Gert en Joey: Nuwe lig op ’n raaisel van dertig jaar
Pieter van Zyl
Uitgewer: Penguin Random House South Africa
ISBN: 9781776093144
Hierdie lesersindruk is uit eie beweging deur die skrywer geskryf en aan LitNet gestuur.
My kennis van Gert van Rooyen en die verdwyning van die kinders waarvan Van Rooyen verdink word, is maar baie skraps. Dit is beperk tot ’n paar sinne of ’n opmerking hier en daar, en dan ook ’n dokumentêr op die televisie eenkeer oor opgrawings wat in KwaZulu-Natal gemaak is. Ek is met ander woorde ’n leek, maar misdaad is altyd ’n verkoper van boeke. En seksmisdaad, veral waar kinders betrokke is, is des te meer ’n sensitiewe saak wat almal raak. Nie dat daar duidelikheid is oor wat presies gebeur het in die saak rondom Gert van Rooyen nie. Dit word tereg ’n “raaisel” genoem. Van Rooyen, weet ek nou uit hierdie boek, het vroeg in sy lewe in die tronk beland weens “onsedelike aanranding” op minderjariges. Na hy sy vonnis uitgedien het, is hy later verdink van die verdwyning van verskeie kinders wat nooit weer gevind is nie. Hy het uiteindelik weens selfdood gesterf , tesame met Joey Haarhoff.
Dit is nie vir my lekker duidelik wat presies die “nuwe lig” is wat op die verdwynings gewerp word in die boek nie. Dit wil voorkom of wat presies van die vermiste kinders geword het, vandag nog net so onduidelik is as toe dit gebeur het. Miskien sal mense wat meer voorafkennis van die saak as ek het, in ’n beter posisie wees om te kan oordeel of daar noemenswaardige nuwe inligting oor die verdwynings in hierdie boek onthul word wat nie voorheen bekend was nie. Van Zyl se boek vat egter ten minste die hele saak goed saam deur al die gebeure te herbesoek. En dit dokumenteer die naloop van die gebeure. Hoe die saak na soveel jare nog steeds die verbeelding aangryp.
In hoofstuk sewe is daar wel darem getuienisse van “die slagoffers wat ontsnap het”. Dan is daar ook in hoofstuk ses interessante inligting oor hoe die families van die vermiste kinders se desperaatheid uitgebuit is. Hoe hulle vir geld afgepers is. In hoofstuk agt word daar na ander omstrede pare gekyk wat verbind was met misdaad, soos die geval van advokaat Barbie en Dirk Prinsloo. In hoofstuk nege word die saak van Gert en Joey dan vanuit ’n sielkundige perspektief ondersoek, en die laaste hoofstuk eindig met die betrokkenheid van heldersiendes by die saak, waaroor ek persoonlik maar net my kop in ongeloof kan skud. Dit is veral die hoofstuk oor die sielkunde wat uitstaan, waarin die aard van Gert van Rooyen en Joey Haarhoff se verhouding onder die psigologiese bril deurloop. Die verdwyning van ’n medemens lei ook tot die voortdurende hertraumatisering van die geliefdes, anders as met die geval van die dood.
Van Zyl se boek het my vir die eerste keer op omvattende wyse aan die tragiese gebeure van die verdwyning van die jong kinders blootgestel. Alhoewel ses kinders met die saak verbind word, is dit hoogs onwaarskynlik dat daar nie nog ander kinders is wat ook as deel van die misdrywe verdwyn het nie. Daar was dus moontlik nog ander verdwynings ook. Die moontlikheid is ook nie uitgesluit dat Van Rooyen deel van ’n sindikaat was nie, maar dit bly ook maar spekulasie. Of lesers wat reeds goed vertroud is met die saak hierdie boek soveel sal geniet soos wat ek het, daaroor kan ek self maar net spekuleer. Daar is van die hoofstukke, soos 8 en 10, wat selfs vir my nie juis interessant was nie, en waarvan die inligting alombekend is (of in die geval van heldersiendes, wat geen tasbare bydrae gelewer het tot wat van die kinders geword het nie). Vir my was die boek egter grotendeels die moeite werd om te lees.
Lees ook
Gert & Joey, nuwe lig op ’n raaisel van dertig jaar: ’n onderhoud met Pieter van Zyl