Elke einde vannie jaa is daa baie mense wat hulle huise van binne na buite uit-turn of spring clean. Djy spring clean somme in somer, wan dan is djy reg wanne die niewe jaa begin. Die ding is, ôs huise mag gepaint wôd, maa ôs strate bly donker.
In Februarie 2019 is die dêre Public Art International Festival gehou. Dis die eeste kee, dié jaa, wat ek daavan gehoorit, vi allie lang jare wattie strate vannie stad my huis gemaakit. Al wat mens net gewoonlik sien is die out-of-this-world paintings wat groot opgeblaas tien huise en gebou se mure gespraypaint wôd. Nou die Public Art International Festival is ’n groep artists wat bymekaakom en mure en geboue spraypaint. Elke een doen sieke nou iets wat hulle wil doen, maa dis om die area op te lig. Dis wat ek dink.
Maa graffiti, net soes tatoes, wôd mos gewoonlik geassosieer mettie negatiewe goed in gemeenskappe om ôs. Mense sien die tjappies op jou lyf nie virrie storie wat dit issie, maa as ’n tjappie, as iets sleg, al is daa ’n lang geskiedenis van die tradisie om stories op jou liggaam te dra deu jou liggaam te mêk met paint, of letsel of tatoes. Maa dis swaa om mense se maainsets te veanner, wan mos net gangsters dra tjappies en tieken oppie mure. God se kinners moet mos prim en proppe wies, nie nonsens anvang en soe nie.
Dieselle oek met graffiti. Ek mean, hoe lank hettie Kaap se leiers gewag voo hulle anvaar het watte positiewe ding graffiti, of street art, kan wies virrie stad.
As mens oppie Vlaktes innie ronte loep, dan is daa oek dit, maa dissie “Art” nie. Dis ‘n merk om te wys “Ek was hie”, ’n storie van Gangster Land wat tien mure geplak is, innie treine, oppie stasies, oppie kragbokse, maak nou nie saak waa nie. Ek kan onthou hoe as kind op skool dit ’n daaglikse ding was om jou territory te mêk. Maak nou nie saak op watte muur, of in watte handboek, of op watte houte-skoolbank djy jou naam gekerf hettie, maa dit was jou plig as tiener en kind om jou mêk te maak, vi dié wat nog moet kô, om te wys “Ek was hie.” Dis deel van daai storielyn om iets te kan besit annes dan nettie armoede in jou hart. Maa ek dink an hoe daai kultuur van om jou mêk te maak niks positiewe na ôs gemeenskappe toe bringie.
As djy deu Bellville-Suid loep, of in Belhar se strate loep, of djy draai in Athlone, en gat rus ’n bietjie in Lavender Hill, is die mêke wat djy sien nommes en straatgangs se name, wat meedere raak byrie dag.
Maa wat bedoel alles die virrie kind wat elke dag moet vroeg opstaan en daai nommes moet face soes hy of sy die strate af loep na ’n skool toe, waa dit nog minner veilig is dan die strate wat hulle moet deu stap? Ek kyk na die groot paintings en ek wonner watte veskil sou dit maak vi hulle as hulle elke dag daa’in moes vaskyk dan nommes van gangs? Sou dit die armoede wat hulle elke dag in hulle broeksakke moet dra, vebieter? En hoe sou hulle hulle mêk wou maak in hulle omgewing?
As djy dit nog nooit ge-experience het om in een van daai strate af te loepie, dan proebee om te imagine. Strate gemêk met bloed, tik, en velore drome. Watte veskil sallit maak as soe ’n kleurvolle experience die Vlaktes se strate moet dek? Dink wat dit an daai mens, klein of groot, dik of maer, getik of bekeer, se gedagtes sal doen, se uitkyk sal doen.
Miskien kan hulle antwoorde kry vi hulle die vrae wat hulle elke dag djaag. Miskien is dit die asem wat hulle nodig het in ’n plek waa om asem te skep ’n duur ding is, wan hulle bestaan in tronkblokke met fêncy name.
My laaste gedagte is dié: Dis soes apartheid nog altyd sit, met sy lang pyp in sy bek en lag soes hy kyk hoe ôs nog steeds dwaal in die tabak-walms, en wit wynemmers, en mure bedek met nommes van gangs en bloed vannie onskuldige kinners en mense wat geval het moet ôs nog elke dag mien saam liewe. Ôs het ’n International Festival nodig oppie Vlaktes. Dissie asemskep wat ôs nodig het.
Kommentaar
Ruk 'n mens uit gemaksone. Sonde van die verlede wat nog spook-bitter vrugte van giftige stelsel.