thomas@-boekreeks: Omnibus 1 en 2
Carina Diedericks-Hugo
Uitgewer: LAPA
Hierdie boekereeks is seker een van die lekkerste reekse om tydens ’n nasionale grendeltydperk te lees. En wat is beter as ’n boekreeks? ’n Boekreeks in omnibusvorm!
Die thomas@-reeks is nogal gewild. Dit het selfs tot ’n televisiereeks gelei en is in 2013 en 2014 op kykNET uitgesaai. Van die bekende akteurs wat deel was van die produksie is Joanie Combrink, Andre Weideman, Paul Loots, Johan Anker en Zenobia Kloppers, wat onlangs in die 2019-weergawe van Fiela se kind in die titelrol te sien was.
Die skrywer, Carina Diedericks-Hugo, is ’n gerekende kinder- en jeugboekskrywer. Sy het vir ’n aantal jare in die uitgewersbedryf gewerk, maar het onlangs die wynbedryf betree en werk tans as bemarkingsbestuurder in die Stellenbosch-omgewring. Van haar prominentste publikasies sluit in Koning Henry (2003), wat bekroon is met ’n ATKV-kinderboektoekenning, Die verdrinking van Josua van Eden (2008) en Permanente ink (2011), ’n naaswenner in LAPA se jeugromankompetisie. Verlede jaar het sy ook ’n roman vir volwassenes die lig laat sien, Karaktermoord (2019). Die thomas@-boeke is steeds van haar bekendste en gewildste publikasies.
Die hoofkarakter, Thomas Steyn, is ’n tienerseun wat in Kaapstad woon en saam met sy vriende verskeie opwindende avonture beleef; van kuberkrakers, perlemoenstropers en ’n moord, tot ’n spook wat ’n honderd jaar later nog in Thomas se Victoriaanse solderkamer ronddwaal.
Hierdie reeks laat ’n mens nogal terugdink aan die Maasdorp-reeks deur Stella Blakemore, die Sanri Steyn-reeks deur Theresa van Baalen en die Nova-reeks van Fanie Viljoen. Alhoewel die konteks van Maasdorp ’n bietjie uit die oude doos is, is dit onlangs (2004) vernuwe, en klein hinderlike aspekte soos tiekiebokse, langspeelplate en elektrisiteit is tot in die 21ste eeu gebring. Hierdie reekse word met Diedericks-Hugo se reeks in gesprek gebring omdat dit verhale met ’n sentrale karakter is wat in die meeste gevalle in die titels van die onderskeie boeke voorkom. Dit laat die leser toe om vriende te maak met die hoofkarakter totdat hy later soos ’n ou vriend voel.
Boekreekse was aanvanklik beskou as ’n slegte invloed vir die jonger leesmark, maar in die afgelope 20 jaar het hierdie opvattings verander. Met die koms van tegnologie, TV-reekse, rolprente wat op mekaar volg, soos die bekende Marvel-films, en rekenaarspeletjies, het die gewildheid van boekreekse ook toegeneem. Om nie eens te praat van die hoeveelheid boekreekse vir jong volwassenes wat as rolprente verwerk word nie (die Divergent-reeks, die Hunger games-reeks, ens).
Omnibus 1: thomas@moord.net, thomas@skerpioen.net en thomas@aqua.net
Die thomas@-reeks sal enige kranige leser se verbeelding aangryp. Alhoewel Thomas ’n seun is, sal meisies wat van avontuur en geheimenisse hou, dit ook geniet. Daar is natuurlik die nimlike Alex, van wie Thomas hou, maar hy sukkel om haar aandag te kry vir die regte rede – liefde, eerder as ’n historiese spook, raaisels of gevaarlike perlemoenstropers. Hannes is Thomas se beste pel en is altyd reg om hom te help. Thabo woon in die huis langs Thomas-hulle se nuwe huis en al is Thabo Engels, raak hulle goeie pelle.
thomas@moord.net
Met ’n nuwe gesin en ’n nuwe huis raak dinge net ’n bietjie te veel vir Thomas. Ten minste hoef hy nie van skool te verander nie en kan hy en Hannes nog lekker kuier. Die nuwe huis het ’n swembad en hy kry ’n solderkamer met ’n balkon. Dit kan seker nie te erg wees nie. Totdat daar snaakse dinge begin gebeur. Sy rekenaar werk sonder dat dit aangeskakel is en sy drukker doen ook snaakse dinge. Hy hoor in die middel van die nag voetstappe in die huis en Thabo sê sy ouma voel geeste aan daar by Thomas-hulle se huis. Met die hulp van Alex, Hannes, Thabo en sy sangoma-ouma, kom Thomas agter die kap van die byl: ’n moord wat byna ’n honderd jaar terug in sy nuwe slaapkamer gepleeg is. Beslis die adrenalien-lees werd!
thomas@skerpioen.net
Hierdie verhaal was vir my die beste uit die drie, veral omdat ek dit reeds op skool gelees het en dit ’n nostalgiese leeservaring was. Daar was verskeie aspekte wat my destyds as jong leser tot die reeks aangetrek het en my gemotiveer het om die res van die boeke in die biblioteek te gaan soek. Thomas en Hannes kry ’n nuwe rekenaarspeletjie om te toets by Harry, ’n aangename ou wat by die Cyber Tiger-internetkafee werk. Thomas besef dat daar wanneer hulle die speletjie speel gereeld ’n geheimsinnige skerpioen op die skerm verskyn, en hy vermoed daar ’n verbintenis met ’n rekenaarvirus wat die rondte doen. Wat nog meer verdag is, is dat een van hulle onderwysers vreeslik geïnteresseerd is in virusse. Stelselmatig ruik Thomas en sy vriende meer as net ’n skerpioen en met baie aksie word die skuldiges gevang. Thomas skraap ten einde die moed bymekaar om ’n groot vraag te vra ...
thomas@aqua.net
Thomas kry die geleentheid om sy verjaarsdag op ’n epiese wyse te vier – ’n langnaweek weg saam met sy vriende en gesin in ’n groot strandhuis in Kleinkrans. Maar soos gewoonlik gebeur daar ’n dinge wat Thomas se avontuurkliere kielie. Hoekom is sy pa nog so laat wakker en lyk hy deesdae soos opgewarmde, bleek sop? En wat gaan aan met Lukas? Eers wil hy nie saamkom Kleinkrans toe nie en nou daag hy sommer net daar op. Dan is daar nog die versteekte klein valdeurtjie in hulle slaapkamer wat na ’n massiewe rotspoel lei. Daar is ook ’n vreemde man wat besonders onbeskof is met Thomas in Kleinkrans se koffiewinkel. Wat is die ou se probleem en hoekom luister hy na Lukas? Die leser kry in hierdie aflewering insig in die realiteite van Thomas se pa se werk as prokureur en die gevare wat hulle werk inhou, asook in Lukas se huislike omstandighede. Die verhaal is vol avontuur en adrenalien. Natuurlik wil Thomas vir Alex beïndruk, maar kry hy dit reg? Jy sal maar moet lees en kyk.
As drie stories in een nie vir jou genoeg is nie en die thomas@net-gogga jou gebyt het, is daar nog ...
Omnibus 2: thomas@sms.net, thomas@aksie.net en thomas@nagmerrie.net
thomas@sms.net
Thomas en Alex het mos nou so soort van ’n ding aan, in sy eie woorde. Hy en Hannes word sommer vroeg al toevallig saam met ’n vreemde ou in ’n hysbak vasgekeer. Die ou lyk baie na die foto wat die polisie minute vroeër vir Thomas se pa aangestuur het van ’n reeksmoordenaar wat al ses vroue vermoor het. Maar hoekom is die ou hier in sy pa se gebou? Dan kom Thomas nog in die moeilikheid by die skool omdat hy vir Piet Senekal geslaan het. Nou is hy vir ’n hele week geskors! Dit net omdat hy vir Piet bietjie maniere wou leer wanneer dit by Alex kom. Dit was ook Alex se idee dat hulle almal aan die toneelstuk deelneem. Thomas vind dan ’n voetspoor in hulle spens; die ongenooide gas het nogal suiker gemors ook. En dan kry hy nog vreemde, dreigende SMS’e én Thabo se ouma stuur waarskuwings van slegte geeste. Hier is beslis iets vreemd en gevaarlik aan die broei. Lees en vind uit wie die grillige ou is wat vir Thomas agtervolg.
thomas@nagmerrie.net
Thomas droom van ... iets aakligs. Daar was ’n man, maar hy kon nie sy gesig sien nie, en daar was bloed aan sy hande. Dit gaan goed met hom en Alex, en hy kuier amper elke Vrydag by haar. Hannes se liefdeslewe swaai soos ’n pendulum tussen Marelise en die beeldskone Fleur Vermaak. Die ou het dit nou eenmaal nie goed met die skoner geslag nie. Dit veroorsaak wrywing tussen die vriende, want Fleur het net oë vir Thomas, en hy wil nie vir Alex verneuk nie. Fleur Vermaak is nuut in die skool en vat glo ’n breek van haar besige rolprentlewe. Thomas kom agter hier is iets snaaks aan die gang. Daar verdwyn mense in Baily se bos, ’n gewilde kampeerterrein, en boonop gaan die graad 9’s daar kampeer! ’n Vreemde man agtervolg ook vir Fleur. Wat kruip in Bailey se bos weg en wat het dit met Fleur Vermaak te doen? Al die antwoorde sal duidelik word sodra jy die verhaal lees.
thomas@aksie.net
Thomas kry die geleentheid om ’n sepiester te wees, en dít saam met Fleur Vermaak. Maar die opwinding hou nie lank nie en Thomas begin dreigbriewe ontvang. “Bly weg van die Malans van Marthaheim. Jy’t niks daar verloor nie” (274). Wat erger is, is dat Thomas weer in die moeilikheid is by Oros-man (Mnr Volschenk, die skoolhoof) – dié slag oor graffiti op die skoolgrond. En wat is Seth Verwey se storie? Alex beëindig selfs hul verhouding. Presies hoeveel aksie Thomas kry, sal jy self moet lees om uit te vind. Ek belowe jy sal nie spyt wees nie.
***
As jy nog steeds nie versadig is van al die raaisels en kinkels nie, is daar ook ’n derde omnibus met nóg vier stories – thomas@geraamte.net, thomas@rockster.net, thomas@vrees.net en thomas@skaduwee.net – wat vir nog hope leesgenot sal sorg in hierdie grendeltyd.
Die thomas@-reeks is besonder suksesvol daarin om nie die didaktiese style van ander boekreekse te volg nie. Die leser is nie veronderstel om ’n lewensles uit elke verhaal te leer nie. Die leser word wel “tekstueel” blootgestel aan situasies, omstandighede en onderwerpe wat hulle in die samelewing kan en waarskynlik sal teëkom.
Maritha Snyman het in haar studie oor kinders se leesgewoontes en voorkeure die volgende bevind: “Ten einde blyk dit dat respondente daarvan hou om iets (maar beslis indirek) uit boeke te leer” (Snyman 2006:178).
Daar is verder ten opsigte van genrevoorkeur bevind dat avontuurverhale, boekreekse en vriendskapsverhale gunstelinge is onder kinders tussen 9 en 15 jaar. Tienerrespondente het ’n voorkeur vir probleemverhale getoon. Die studie stel voor dat hierdie kinders in ’n ontwikkelingsfase verkeer waar hulle kognitief met probleme worstel, en moontlik daarom genot uit hierdie verhale put (Snyman 2006:177).
Die thomas@-reeks voldoen aan al hierdie voorkeure. In Omnibus 1 word kwessies rondom verskillende gesinne en families aangeraak. Thomas se pa het na die dood van sy vrou weer getrou. Louise, sy stiefma, is verwagtend en Thomas word ’n babasussie ryker. Hannes se omstandighede word ook deur die verloop van die verhale onthul. Hannes en sy pa was in ’n motorkaping betrokke en sy pa is sedertdien verlam. Dit blyk dat Hannes nog sukkel om sy gesin se nuwe situasie te aanvaar. Alex en Lilian is by liefdadigheidswerk betrokke en die werklikhede van die Kaapse Vlakte tree ook na vore.
Dit is nie slegs sosiale omstandighede en probleme wat aandag geniet nie, maar ook die gewone tienerprobleme wat enige tiener sal laat voel Thomas is deel van hulle wêreld, soos die werklikhede van skool, toetse, sport en hoe om liefdesake te benader (al is dit nie altyd suksesvol nie). Die leser sal tog ’n paar lewenslesse leer, soos om jou ouers met jou probleme te vertrou, al dink jy hulle gaan jou nie glo as jy sê daar is spoke in jou nuwe slaapkamer nie.
Bibliografie:
Snyman, M. 2006. Die leesvoorkeure en leesgedrag van Afrikaanse kinders. Mousaion, 24(1):145–179.
Kommentaar
Pingback: Thomas@ ‘n Cool boekreeks vir tieners (en grootmense!) – Nerd Literêr
Heel interessant!
Ek haal aan: "Boekreekse was aanvanklik beskou as 'n slegte invloed vir die jonger leesmark..."
Maar kan u nog die tydperk onthou toe alle "comics" en alle slapbandboeke deur die vakspesialiste as uit die bose beskou is?