Johann Neethling

Johann Neethling is gebore in Clocolan in die Oos-Vrystaat en het grootgeword as ’n “boy from Bethulie” (Patrick Mynhardt) in die Suid-Vrystaat. Na matriek in 1963 behaal hy sy BA LLB aan die Vrystaatse Universiteit.

Sy akademiese loopbaan neem in 1970 ’n aanvang by Unisa, waar hy die volgende 40 jaar in verskillende hoedanighede werksaam is. As dosent en navorser spits hy hom toe op die deliktereg (in die besonder persoonlikheidsreg en onregmatige mededinging). Hy verwerf ’n LLM aan die Universiteit van McGill in Montreal, Kanada en in 1976 ’n LLD oor die reg op privaatheid aan Unisa. Hy is deeltyds betrokke by die onderrig van studente aan die Universiteite van Pretoria, Johannesburg, Noordwes, KwaZulu-Natal (Pietermaritzburg) en Brescia in Italië, en is die promotor en studieleier van verskeie proefskrifte en LLM-verhandelinge. By Unisa dien hy onder andere as hoof van die Departement Privaatreg, Dekaan van die Regsfakulteit, voorsitter van die Dekanekomitee, lid van die Uitvoerende Komitee van die Senaat en lid van die Universiteitsraad. Hy tree verskeie kere op as eksterne moderator vir kursus- en departementele beoordeling, asook as lid van senior bevorderings- en aanstellingskomitees aan ander universiteite. Hy dien vir tien jaar as lid van die Regterlike Dienskommissie, wat hoofsaaklik met die aanstelling van regters gemoeid is. In 2010 tree hy af as emeritus professor by Unisa en in 2011 word die kringloop van sy loopbaan voltooi deur sy terugkeer na sy alma mater, as senior professor in die Departement Privaatreg van die Universiteit van die Vrystaat.

Neethling het ’n uitgebreide publikasierekord. Nege regshandboeke, talle hoofstukke in boeke en meer as 200 artikels in geakkrediteerde regstydskrifte het onder sy naam verskyn. Die howe (Hooggeregshof, Appèlhof en Konstitusionele Hof) verwys dikwels met goedkeuring na sommige van hierdie publikasies, veral die handboeke. Sedert 1990 het hy meer as 25 referate by nasionale en internasionale konferensies gelewer.

Hy was elf jaar redakteur van Tydskrif vir Hedendaagse Romeins-Hollandse Reg (THRHR). Hy is lid van die Vereniging Hugo de Groot, beheerliggaam van die THRHR, en dien in die redaksiekomitees van die Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Handelsreg, De Jure, Tydskrif vir Regswetenskap, en die Potchefstroom Elektroniese Regstydskrif. Hy was ook vir sewe jaar nie-uitvoerende direkteur van Butterworths (nou LexisNexis) uitgewers.

Hy neem deel aan verskeie nasionale en internasionale navorsingsaktiwiteite. Hy was onder meer lid van die Assessment Panel for Law van die Nasionale Navorsingstigting (NRF), en leier van projek 124 van die Suid-Afrikaanse Regshervormingskommissie oor privaatheid en die beskerming van persoonlike inligting. Die Wetsontwerp op die Beskerming van Persoonlike Inligting, 2009 dien tans voor parlementêre komitees. Hy is ’n navorsingsgenoot van die Europese Sentrum vir Delikte- en Versekeringsreg in Wene, Oostenryk, en ’n senior navorser van die Onderzoekschool Ius Commune in Maastricht, Nederland, waar hy bydraes gelewer het tot verskeie gesiene internasionale publikasies, onder andere die Elgar Encyclopedia of Comparative Law (2006) en die liber amicorum (of Festschrift) vir ses vooraanstaande Europese delikteregsgeleerdes. In 1995 sluit hy op uitnodiging van prof. J. Spier, advokaat-generaal van die Hoge Raad der Nederlanden, aan by die European Group on Tort Law as die Suid-Afrikaanse lid. Die Groep bestaan uit delikteregdeskundiges uit 18 Europese lande, die VSA, Israel en Suid-Afrika. Die aanvanklike doel van die Groep, naamlik om Europese beginsels van die deliktereg te formuleer, is bereik deur nasionale verslae oor bepaalde onderwerpe wat tweejaarliks by werkswinkels in Europa bespreek is en waaruit algemeen aanvaarbare beginsels afgelei is. Onderwerpe waarop gefokus is, is onregmatigheid, skuld, kousaliteit, skade en skadevergoeding, strikte aanspreeklikheid, aanspreeklikheid vir skade deur andere veroorsaak, bydraende skuld en mededaders. Aparte boeke is oor al agt onderwerpe gepubliseer. Die finale weergawe van die beginsels is in 2005 aangebied by ’n konferensie in Wene, Oostenryk. ’n Boek wat die finale weergawe bevat asook kommentaar op elke beginsel, het ook op die rak verskyn. Vanaf 2006 was die Groep dormant, maar in 2009 herleef sy navorsingsaktiwiteite. ’n Projek oor kousale proporsionele aanspreeklikheid is intussen deur die Groep voltooi en tans word aandag aan staatsaanspreeklikheid geskenk.

Neethling ontvang etlike toekennings, pryse en beurse vir navorsing: Die Vrystaatse Balieprys as beste LLB-student word in 1969 aan hom toegeken. In 1993 ontvang hy die Toon van den Heever-prys vir regswetenskap van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns vir sy boeke Persoonlikheidsreg, Deliktereg en Onregmatige Mededinging. Hy ontvang ook navorsingstoekennings van Unisa: die Raadstoekenning vir uitsonderlike akademiese meriete in 1991, die Kanseliersprys vir die beste regsnavorser in 1997, en die Raadsvoorsitter se toekenning vir onder meer uitmuntende navorsingsuitsette in 2005. In 2008 ontvang hy ’n B1-gradering van die NRF vir die kwaliteit en impak van sy navorsingsuitsette en as ’n toonaangewende internasionale kenner op sy gebied. Beurse het Neethling in staat gestel om talle navorsingsbesoeke aan buitelandse universiteite te bring, meestal in Europa, maar ook in die VSA, Australië en Nieu-Seeland. Die belangrikste hiervan was die beurse van die Alexander von Humboldt-Stiftung in 1982 en 1993 om aan die Max-Planck-Institut in München, Duitsland oor onregmatige mededinging navorsing te doen, asook ’n groot jaarlikse toekenning van die NRF vir ses opeenvolgende jare (2009–2014). Noemenswaardig is laastens die besoek aan Beijing, China in 2000, waar hy ’n regsdekane-konferensie by die Renmin Universiteit bygewoon het. By hierdie geleentheid het hy namens die dekane uit Afrika die universiteit met sy 50ste bestaansherdenking gelukgewens voor 5 000 mense in die Great Hall of the People.


Vonnisbespreking: Openbare figuur – laster en privaatheidskending

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2025-01-10

"Die bewerings is gebaseer op ’n wenk ('tip-off') wat ’n joernalis M (die derde respondent) ontvang het van ’n vertroulike bron in die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD). Die wenk was dat die applikant deur ’n vrou van verkragting beskuldig is in ’n klag wat by die SAPD aanhangig gemaak is."

Vonnisbespreking: Wanvoorstelling by huweliksluiting – die bruidegom loop hom vas

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2024-05-30

"Die eiseres het toe uitgevind dat op die tydstip toe die verweerder haar gevra het om te trou, hy reeds gemeen het dat hul verhouding onherstelbaar verbrokkel het maar dit nie vir haar gesê nie. Sodoende het hy haar deur sy bedrieglike wanvoorstelling beweeg om die huwelik te sluit."

Vonnisbespreking: Deliktuele aanspreeklikheid vir beserings veroorsaak deur ’n gevange wilde beer

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2023-01-19

"R2 het toe ’n perske gaan haal en H versoek om die perske in haar hand te hou en dit aan die beer te gee. Dit het sy gedoen sonder om haar hand deur die heining te druk en die beer het die perske met sy bek gevat en gevreet ..."

Vonnisbespreking: Die Konstitusionele Hof bevestig die aanspreeklikheid van die polisie weens nalatige ondersoek na verkragting

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2022-07-20

"Na ’n deeglike ondersoek van die feite en getuienis deur al drie howe kom hulle tot verskillende gevolgtrekkings – die verhoorhof en die Konstitusionele Hof bevind dat die polisie grof nalatig was, terwyl die appèlhof beslis dat die polisie redelik opgetree het."

Vonnisbespreking: Deliktuele aanspreeklikheid weens ’n gladde winkelvloer

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2022-03-11

"Waar die eienaar of beheerliggaam die taak om die besigheid skoon van stortsels te hou aan ’n onafhanklike kontrakteur opgedra het, sal hierdie persone net aanspreeklik gehou word vir skade wat die kontrakteur veroorsaak het indien eersgenoemde self ook ’n delik begaan het."

Aantekening: Deliktuele aanspreeklikheid vir skade veroorsaak deur outonome (selfbesturende) voertuie

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2021-06-21

"Maksimum bedrae geld vir voertuigongelukke wat in die geval van outonome voertuie verdubbel is omdat die risiko van skade baie groter as in die geval van tradisionele voertuie kan wees indien eersgenoemde buite beheer raak en nie maklik tot stilstand gebring kan word nie."

Vonnisbespreking: Deliktuele skadevergoedingsreg – die “once and for all”-reël en die beginsel dat skadevergoeding in geld uitgedruk moet word, onder die soeklig

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2021-02-08

"Ten einde hierdie kwessie reg te stel, behoort die omvang en wyse van die betaling van skadevergoeding (eenmalig of periodiek) buite die bestek van die reël te val en aan die jurisdiksie van die howe oorgelaat te word soos nou deur artikel 173 van die Grondwet bekragtig is."

Aantekening: Die deliktuele klas- of groepaksie in Suid-Afrika

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2020-06-22

"Die oogmerk of doel van hierdie bydrae is om perspektief te gee op die sogenaamde klasaksie (wat in ons reg nog grootliks in sy kinderskoene is) om aan te dui wat die funksie en vereistes daarvoor spesifiek op die gebied van die deliktereg is, en om terselfdertyd die enigste en daarom belangrikste beslissing op hierdie gebied onder die loep te neem."

Vonnisbespreking: Deliktuele vergoeding weens verlies (“bereavement”) as gevolg van ’n sterfgeval in die familie

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2020-04-14

"Daar kan met redelike sekerheid voorspel word dat die howe in die toekoms te doen sal kry met gevalle waar daar wel swaar verlies en verdriet voorkom weens die dood van ’n familielid sonder dat daar regtens vir die moontlikheid van deliktuele vergoeding voorsiening gemaak word."

Vonnisbespreking: Risikoskepping en die middellike aanspreeklikheid van werkgewers: ’n belangrike ontwikkeling

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2019-12-06

“Sodanige verhoogde risiko van benadeling is in die besonder aanwesig waar werknemers in ’n posisie van vertroue of gesag, wat die moontlikheid van misbruik skep, geplaas is.”

Vonnisbespreking: Belastering van openbare figuur

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2019-08-22

"Hulle het geensins redelike stappe gedoen om van die lasterlike bewerings te verifieer nie en ook nie die applikant ’n kans gegun om op die bewerings te reageer nie."

Vonnisbespreking: Onregmatige arrestasie en daaropvolgende gevangehouding: die kousaliteitskwessie

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2019-04-29

"In De Klerk beslis die hof dat die onregmatige arrestasie en die daaropvolgende onregmatige aanhouding duidelik uitmekaar gehou moet word. Die polisie is slegs aanspreeklik vir die arrestasie en die twee ure aanhouding voordat die eiser voor die hof gebring is."

Vonnisbespreking: Sorgsaamheidsplig van ouers teenoor kinders

Johann Neethling, Johan Potgieter LitNet Akademies (Regte) 2018-05-16

"Die verweerders ontken dat hulle nalatig was en voer aan dat die beserings deur die uitsluitlike nalatigheid van die kind se moeder veroorsaak is, omdat sy haar na die verweerders se perseel gebring het, wel wetende dat daar ’n swembad en onbeskermde visdam is waarin sy kon val ..."

Vonnisbespreking: Die reg op privaatheid en outonomie

Johann Neethling LitNet Akademies (Regte) 2018-05-02

"Hier was die kernvraag na die geldigheid van wetgewing wat die gebruik, besit, koop en kweek van Cannabis (dagga of hennep) vir persoonlike gebruik in die privaatheid van ’n woning verbied in die lig van die staat se regverdiging vir sodanige beperking op privaatheid."

Allegations of adultery: actionable defamation?

Johann Neethling, Johan Potgieter Academic research 2017-08-17

"Allegations of adultery still put a person’s moral character and lifestyle in a bad light, are therefore defamatory in nature, prima facie wrongful, and should in principle still found a defamation action."

Top