
Aslam Fataar is navorsingsprofessor in Hoër Onderwystransformasie, Departement Onderwysbeleidstudies, Universiteit Stellenbosch. Najwa Norodien-Fataar is senior lektor in HOD-Kurrikulumontwikkeling, Fundani Sentrum vir Hoër Onderwysontwikkeling.
Lees ook:
Enhancing democracy through higher education in a politically contentious landscape
Decolonising education in South Africa: An interview with Aslam Fataar
Nasionale dialoog and aksieplan nodig om verval van ons demokrasie te stuit!
Die ontwikkeling van onderwysstudente se hoërorde kognitiewe vaardighede
Universiteitseminaar: Guerrillas en die universiteit wat moet kom
Die stand van die demokrasie in Suid-Afrika: ’n kritiese perspektief
Kommentaar
Dankie vir hierdie gebalanseerde roep oor die uitbou van ons demokrasie in hier 'gorre' tyd.
Aslam Fataar en Najwa Norodien-Fataar se artikel "Hoër onderwys en die uitbou van demokrasie te midde van 'n polities omstrede landskap" is PUIK! Dit is 'n belangrike rigtingwyser (geskoei op rigtinggewende waardes en beskaafde optredes) vir studente, opvoeders, sakelui, politici of enigeen wie 'n konstruktiewe bydrae tot die uitbou van die demokrasie, ekonomie en sosiale geregtigheid in ons land wil lewer.