Taalmonument loods nuwe Arabies-Afrikaanse kompetisie met R10 000 op die spel
Ter ere van Erfenismaand loods die Afrikaanse Taalmuseum en -monument (ATM) en Historium Trust weer ’n gratis kompetisie waarin R10 000 en jaarpermitte op die spel is vir kort Afrikaanse tekste in Arabiese of Jawiese skrif. Dit volg op die hoogs suksesvolle kompetisie in 2020 toe meer as 40 nuwe Arabies-Afrikaanse geskrifte vanuit Suid-Afrika, Duitsland, Oostenryk en Saoedi-Arabië ontvang is.
Die positiewe reaksie, mediadekking en talle inskrywings – van religieuse tekste, oorspronklike werke oor Afrikaans en kwessies soos ubuntu tot die lirieke van Spoegwolf en Refentse – bewys dat daar steeds ’n groot belangstelling in Arabies-Afrikaans is. Afrikaans wat met behulp van die Arabiese alfabet geskryf is, word algemeen aanvaar as die eerste geskrewe vorm van Afrikaans. Talle Arabies-Afrikaanse geskrifte – soos studentenotaboeke, verkiesingsplakkate, publikasies en manuskripte – het behoue gebly; tot dusver is 74 van dié werke wat tussen 1845 en 1957 geskryf is, deur kundiges ontdek en geïdentifiseer. Hieronder tel uitstekende voorbeelde van die vroegste Afrikaanse literatuur. Daar is boonop heelwat onopgetekende Arabies-Afrikaanse geskrifte in privaat besit; die ATM wil dit graag digitaliseer om vir die nageslagte te bewaar.
Die beoordelaar is Shamiega Chaudhari, ’n dosent in die Fakulteit Opvoedkunde aan die Kaapse Skiereiland Universiteit vir Tegnologie, waar sy Afrikaans as hoofvak sowel as Kurrikulumstudie doseer. Sy is nie net ’n kenner van Afrikaans en Arabies – en liefhebber van Jawies – nie, maar fokus ook op dekolonisering, identiteitstudies en oratuur. Sy is passievol oor die geskiedenis van Afrikaans in die algemeen, en veral hoe ons almal onlosmaaklik verbind is in die tapisserie van hierdie ongelooflike taal. Om by hierdie kompetisie aan te sluit, het Chaudhari ook op 16 Julie 2022 ’n Arabies-Afrikaanse werkswinkel vir beginners aangebied. Deelnemers het onder meer geleer hoe om die Arabiese skrif te gebruik en spesifieke Afrikaanse klanke weer te gee.
Volgens Michael Jonas, direkteur van die ATM, is die doel van hierdie werkswinkels en kompetisies om ’n moderne bydrae tot dié skryftradisie te lewer. “Ons missie is immers om onder meer die versweë geskiedenisse van Afrikaans te belig en die ryke diversiteit van Afrikaans se ontstaansgeskiedenis asook haar moderne gedaantes te vier. Daarom wil ons mense aanmoedig om ook op hierdie manier hul deelname aan hierdie taal te herbevestig,” sê hy. “In die Taalmuseum in die Paarl gee ons heelwat erkenning aan Abu Bakr Effendi, wat in die 1800’s ’n groot rol in die ontwikkeling van Arabies-Afrikaans en derhalwe ook Afrikaans in die Bo-Kaap gespeel het. Ons wil graag sien dat die Afrikaanse gemeenskap hierop voortbou.”
Die wenner sal R5 000 kontant ontvang en die twee naaswenners R2 500 elk, geborg deur die Historium Trust. Al drie wen ook ’n gesinsjaarpermit vir die ATM wat onbeperkte besoeke vir vier mense aan die monument, museum, koffiewinkel en volmaanpieknieks insluit. Om dit aan ’n groter gehoor bloot te stel, sal die beste twaalf inskrywings in die monument se Groen Galery uitgestal word, waar die Romeinse en Arabiese/Jawiese weergawes van dieselfde Afrikaanse tekste naas mekaar sal verskyn.
Om in te skryf, moet deelnemers ’n teks in enige variëteit van Afrikaans (standaard, Griekwa, Nama, Kaaps, ensovoorts) in die Romeinse skrif vind of iets direk met behulp van die Arabiese skrif skryf. Skryf dieselfde teks in Arabiese skrif OF Jawies (Arabiese skrif, soos aangepas vir spesifieke Afrikaanse klanke) OF in beide, reël vir reël. Om met laasgenoemde te help, is ’n paar moderne Afrikaanse voorbeelde, aanlyn bronne en sleutelborde by http://www.taalmonument.co.za/arabies-afrikaans en http://www.taalmuseum.co.za/wp-content/uploads/2021/02/groen-galery-2021-arabies-afrikaans-klein-pdf.pdf beskikbaar. Enigiemand kan aan die kompetisie deelneem; vorige kontantwenners sal nie vir die topdriepryse oorweeg kan word nie, maar wel vir die top-12 wat in die Groen Galery uitgestal word.
Vir die volledige inligting oor die werkswinkel en kompetisie, asook voorbeelde en aanlyn bronne, sien http://www.taalmuseum.co.za/arabies-afrikaans. E-pos jou inskrywing (maksimum een per persoon, maksimum 150 woorde) met jou volle naam, adres, telefoonnommer en e-posadres na bemarking2@taalmuseum.co.za. Kompetisie eindig om 17:00 op 26 Augustus 2022, en wenners en uitstallers sal binne ’n maand hierna in kennis gestel word. Dit is oop aan almal, en bepalings en voorwaardes geld. Vir enige navrae of om via WhatsApp in te skryf, kontak Jeffrey Pietersen op 27 (0)76 017 6026 of bemarking2@taalmuseum.co.za.
Vir meer inligting oor al die ander opwindende geleenthede, konserte en kursusse by die Taalmonument en Taalmuseum, skakel 021 872 3441/863 0543, besoek www.taalmonument.co.za of volg hulle op Facebook. Die webtuiste bied boonop virtuele toere van die monument en museum, inligting in ses tale oor die simboliek van die Taalmonument asook baie interessante artikels oor Afrikaans, veeltaligheid en die instelling se verlede, hede en toekoms. Daar is voorts heelwat bronne vir skool- en navorsingsprojekte. Jaarpermitte kos slegs R120 vir individue of R220 per gesin, wat toegang tot alle volmaanpieknieks insluit. Die ATM Koffiehuis bied daagliks heerlike kos en pragtige vergesigte.
- Toelies: “om te skryf”, van die Maleise “tulis”. Bron: wikipedia.org/wiki/Arabiese_Afrikaans
