Programma April 2017
Goede Hoop. Zuid-Afrika en Nederland vanaf 1600
Van 17 februari t/m 21 mei 2017 presenteert het Rijksmuseum een grote tentoonstelling over de relatie tussen Zuid-Afrika en Nederland tussen 1600 en 1994. Circa 300 objecten laten 400 jaar gedeelde geschiedenis zien, zoals de taal – het Afrikaans – de typisch Nederlandse gevels en de Nederlandse namen op de kaart. De indrukwekkend lange panorama’s van landschappen, planten, dieren en bevolking in Zuid-Afrika, van de 18e-eeuwse reiziger en tekenaar Robert Jacob Gordon, nemen een prominente plaats in.
Parallel aan de tentoonstelling zendt de NTR een zevendelige tv-serie uit, gepresenteerd door Hans Goedkoop.
Ook het Zuid-Afrikahuis Nederland zal in haar programmering de komende maanden veel aandacht besteden aan de bijzondere relatie tussen Zuid-Afrika en Nederland en aansluiting zoeken bij een aantal thema’s die in de tentoonstelling gepresenteerd worden. Zie ook: www.zuidafrikahuis.nl.
Dinsdag 4 april 2017, 19.30 uur, Lezing en documentaire
Ek hoor die vryheid sing, documentaire over Adam Small en inleiding door Professor Hein Viljoen (NWU Potchefstroomkampus)
De documentaire Ek hoor die vryheid sing geeft een beeld van leven en werk van de Afrikaanse schrijver en filosoof Adam Small (1936-2016). De documentaire is gemaakt door Smalls generatiegenoot, mede-Sestiger Abraham H de Vries. In de documentaire zijn interviews met Small te zien, die twee weken voor zijn overlijden op 25 juni 2016 zijn gefilmd.
Vanaf de jaren zestig vestigde Adam Small met toneelstukken als Kanna hy kô hystoe (1965) en Krismis van Map Jacobs (1983) en poëziebundels als Kitaar my kruis (1961) en Sê sjibbolet (1963) de aandacht op het lijden van de onderdrukten in de Zuid-Afrikaanse samenleving. Hij bediende zich dikwijls van satire om de onhoudbaarheid van het apartheidssysteem aan te tonen. Small schreef in het Kaaps, een variant van het Afrikaans die toen nog als minderwaardig werd beschouwd. Hoewel met name Kanna hy kô hystoe wordt beschouwd als één van de belangrijkste werken uit de Afrikaanse literatuur, werd Adam Small als bruine schrijver bij de toekenning van Afrikaanse literaire prijzen jarenlang gepasseerd. Pas ná het einde van de apartheid zou hij als schrijver en academicus de erkenning krijgen die hij verdiende. Na een stilzwijgen van twintig jaar trad hij in september 2013 voor het eerst weer in het openbaar op. In dat jaar verscheen ook een nieuwe publicatie van zijn hand, de dichtbundel Klawerjas. Small geldt als wegbereider voor bruine schrijvers die ná hem zijn gekomen. Dankzij hem wordt het Kaaps inmiddels als een volwaardige literaire taal beschouwd.
De documentaire wordt ingeleid door Hein Viljoen, emeritus-hoogleraar Afrikaans en Nederlands aan de Potchefstroom-campus van de Noordwes Universiteit.
Ek hoor die vryheid sing – Adam Small
Regie: Abraham de Vries
(Zuid-Afrika, 2016, 48 min, Afrikaans gesproken)
Reserveren: evenementen@zuidafrikahuis.nl
Toegang: € 10,-/studenten € 7,50.
Zaal open: 19.00 uur / aanvang 19.30 uur
Donderdag 6 april 2017, 19.30 uur, Speelfilm
Black Venus
(Fr/It/Belgie, 2010, 159 min, Eng gesproken, Nederlands ondertiteld)
Regie: Abdellatif Kechiche
Met: Yahima Torres, Andre Jacobs, Elina Lowensohm
De film toont het bijzondere leven van de Hottentotvrouw ‘Venus’, de bijnaam die Saartjie Baartman (1789- 1815), geboren in Zuid-Afrika , kreeg. Zij was de beroemdste van ten minste twee Khoikhoivrouwen die tentoongesteld werden als attractie in Europa onder de naam Hottentot-Venus, in de 19e eeuw.
Saartjie Baartman werd geboren in een Khoisanfamilie vlak bij de Gamtoosrivier (in de Oost-Kaap van Zuid-Afrika).
Zij was een slavin van Nederlandse boeren in Kaapstad, en sprak vloeiend Nederlands. De broer van haar eigenaar wilde haar tentoonstellen in Londen, omdat hij dacht dat blanke Europeanen haar bijzondere lichaamsbouw wilden zien. Hij beloofde haar dat ze hierdoor als een rijke vrouw terug zou keren. In 1810 werd zij mee naar Londen gelokt en daar op Piccadilly Circus tentoongesteld als Hottentot Venus. Saartjie Baartman reisde later door naar Parijs en stierf daar op 29 december 1815 aan een infectieziekte.
Nadat Nelson Mandela president geworden was, verzocht hij de Franse regering om teruggave van haar stoffelijk overschot. In 2002 , 192 jaar na haar vertrek, werd ze in Zuid-Afrika herbegraven.
Reserveren: evenementen@zuidafrikahuis.nl
Toegang: € 7,50.
Zaal open: 19.00 uur / aanvang 19.30 uur
Dinsdag 11 april 2017, 19.30 uur, Lezing
"Slaapt u goed, meneer Verwoerd?"
Lezing over Henrik Verwoerd door Bas Kromhout
Hendrik Verwoerds Apartheidsbeleid was volgens de Verenigde Naties een misdaad tegen de menselijkheid. Voor miljoenen Zuid-Afrikanen was hij het gehate gezicht van de dagelijkse onderdrukking.
Er was echter één groep die hem door dik en dun bleef steunen: zijn blanke kiezers. Wat zagen zij in Verwoerd? Hoe overtuigde Verwoerd zijn kiezers en zichzelf ervan dat Apartheid moreel verdedigbaar was en dat niet zij, maar de rest van de wereld gek was?
Historicus Bas Kromhout werkt aan een biografie over Verwoerd en zal in deze lezing proberen het mysterie op te lossen.
Reserveren: evenementen@zuidafrikahuis.nl
Toegang: € 7,50.
Zaal open: 19.00 uur / aanvang 19.30 uur
Donderdag 13 april 2017, 19.30 uur, Speelfilm
The Forgotten Kingdom
(Zuid-Afrika, 1981, 97 min, Sesotho gesproken, Eng ondertiteld)
Regie: Andrew Mudge
Met oa: Zenzo Ngqobe, Nozipho Nkelemba, Lebohang Ntsane
Atang Mokoeyyna is een werkeloze, jonge man die zijn dagen doelloos slijt in de binnenstad van Johannesburg. Als zijn vader overlijdt, verlaat hij de grote stad om de laatste wens van zijn vader om begraven te worden in het afgelegen, bergachtige dorp in Lesotho, waar hij geboren is en dat zij 15 jaar geleden achter zich lieten. Atang voelt zich een complete vreemdeling in zijn geboortestreek, maar ontmoet zijn oude jeugdvriendin Dineo, nu lerares .
Door haar, en samen met een 11-jarige weesjongen, leert Atang de mystieke schoonheid van zijn geboorteland kennen en ziet de ontberingen van zijn volk.
Reserveren: evenementen@zuidafrikahuis.nl
Toegang: € 7,50.
Zaal open: 19.00 uur
Dinsdag 18 april 2017, 19.30 uur, avond rond Breyten Breytenbach
Unieke avond rond nieuwe poëzie Breyten Breytenbach mmv Remco Campert olv Mirjam van Hengel
Breyten Breytenbach (1939) is behalve eminent kunstenaar en essayist misschien wel eerst en vooral dichter. ‘Duidelijk de grootste Afrikaanse dichter van zijn generatie,’ schreef The New Yorker. Juist in dat genre was hij de laatste jaren ongewoon productief. Werd er precies tien jaar geleden al een royale bloemlezing uit zijn gedichten tot dan toe (De windvanger) gepubliceerd, sindsdien verschenen in het Afrikaans alweer drie meesterlijke bundels.
Een rijke keuze hieruit is te vinden in De zingende hand, in meesterlijke vertaling door zijn vriend en oud-uitgever Laurens van Krevelen, en gepubliceerd door Uitgeverij Podium.
Speciaal ter gelegenheid van de verschijning van deze Nederlandse editie, bezoekt Breytenbach ons land. Hij zal enkele gedichten voorlezen, voor het Nederlands gesecondeerd door Laurens van Krevelen. Daarna zal Breytenbach met niemand minder dan zijn literaire vriend Remco Campert in gesprek gaan over talloze parallellen in hun leven en werk.
Camperts biograaf en kenner van de moderne poëzie, Mirjam van Hengel, leidt het gesprek tussen beide heren.
Na afloop van deze unieke ontmoeting zal het Zuid-Afrikahuis i.s.m. Breytenbachs Nederlandse uitgever Podium een glas wijn schenken.
Reserveren: evenementen@zuidafrikahuis.nl
Toegang: € 20,-
Zaal open: 19.00 uur / aanvang 19.30 uur
Donderdag 20 april 2017, 19.30 uur, Documentaire met inleiding
De witte symbiose van 'swart' en die 'rooi' gevaar.
Documentaire: Bram Fischer’s Story, met inleiding van Bart Luirink
Een indringende documentaire over de persoonlijke reis van Bram Fischer, de blanke Zuid-Afrikaanse advocaat die Nelson Mandela en andere ANC-top leiders verdedigde tijdens het Rivonia Treason Trial in 1964. Bram Fischer leidde een briljante verdediging van Mandela, door zich uit te spreken tegen de apartheid.
De film is een aangrijpend verslag van een man die zelf opgroeide in een aristocratische blanke Afrikaner omgeving, maar jaren later, in het geheim, aan het hoofd stond van de Zuid-Afrikaanse Communistische Partij.
Toen het lidmaatschap van de Communistische Partij werd ontdekt, werd Fisher veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Hij stierf in 1975 in beperkte vrijheid toen bekend werd dat hij stervende was aan de gevolgen van kanker.
Bart Luirink, hoofdredacteur van ZAM Magazine en Zuid-Afrika-kenner zal in zijn inleiding de tijdgeest en politieke sfeer schetsen waarin Bram Fisher leefde.
Reserveren: evenementen@zuidafrikahuis.nl
Toegang: € 7,50.
Zaal open: 19.00 uur
Dinsdag 25 april 2017, 19.30 uur, Documentaire en nagesprek
Hennie Serfontein; Onze Man in Zuid-Afrika
Vertoning van de documentaire en nagesprek met zijn dochter Anli Serfontein en Lejo Schenk (oud-directeur IKON).
De strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika is een regelmatig terugkerend onderwerp in de geschiedenis van de interkerkelijke omroep IKON. Filmmaakster Anli Serfontein duikt in dit verleden en vertelt het verhaal van haar vader, de Zuid-Afrikaanse journalist Hennie Serfontein (84jaar inmiddels). Als correspondent van o.a. de IKON, NCRV en Trouw was hij in de jaren 70 en 80 een van de belangrijkste bronnen voor onafhankelijke berichtgeving uit Zuid-Afrika. In gesprekken met hem en zijn toenmalige collega’s in Nederland en Zuid-Afrika - en met talrijke archiefopnames uit deze periode - schetst de documentaire een tijdperk van geëngageerde journalistiek, waarin niettemin de waarheidsvinding voorop stond; ongeacht de gevaren die dat met zich mee bracht.
“Tijdens de apartheid had je als journalist in Zuid-Afrika het idee dat je op een kerkhof werkte. Ieder weekend waren er begrafenissen waar duizenden mensen op afkwamen.”
Na de vertoning van de documentaire gaat Anli Serfontein in gesprek met Lejo Schenk, toenmalig directeur IKON over de keuzes van de journalist en de waarde van een eerlijke berichtgeving.
Reserveren: evenementen@zuidafrikahuis.nl
Toegang: € 10,-.
Aanvang: 19.30 uur / zaal open: 19.00 uur