Vat ’n stap deur Mitchells Plain saam met my,
Ek sal jou wys wat gaan aan, hier waar ek bly.
Miskien is dié ’n les of net ’n stroll by the way …
Is jy alright? Don’t panic, ek sal jou lei.
Wiet jy, hier bly drie miljoen mense min of meer.
Is woelag, oek baie dinge sal hier gebeur –
Van kwaai plekke soos town centre, rehab centres,
psych hospitaal in Lentegeur.
Oek different mense, posh en kwaad bendes –
Geweld is hewig oppie agenda.
Kinders doen tik, van nege tot oupas in hul sewentigs.
Meisies vergooi hulself – kyk hoe staan hul oppie straat.
Van vroeg tot laat, almal hustle, life’s no prank.
Lyne’s lank; as die treine staak, check die taxi rank.
Smouse en mense in suits moet depend.
O ja, dai’s die medical centre –
Back innie day was dit “In on The Plain”.
Nog ’n feit, Mitchells Plain het vier kante,
Subgemeenskappe geskei deur hoofstrate.
Almal ken vir: Spine Road, Strandfontein Pavilion, Westridge Gardens,
Die mall culture!
Ek het opgegroei in Mitchells Plain en was in ’n Afrikaanse skool, maar ek het nie gerelate met die tipe Afrikaans wat ons geleer was nie. Ek het baie bad memories van primêre skool, soos die feit dat ek baie vet was, dat my hare kroes was en ek hettie ingepas nie vir verskillende ander reasons including dat ek baie slim was. Ek was oek nou en dan geskop by accident met ’n sokkerbal randomly wanneer ek pouse oorie speelgrond geloep het. Maar die worst memory was om elke dag in Afrikaans geleer te word, want dit was moeilik om te verstaan. Heeldag praat ek Afrikaaps by die huis en met my vriende, ek droom in Afrikaaps, en my moedertaal is Afrikaaps, dan vir sewe ure elke dag by die skool moet ek Afrikaans praat en in dit probeer dink.
Afrikaaps is so ’n mooi taal. Dis gemeng en sluit in different ander tale soos Khoekhoe, Maleiys, Engels, en nog ander tale. Dis so lekker om jou te kan express, want daa’s soma sound effects en elke emotion het ’n different tone.
As ’n professional artist met die stage naam Blaq Pearl skryf ek baie poetry en stories in Afrikaaps en was ook deel van die music production Afrikaaps vanaf 2010, en daardeur het ek kom leer van die vrou met die naam Krotoa vannie 1600-jare. Sy was ’n diplomaat, linguist en interpreter. Sy was ’n sterk vrou, maar het ook baie hardships deurgegaan. Haar storie was so inspirational, hartseer, en ek kon sien hoe nog baie vroue vandag relate na haar. Ek was moved om hierdie poem te skryf:
Krotoa van vandag
Vandag stap ek al weer
Sonder rigting, met ’n rhythm, en is swaar,
Want die ouens sien net een ding.
Nie my load wat ek verdra
of my twee maande, derde kind wat ek verwag.
Plus die feit dat ek kos oppie tafel sit elke dag.
Met my vol borste en curves swaai ek my heupe,
Goed opgevoed met ’n kwaai gedagte.
Maar hulle dink ek is net goed vir ’n bier en ’n wydsbeen lê
Dan is alles klaa.
Wat kan ek maak?
Dié was gedoen aan ouma en aan ma.
My een kind wietie wie’s sy pa nie,
Hy bly kwaad, ek willie ees vra nie.
Want ek soek oek replacements virrie pa wat ek nie kennie, ek willie praatie!
Ek droom eendag sal ekkit maak.
Die man van my droeme sal hier kom park.
Ek het die droem al baie keer gehad
En hy’t my wee en wee velaat.
Miskien dié kee kan ek op my eie staan.
Ek is Krotoa van vandag.
Almal se moedertaal moet gerecognise word in institutions, insluitend variations soos Afrikaaps en Afrikaans. Niks taal moet geforce word op iemand nie. En niks judgement omdat jy verskillend klink nie. Jou taal is deel van wie jy is. Ek’t ’n BA-graad in psychology en linguistics vannie University vannie Wes-Kaap, maar as ek by die supermarket gaan en praat in my taal met die cashier, dan kykie antie my snaaks aan. Asof ek illiterate is. Dit faze my nie meerie want ek aanvaar myself, my taal. Ek sal dit aanhou praat met pride en hoop dit sal ander Afrikaaps-sprekers en ander taalgebruikers positively affect om dit te aanvaar.
Dit sal kwaai wies as institutions, veral skole en universities, dit kan insluit. Dit sal ’n groot verandering bring in die articulation, expression en academic bevordering in studente en hul uitslae.
I could’ve been more advanced if it wasn’t for Afrikaans. Ek praat Afrikaaps en ek is proud.
Lees ook:
US-taaldebat 2021: Taal op Maties ‒ Vir moedertaalonderrig of vir volk en vaderland?
Kommentaar
Baie dankie hiervoor.