Litnet

Foto van Danie van Wyk: Naomi Bruwer

Danie van Wyk praat met Naomi Meyer oor die DAK Netwerk, waar hy pas tot voorsitter verkies is.

Danie, baie geluk met die verkiesing tot voorsitter van die DAK Netwerk. Wat doen DAK, wie het dit gestig en wanneer? 

Baie dankie vir die gelukwensing. Ek waardeer dit baie. Die DAK Netwerk is ’n inisiatief van wyle Danny Titus. Die organisasie is in Mei 2016 gestig, maar is amptelik in September 2016 geloods tydens ’n byeenkoms by die Zevenwacht Wynlandgoed. DAK Netwerk beywer hom vir die bemagtiging en ontwikkeling van agtergestelde Afrikaanse gemeenskappe. Ons het bewus geword van die behoeftes van bruin en swart Afrikaanssprekers en spreek die nalatenskap van apartheid aan en hoe dit hierdie spesifieke gemeenskappe in alle opsigte nadelig geraak het in die verlede. Ons fokus is op opheffing en ontwikkeling. Ons het verskeie projekte aangepak wat onder andere die volgende insluit:

’n Gala-aand waar persone vanuit die gemeenskap deur toekennings vereer word.

Die druk van die Psalms in Kaaps.

’n Skrywersprojek waar skrywers oor hul komvandaan skryf; dit word dan in boekvorm bekendgestel.

Die Waarheid-en-versoeningsgesprek oor Afrikaans.

Die Naelstring-lesings, wat fokus plaas op die Khoi-San se geskiedenis, kultuur en gewoontes.

’n Armoedekonferensie wat vir April 2021 beoog word.

Die onderwysersberaad, wat gehandel het oor geweld in skole en die sielkundige effek op onderwysers.

https://daknetwerk.com/

Daar is ’n storie agter die akroniem DAK, of hoe? Wil jy iets hiervan vertel?

DAK is afgelei van die name van drie prominente Khoi-leiers aan die Kaap in die vroeё 1600’s, naamlik Doman, Autshumao en Krotoa. Die organisasie wil graag netwerke bou en vennootskappe sluit met organisasies met soortgelyke waardes en doelstellings.

Wie is jy, Danie? Vertel asseblief vir ons lesers van jou agtergrond, opleiding en loopbaan.

Danie van Wyk is in ’n klein dorpie, Fraserburg, in die Noord-Kaap gebore en het daar skool bygewoon vanaf graad 1 tot graad 8. My ouers het Oudtshoorn toe verhuis, waar ek gematrikuleer het aan die Hoёrskool Môrester. Daarna het ek my onderwysersopleiding voltooi aan die destydse Opleidingskollege Suid-Kaapland en my eerste onderwysjare in Oudtshoorn geslyp. Ek het my BA-graad aan die Universiteit van Wes-Kaapland verwerf en daarna ’n honneursgraad in arbeidsreg aan die Universiteit Kaapstad. Na onderrig aan verskeie skole het ek die onderwys verlaat en voltyds by ’n onderwysersvakbond gaan werk, waar ek hul verteenwoordiger in die Raad op Arbeidsverhoudinge in Onderwys was. Daarna is ek by die Stigting vir Bemagtiging deur Afrikaans aangestel as uitvoerende hoof. Vandag is ek die bestuurder van die Suid-Afrikaanse Onderwysontwikkelingstrust in die Wes-Kaap, ’n uitreik-aksie van die Federasie van Skoolbeheerliggame van Suid-Afrika, Fedsas. Ek het twee kinders, André, ’n joernalis, en Danielle, ’n siviele ingenieur.

Wat is DAK se ideologiese posisionering en die planne vorentoe?

DAK is nie ideologies verbind tot enige organisasie of politieke party nie. Die DAK Netwerk se planne is gebaseer op die aanspreek van die sosio-ekonomiese probleme in die geaffekteerde gemeenskappe soos geïdentifiseer.

https://daknetwerk.com/

Wat is die taak/doel/missiestelling van DAK?

DAK Netwerk se visie is:

Om die belange van agtergestelde Afrikaanse spraakgemeenskappe te bevorder ten einde ’n ekonomies inklusiewe samelewing daar te stel.

Om Afrikaanse gemeenskappe ekonomies te bemagtig deur die identifisering en ontsluiting van geleenthede.

Om bedingingsmag ten opsigte van grond te verseker en om eienaarskap deur  grondhervorming te herstel.

Om gelykberegtiging in landbou, mynbou, seevisserye en soortgelyke industrieё te bewerkstellig.

Om prosesse te fasiliteer en te inisieer ten einde gemeenskappe se intellektuele eiendom en inheemsekennissisteme en kulturele artefakte te beskerm en te bewaar.

Ons missie is in verskeie fasette saamgevat, naamlik:

Om ons trotse verbintenis as meerderheidsprekers met Afrikaans te versterk.

Om deur middel van opleiding en intervensie die uitdagings van vroeë skoolverlating en die lae slaagpersentasie op tersiêre vlak aan te spreek.

Om daadwerklik te verseker dat regstellende aksie op ’n regverdige wyse aangewend en toegepas word.

Om kuns, sport en kultuur wat eiesoortig aan hierdie gemeenskap is, opnuut aan te wakker en te bevorder

Om kunstenaars, sportmense en kultuurbeoefenaars te bemagtig.

Om deur middel van openbare verantwoording ons doelwitte te bewerkstellig.

Werk DAK saam met organisasies soos die ATKV of die SBA? Of enige ander wat ek hier uitlaat?

DAK sal vennootskappe met die Afrikaanse taalgemeenskap smee, wat onder andere die SBA en die ATKV sal insluit. Ons wil graag ’n sterker vennootskap met ander organisasies smee -  ons moet reflekteer en ’n netwerk vorm en dis wat ons beslis gaan doen.

Danny Titus het min oor ras gepraat, maar sterk gevoel dat DAK ’n platform of tuiste moes wees vir bruin belange. Wat is jou gedagtes hieromtrent?

DAK is beslis nie ’n rasgebaseerde organisasie nie. Indien ons noem dat ons die belange van vernalate Afrikaanssprekers dien, dan is ons verwysingsraamwerk tweede- en derdetaal-Afrikaanssprekers ook. Dis juis hier, op hierdie punt, dat DAK Netwerk haarself onderskei van organisasies wat na soortgelyke doelwitte strewe. Danny het by herhaling en met nadruk beklemtoon, male sonder tal, dat DAK Netwerk nié staan vir die regte van bruin mense nie. DAK Netwerk posisioneer haarself eerder as ’n organisasie wat bemoeienis maak met die meerderheidsprekers van Afrikaans, en onder die meerderheidsprekers van Afrikaans sal ons eerste-, tweede-, derde- en selfs vierdetaalgebruikers onder een sambreel wil saambring. Ons het data uit die vorige sensusopnames verkry.

Juis na die mislukking van die Bruin Belange Inisiatief was dit vir Danny gebiedend noodsaaklik om nie homself in ’n kleurhoek vas te verf nie.

Covid-regulasies het 2020 gepootjie. Is daar ruimte vir gesprekke soos wat by DAK gevoer word as mens jou eintlik net moet bekommer oor gesondheid en virusse? Of watter ander soort gesprekke het nou bygekom, of is geaksentueer vandat die virus die wêreld betree het? 

Ons maak gebruik van aanlyn vergaderings omdat ons bewus is van die gevaar wat blootstelling inhou om geïnfekteer te word. Dit is duidelik dat die situasie nie vinnig sal verander nie en moes ons ook noodgedwonge ons vergaderings aanpas. Dit beteken egter nie dat ons werksaamhede tot ’n einde gekom het nie. Dit is belangrik dat ons die krisis reg bestuur tot voordeel van almal wat betrokke is by DAK.

Van Covid gepraat: Hoe en waar vind julle volgende vergadering plaas? Gaan julle zoom? Of bymekaarkom? Watter gesprekke is op die agenda, as ek so kan vra?

Ons het verlede Saterdag ons algemene jaarvergadering gehou waar ons COVID-19-prokol in ag geneem het. Dit het baie goed verloop, maar sal ons voortaan alle ander vergaderings aanlyn maak gegewe die risiko verbonde aan kontakvergaderings.

Besoek: https://daknetwerk.com/