Foto: Woordfees
Almal is bewus van Helen Keller, maar baie min mense ken werklik haar geskiedenis – en nog minder weet enigiets van Annie Sullivan, haar onderwyser en tolk. Annie+Helen fokus op hul verhouding: die Ierse weeskind uit ’n arm immigrantefamilie en die bedorwe maar geïsoleerde kind wat blind en doof gelaat is deur ’n siekte op 18 maande. Dit vertel die storie van die massiewe struikelblokke wat hulle in die eerste paar weke ná hul ontmoeting teëkom, en wys hoeveel werk en vasberadenheid nodig was vir elke klein deurbraak.
Die teks ondersoek temas van gestremdheid, familiedinamika, vroueregte, die belangrikheid van dissipline vir kinders en die feit dat liefde en bederf te dikwels verwar word. Dit wys ook dat om mense te bejammer op grond van jou eie idees oor wat hulle kan doen, dikwels beperkend is. As jy egter jou verwagtinge hoër stel en die regte ondersteuning en bemagtiging bied, is mense tot veel meer in staat. Soms is dit egter ’n baie moeiliker paadjie. Dit is skokkend om te besef dat Helen Keller nooit naastenby soveel sou bereik het as die regte persoon nie in haar lewe ingekom en tot haar deurgedring het nie – ten spyte van haar protes en teenstand. En dit is ook inspirerend.
Dit was veral wonderlik om ’n vertoning by te woon met twee tolke op die verhoog, en ’n gedeelte van die gehoor met die beste siglyne eenkant gesit vir dowe gehoorlede, sodat hulle tussen die vertolking en die vertoning kon wissel. ’n Mens hoop dat meer moeite gedoen sal word om teater inklusief te maak. Ek glo werklik dat dit standaard behoort te wees vir ten minste een opvoering op elke speelvlak. Hierdie storie behoort toeganklik te wees vir alle gehore. Dit is ook baie sterk gedryf deur visuele en fisieke elemente en dus hoogs gepas vir hierdie aanslag.
Die stel is noemenswaardig – eenvoudig, tog veelsydig. Verskillende vlakke word slim gebruik en daar is minimale stelveranderinge wat die vloei van die storie ontwrig. Die prentjie is nie besig nie, maar daar is klein besonderhede in die ontwerp wat sterk bydra tot die storie. Helen se fokus op gevoel en die manier waarop sy deur die huis beweeg help die gehoor om beter te verstaan hoe sy die wêreld ondervind. Die beligting en klank is beide subtiel gebruik om spasieveranderinge aan te dui en om atmosfeer te skep.
Groot krediet moet gegee word aan die regisseur, wat ’n fyn balans gehandhaaf het om ’n realistiese uitbeelding van Helen te gee, maar steeds met sensitiwiteit. Daar is ’n baie noue lyn geloop om haar uit te beeld as ’n kind sonder taal en dissipline, wat soms dierlik optree, maar steeds met hart en intelligensie. Die optrede wat my die meeste beïndruk het, is dié van Judi Hattingh as Helen – ’n talent om dop te hou. Dit is die moeilikste rol in die stuk en haar fisikaliteit, sowel as haar gebruik van klank, asem en stem is fenomenaal. Al die akteurs is tegnies sterk en het oomblikke van pragtige teerheid. Cintaine Schutte as Annie is boeiend en haar intense konneksie met Judi is duidelik. Dit verg groot vertroue om dié tipe vegtonele geloofwaardig te speel, en die volgehoue konflik tussen hulle is indrukwekkend.
Dit is ’n insiggewende toneelstuk met groot emosionele impak. Dit is op tye baie moeilik om na te kyk – ongemaklik, omdat die moedstryd tussen die twee hoofkarakters so realisties uitgebeeld word. Vloermoere, misverstande en selfs fisieke uitdagings wat soms gewelddadig raak – dis nie ’n prettige kyk nie, maar definitief die moeite werd. Neem jou snesies!
Die span:
Met Cintaine Schutte, Stian Bam, Judi Hattingh, Bianca Flanders, Eldon van der Merwe
Regisseur en skrywer: Hennie van Greunen
Vervaardiger: Pedro Kruger
Stelontwerp: Rocco Pool
Kostuums: Rouvé Hattingh
Musiek: Franco Prinsloo
Verhoogbestuurder: Dhania Schultz
Sketse: Corli de Kock
Aangebied deur Wordsmith’s Theatre Factory in samewerking met Curro Create
Lees ook:
Toyota Stellenbosch Woordfees: In gesprek met drie van die akteurs in Woordedief