In hierdie rubriek skryf advokaat Gustaf Pienaar oor hofsake wat hierdie betrokke week in die nuus was. Die jaartal maak nie saak nie. Hierdie almanak is ’n tydmasjien wat heen en weer deur die regsgeskiedenis wip.
Mnr en mev Nilsson van Hermanus was nog nie 'n jaar en ses maande getroud nie toe mev Nilsson die gemeenskaplike woonhuis op 14 Julie 1983 verlaat het. Dit is nie ongewoon dat party huwelike maar kortstondig is nie. Wat hierdie huwelik egter buitengewoon gemaak het, is dat toe die partye uitmekaar uit is, mev Nilsson al 78 jaar oud was en haar man 85. Klaarblyklik was hulle huwelik 'n ligte mistykie: dit moes nooit plaasgevind het nie.
Nadat mev Nilsson die woonhuis verlaat het, het sy 'n reël 43-aansoek tot die hooggeregshof in Kaapstad gerig. Hierdie aansoek ingevolge reël 43 van die hooggeregshofreëls is daarop gemik om sekere dinge tussen 'n man en vrou wat besig is om te skei, tussentyds te reël; dit wil sê terwyl die egskeidingsaksie nog hangende is. Die vrou kan byvoorbeeld ingevolge hierdie reël die hof nader om die man te beveel om aan haar tussentydse onderhoud te betaal. Sy kan ook die hof vra dat die man verplig moet word om by haar prokureur 'n bedrag geld in te betaal as 'n bydrae tot haar regskoste vir die egskeidingsaksie. Die reël maak ook daarvoor voorsiening dat die man of vrou die hof kan nader om tussentydse beheer en toesig oor die kinders te kry as die egpaar nie oor hierdie aangeleentheid eenstemmigheid kan bereik nie. Laastens kan byvoorbeeld die man die hof ingevolge hierdie reël nader ten einde sy toegangsregte tot die kinders te verseker wanneer sy vrou hom toegang tot die kinders weier.
Die aansoek word by wyse van 'n beëdigde verklaring gedoen; normaalweg word daar dus nie gesproke getuienis in die hof aangebied nie. Die aansoeker sal byvoorbeeld in breë trekke in haar beëdigde verklaring vir die hof sê wanneer sy en haar man getroud is; of daar kinders uit die huwelik gebore is; by wie die kinders op die oomblik is; wat haar eie finansiële posisie is; wat haar maandelikse finansiële behoeftes is; en dies meer. Die man moet behoorlike kennis van die aansoek gegee word en hy kry ook die geleentheid om sý saak in 'n beëdigde verklaring te stel. Dan is dit die hof se taak om elke party se saak behoorlik te oorweeg om tot 'n besluit te kom. As daar beslis moet word oor die lot van kinders, sal die hof objektief probeer vasstel wat in die beste belang van die kinders is, en nie noodwendig wat die wense van die onderskeie ouers is nie.
Maar terug by mnr en mev Nilsson se skeisaak. Regter Leonora van den Heever het die taak gehad om te besluit of sy mev Nilsson se aansoek om tussentydse onderhoud ten bedrae van R600 per maand moes goedkeur.1 Dit klink min, maar R600 in 1983 se geld is vandag maklik R6 000, sou ek raai. Mev Nilsson was dus nie juis beskeie in haar onderhoudseis nie. Haar saak was dat sy voorheen twee maal getroud was en dat sy maar 'n kleinerige pensioentjie van R118 per maand ontvang het. Sy het ook gesê dat mnr Nilsson haar gevloek en geskel het en dat hy haar verkleineer en geestelik afgetakel het. Boonop sê sy dat dit hý was wat haar beveel het om die huis te verlaat. Sy het haar maandelikse uitgawes uiteengesit en aangevoer dat mnr Nilsson 'n groot boedel het en gemaklik in staat was om vir haar te sorg.
Mnr Nilsson het op sy beurt in sý beëdigde verklaring 'n patetiese prentjie van homself geskets. Hy was 85 jaar oud, omtrent heeltemal blind en aan sy bed gekluister, omdat 'n gedeelte van sy een voet 'n rukkie vantevore geamputeer moes word. Voor hulle huwelik was mev Nilsson baie liefie-diefie met hom, maar daarna het haar gesindheid drasties verander. Sy het sy versorging volkome oorgelaat aan 'n voltydse verpleegster en het hom totaal vermy. Van liefde en toegeneentheid van haar kant af was daar geen sprake nie. Hy was nie finansieel in staat om vir haar 'n maandelikse onderhoud te betaal nie, maar hy het darem aangebied om R500 tot haar regskoste by te dra.
Regter Van den Heever het die doel van die reël 43-prosedure deeglik ondersoek en tot die gevolgtrekking gekom dat dit regtig nie bedoel is om aan 'n vrou 'n "maaltydkaartjie" – soos die regter dit gestel het – te gee vir solank as wat die egskeidingsaksie aan die gang is nie. Reël 43, het die regter beslis, is bedoel om die situasie te hanteer waar 'n man en 'n vrou na 'n huwelik van, sê maar, twintig jaar uitmekaar gaan. Die vrou kan letterlik op straat sit met haar kinders en dit sou 'n kwade dag wees indien die hof nie die bevoegdheid het om in só 'n geval in te gryp en die man te beveel om tussentyds vir sy vrou en kinders te sorg en haar in staat te stel om 'n prokureur van haar eie te bekostig nie. Maar in die geval van die Nilssons was die regter van mening dat dit uiters onbillik sou wees om na só 'n kort huwelik tussentydse onderhoud, hangende die egskeidingsaksie, aan mev Nilsson toe te staan. Haar kanse om ná afhandeling van die egskeiding onderhoud te kry was uiters skraal. Daar was geen sprake daarvan dat die huwelik haar finansieel benadeel het nie, en volgens die regter was dit duidelik dat sy vóór die huwelik goed vir haarself kon sorg. Haar aansoek is gevolglik van die hand gewys.
Teken in op LitNet se gratis weeklikse nuusbrief. | Sign up for LitNet’s free weekly newsletter.
Kommentaar
Goeie dag
Ek is 26 jaar binne gemeenskap van goedere getroud en agv n buite-egtelike verhouding wat my man gehad het in 2007 het ons huwelik totaal onuithoudbaar geraak. Nou beweer sy prokureur dat ek niks uit die egskeiding gaan kry nie alhoewel ek vir al die jare ’n huisvrou was en eers in 2010 begin werk het en hy my daar uit het in 2011 vir ’n groter salaris wat ek tot vandag nog nie een sent van gekry het nie. Hy bedryf sy eie besigheid en ons het ’n eiendom saam. Sy besigheid was geregistreer maar is nou in sy eie naam alhoewel alle posstukke op ’n besigheidsnaam is en ek vir geen van sy rekeninge geteken het nie kan ek van sy skuld onthef word aangesien ek geen skuld op my naam het nie? Ek het ook per toeval gehoor dat die hofdatum op die 19de Oktober plaasvind aangesien my man alle dokumente van die prokureurs ontvang het en aan hul teruggevat het. Ek het geen dokument van enigeen ontvang of daarvoor geteken nie. My man het ook dit per selfoonboodskap erken dat hy die dokumente ontvang het en vir sy prokureur gevat het en hulle aangesê het om dit deur die balju aan my af te lewer wat nooit gebeur het nie. Hy hou ook aan om vir my baie ontstellende boodskappe te stuur waarvan ek die bewyse het. Hy en die dame met wie hy tans in ’n verhouding is, is die dame met wie hy die buite-egtelike verhouding gehad het in 2007.
Jackie. Hi. Ek’t ’n reël 43-aansoek in die Pta Hooggeregshof gekry teen my man na ’n huwelik van 23jr wat verbrokkel het omdat hy meermale my verneuk en aangerand het. Hy is tans op bevel 5maande agterstallig en ons gaan vlg week na siviele hof toe tov minagting van reël 43 bevel. Ek het nog geen onderhoud ontvang waarop ook hy my in die bevel terug op medies moet plaas en verantwoordelik is vir my karpaaiemente. Hy het ’n ander bevel garnishee vir my seun ook van ’n ander siviele hof en sy maatskappy verontagsaam daai bevel ook. So hy is in beide bevele in minagting en die totale agterstallige gelde op bevele saam is R80 000. Wat staan my te doen vlg week in die siviele hof oor hy ’n reël 43-aansoek minag?
Kan julle my sê wat staan my te doen?
Ek was getroud met ’n man vir 6 jaar. Ek het die man gehelp om ’n besigheid te begin, hy het geen geld ingesit vir die besigheid nie. Ons was binne gemeenskap van goedere getroud. Hy het die besigheid uit die egskeidingsooreenkoms gehou. Ten tye van die egskeiding het my geld opgeraak en ek kon nie my prokureur verder bekostig nie. Hy en sy prokureur het ’n ooreenkoms opgestel en hy het vir my gesê of ek teken of hy betaal nie verder nie. So ek moes noodgedwonge teken. Hy het vir twee jaar rehabilitasie-onderhoud betaal. En toe het dit gestop. In die ooreenkoms is dit gespesifiseer dat na die kontrak klaar is ons geen verdere eise teen mekaar sal hê nie. Hy moes my selfoon, mediese fonds en DStv betaal. Hy het vir vyf maande nie betaal nie. Is die ooreenkoms geldig?
Ek is nou 10 jaar getroud, waar ek al verskeie kere my man verlaat het. Is nie werkend nie, het nou op die besluit gekom om maar die huwelik te be eindig, aangesien dit net nie uitwerk nie. Daar is verskeie redes betrokke. My kinders wil ook nie meer by hul pa bly nie. Is dit 'n moontlikheid dat die staat my kan help skei en wat is die kostes daaraan verbonde? Ek wil niks van hom af hě nie, is bereid om als net so prys te gee. Hy moet net alle skoolgelde en onderhoud aan my kinders betaal.
Ek het alreeds vier maande terug uit ons kamer getrek en besluit dat ons na 19 jaar gaan skei. Op watter stadium mag ek die huis verlaat - trek sonder om myself te benadeel? Die prokureurskostes is so duur ek moet nog geld bymekaarmaak om die egskeiding te begin.
My man het na 36 jaar besluit hy gaan die huwelik verlaat, moet net bysê hy het 17 jaar terug dieselfde gedoen en my daarna gesmeek om hom terug te vat. Ons is binne gemeenskap van goedere getroud en ek het ’n voertuig maar dis steeds op sy naam. Hy het altyd gesê ek is ’n ryk vrou as hy doodgaan, maar watter polisse nog bestaan kan ek nie sê nie. Ons kinders is groot en uit die huis en dus is hy nie verantwoordelik vir hulle nie. Wat ek graag wil weet is wat is my regte? Ek verstaan alles moet in twee gedeel word, self skuld, maar wat as hy sekere bankrekenings en polisse vir my wegsteek? Ek werk maar my salaris kan nie kos koop en huis betaal nie, waarvoor hy al die jare verantwoordelik was. Ek het die medies betaal en die versekering en kos gekoop met dit wat ek oorgehad het. Wat is my regte en kan mens nog die ander party dagvaar? Dankie by voorbaat.
Ek wil graag verneem, kan my man sms'e teen my gebruik in egskeidingsaak?
My eks het vir my ’n maandelikse bedrag van R3000 betaal en elke jaar met 10% verhoog omdat my kleinkind by my bly. Nou het hy gesê dat hy onderhoudshof gaan nader om die egskeidingsooreenkoms vir onderhoud te kanselleer. Kan ek die egskeidingsooreenkoms hersien en my eis van die helfte weer aanvra?
Ek en my man het 20 Julie 2016 getrou, twee weke na die troue het hy die huis verlaat en vir drie maande by sy ma gaan bly. Hy het teruggekom vir 'n maand en 'n half en toe verlaat hy weer die huis tot op die datum van 10-01-2019. Hy het ook SMS en WhatsApp gestuur dat hy nie meer in die huwelik wil wees nie, maar alles is van my foon delete. Vra net raad of daar iets is wat ek kan doen.
Goeie dag, ek was 26 jaar getroud met ’n hoogs gekwalifiseerde man in die regsberoep. Ons is geskei in 2010, ek het fisies baie hard gewerk dat hy kon kom waar hy vandag is. Ek is met verbal abuse gedwing om trustdokumente as trustee af te teken en R2 000 te betaal tot einde 2010. Ek was werksaam maar retrench einde 2011. Hy het my van sy medies afgehaal direk na egskeiding, ek is nooit weer getroud nie. Kinders is reeds getroud en ek het gesondheidsprobleme wat op 59 jaar werksmoontlikhede baie bemoeilik. Hy verdien finansieel baie goed en ontvang twee huise se huurgeld ook wat bydra tot ’n baie goeie inkomste. Ek verneem graag of ek na nege jaar van konstante sukkel, hom kan dagvaar vir onderhoud.
Ek is nou al 14 jaar saam met die man. Ons het eers saam gewoon en is toe getroud in 2010.Hy het n dogter uit sy eerste huwelik. Sy is skitsofrenies met 2 kinders en bly in die huis. My man vloek en skel my deur haar en haar kinders wat staan my te doen ek is sieklik. Daar is ook nie meer liefde tussen ons nie.
Hoe gaan ek te werk om deur die staat te kan skei en wat is die koste verbonde Man reeds 'n jaar en ses maande uitgetrek woon nie meer by my nie alles wat syne was het hy ook geneem.
Goeie dag,
Hoe lank neem dit om n aansoek van kontak tussen biologiese pa en kind te vore te bring? En hoe lank voor dit vas gestel word vir die proses om te begin?
Dankie,
Ek wil uitvind wat kan ek doen, ek is geskei na 42 jaar. Volgens skikking is my eks veronderstel om onderhoud van R12000 te betaal. Hy het na 8 maade 'n bedrag van R4000 in betaal.
Ek het geen kontak met hom nie want hy is 'n narsis. Hy het my belet om te werk en op 60 jarige ouderdom kry ek nie werk nie.
Wat kan ek doen en wat mag ek doen in die geval?
Dankie.
Hi ek wil uitvind: Ek is 3 jaar getroud binne gemeenskap van goedere. En ek wil skei... Mag ek huis verlaat terwyl ek nog getroud is?
Ek kom uit 'n egskeiding waar die huis aan my toevertrou is. Ek moes dit verder klaar betaal. Wat moet ek doen om 'n ander akte te kry? Die oorspronklike akte bevat nog ons albei se name. Die huis is in my naam geregistreer.
Baie dankie
Paulina Belinda Herwels.
Ek is 4 jaar terug geskei , Huis is aan my bemaak ek moes met skeisaak die huis in 2 jaar se tyd op my naam gesit het maar finansieel kon ek dit nie doen nie... Nou wil hy nie die papiere teken sodat ek huis op my naam kan sit nie.. Wat staan my te doen...
My man het 'n obsessie oor geld, Ek het my eie benodighede gekoop met besigheid wat nou nie meer geld inbring om als te kan doen. Ek is 67 jaar oud nou wil hy my sonder inkomste los. Hy het vir my gese ek is net 'n las vir hom toe kon ek dit nie meer hanteer en het egskeiding aangegee, wat kan ek doen.
Kan ek van my man se provident fund eis na die egskeiding.
Hy het nie 'n pensioenfonds nie.
Ek en my man is nou al 15 jaar saam en 10 jaar getroud. My oudste seun was 'n baba, hy het hom aanvaar as sy eie. Vier jaar later toe word my 2de seun gebore. Kort daar na trou ons. Ons baba nommer 3 het eers 10 jaar daar na gekom en nou het als verander. Hy mishandel my emosioneel en wil skei, maar ek het nie 'n werk nie en hy drieg my en se ek sal kaalgat hier uitstap. Help my asb. My ma het gesê sy sal help met 'n wendy agter die jaart, maar van wat gaan ons lewe? Ek het my werk gelos om baba nom 3 te kry.
Ek was getroud met 'n vrou vir 2 jaar en 5 maande ons het in Mei geskei, maar ek was vir 2 jaar en 6 maande by die huis voor ons getroud was. Sy was die broodwinner waar sy so onder die R100 000 verdien 'n maand en ek R6000 kan ek aanspraak maak op onderhoud, want ek sit sonder 'n huis en motor. Gaan minder uitkry as wat ek regtig ingesit het, baie dankie goeie raad, sal baie help asb, aangesien ek vir my en my dogter nuwe blyplek moet soek.
Goeie môre
Ek is op 2016/11/30 getroud.
Ek het aansoek gedoen om egskeiding, op 4 Februarie 2022 sou dit gebeur het.
Nou het sy aansoek gedoen om regshulp om die egskeiding teen te staan op gronde van onderhoud.
Ek het vier maande laas werk gehad, omdat ek in 'n nuwe plek 'n heenkome kom soek. So, ek het nie eens geld gehad om al my skuld maandeliks te betaal nie.
My vorige werk het ook geen uitbetalings aan my gemaak nie, omdat ek moes bedank. In die aansoek om egskeiding het ek genoem dat sy alles kan behou, dat ek niks wil hê nie, maar nou voel ek anders. Ek wil dat hulle dit weer hersien, sodat ek my regmatige deel kan hê.
So wat ek wil weet, is dat, sou ek onderhoud aan haar moet betaal, vir hoe lank sal dit wees, aangesien sy ook weer iemand ook in haar lewe het? En as ek trou, moet ek nog steeds onderhoud aan haar betaal? Sy het werk en makeer absoluut niks, ook geen gebrek in gesondheid nie.
En: as ek my deel eis in al die bates, ek dit kan eis in kontant?
Hi, ek is Derick Meyer en het hulp nodig. Ek en my vrou is volgens die Huwelikswet Reël 43 getroud binne gemeenskap van goedere. Ons is 4 jaar nou getroud en sy het besluit om die huis te verlaat en by 'n ander man te gaan bly terwyl ons nog getroud is. Wat staan my te doen in so 'n saak?
Môre, ek soek asb net bietjie advies. Ek en my man is al amper 4 jaar geskei Juliemaand na 'n huwelik van 25 jaar as gevolg van sy skuld. Siviele skeisaak gewees ek het die helfde van sy pensioen gekry en al sy skuld gedek en nog bymekaar gebly maar ons kom nie meer oor die weg nie. Hy't geteken dat sou ek uit die huis trek hy my die helfde van die huis se verkoopwaarde uit sal betaal en 'n maandelikse bedrag tot ek weer trou, maar nou sê hy hy gaan my nie 'n sent verder betaal of uitbetaal vir die huis nie. Hy't hom onder deppro view gaan plaas, maar ek het die huis klaar betaal, ens. Dankie.