Yves T’Sjoen schrijft op Facebook:
Wie ontvangt straks, een jaar na de Tanzaniaanse schrijver Abdulrazak Gurnag, de Nobelprijs 2022 Literatuur?
Wordt het na Nadine Gordimer (1991) en J.M. Coetzee (2003) weer eens een Zuid-Afrikaans schrijver? Al lang worden BREYTEN BREYTENBACH en ANTJIE KROG genoemd als kanshebber.
In 1977, naar aanleiding van de Meulenhoff-uitgaven Het huis van de dove. Gedichten 1964-1969 en Met andere woorden. Gedichten 1970-1975 (met Afrikaanse teksten en een lijst met woordverklaringen door Adriaan van Dis) was de koptitel boven een recensie door Willem M. Roggeman: “Verzameld werk van Breyten Breytenbach. Een ideale kandidaat Nobelprijs” (De Nieuwe Gazet, 12 december 1977). Drie jaar eerder voerde Roggeman in De Vlaamse Gids een uitgebreid vraaggesprek met Breytenbach, de eerste keer dat in de Vlaamse media Breytenbach zo uitgebreid aan het woord kwam.
In Woordenaar woordnar (2019), de huldigingsbundel ter gelegenheid van Breytenbachs tachtigste verjaardag, refereert redacteur Francis Galloway aan een uitspraak op NeerlandiNet (LitNet). De “magistrale” dichtbundel Op weg na kû (2019), Breytens zesentwintigste poëzieboek, was voor mij een reden om ruim veertig jaar na Roggeman nog een keer te stellen dat de schrijver “Nobelprijs waardig is”.
Ook Antjie Krog is, schrijvend in Afrikaans, een auteur die al vele jaren wordt getipt voor de hoogste literaire onderscheiding. Op het achterplat van de bloemlezing Hoe alles hier verandert (2018), met fragmenten uit haar proza-trilogie Country of My Skull (1998), A Change of Tongue (2003) en Begging to Be Black (2010), staat de uitspraak van Remco Campert: “Antjie Krog is Nobelprijs-waardig”.
Op vraag van Zuid-Afrikaanse academische instellingen, zoals de SA Akademie vir Wetenskap en Kuns en universiteiten, onderschrijft het Centrum voor het Afrikaans en de Studie van Zuid-Afrika (Universiteit Gent) telkenjare verzoeken om de nominatie van respectievelijk Breytenbach en Krog formeel te steunen. Voor het eerst in jaren stuurde het Nobelprijscomité vanuit Stockholm enkele maanden geleden een ontvangstbrief. Is dit een gunstig teken? Wie zal het zeggen. Wait & see, 1 pm.
De Nobelprijs voor Krog zou niet alleen hoogst verdiend zijn, gezien het onmiskenbare belang van het dichterschap en het internationale renommee van haar literaire oeuvre. Ook die andere schrijver Breytenbach liet zich in een gesprek wel eens ontvallen dat het Krog is die van hen beiden het meest de onderscheiding verdient. Quod non.
Intussen wordt ook de Engels-schrijvende Zoë Wicomb, geboren in Zuid-Afrika en lange tijd verblijvend in de UK, getipt. Het is een kansspel, jawel, maar met torenhoge inzet.