Die wenner in die filmkategorie 2019 is Kinnes deur Chase Rhys (Kwela).
Die wenroman van vanjaar se filmprys het die beoordelaars opgewonde gemaak met sy vars aanslag, literêre meriete, relevante eietydse storie en opwindende visuele moontlikhede wat vir enige vaardige filmmaker ʼn heerlike en uitdagende speelveld bied. Daarby speel dit af in ʼn interessante milieu vol verskillende strukture en teksture wat tot nou toe afgeskeep is deur die Afrikaanse filmbedryf.
“Die kinnes van vedag dink rêrag hulle’s in ’n movie, nuh,” sê ma Mary na aanleiding van die dramatiese gebeure wat die jongmense in die verhaal moet deurmaak. En dit is hoe die lees van die boek ook voel met Chase Rhys se verwysings na die “songs” op die klankbaan wat die agtergrond verskaf. “Songs” soos “Summertime” wat jy op ʼn afstand oor ʼn karradio hoor speel. Rhys se skryfwerk is gedetailleerd en propvol filmiese verwysings. Die beelde wat hy gebruik, doem glashelder in die leser se verbeelding op – “net soes in ‘n movie”. Want Kinnes woon in Jurassic Park, êrens op die Kaapse Vlakte. Die naam spreek boekdele van die ongenaakbare plek met afwesige pa’s waar bendes oorheers.
Die vier hoofkarakters van Kinnes is fyn geteken en met groot deernis gestalte gegee. Hulle staan op die rand van volwassenheid. Elkeen het sy eie individuele aksent wat die verskillende vorms van AfriKaaps – soos Rhys sy taal noem – op ʼn interessante manier illustreer en grootliks help met karakterisering. Hulle word met soveel sterk visuele en emosionele verwysings uitgebeeld dat enige draaiboekskrywer sy hoed sal agternagooi om dié draaiboek met sy inspirerende rolverdeling op papier te kry. Mens stel jou maklik die plakkaat van die film met die afbeelding van die vier aantreklike “kinnes” voor. Elkeen met sy eie verhaal en houding, uitgetof in verpersoonlikte hip-hop-gewaad.
Anwaar Peter Brandt, beter bekend as Ahnie Brandt, is die leier van die Butcher Boys en bly by sy enkelouer, Mary. Sy sal enigiets vir haar kind doen en is die belangrikste volwasse karakter in die storie. Maar tog ʼn ma wat maar anderpad kyk as dit moet. Nicole Lamb is die slim, stil skooldogter wat verlief raak op klasmaat Derick Delcarme. Kort voor lank is die twee verliefdes swanger. “Kinnes” wat kinders kry. Rolanda Fisher, die mooi en gewilde meisie wat elke jaar die modeparade by die skool wen, wil graag ’n Cape Kardashian wees. Sy roem haar op haar mooi voorkoms en dis dan ook haar karakter wat sorg vir die tragies-ironiese einde van die storie. Een en almal volronde karakters met vleis om die been, slaggereed om uitgebeeld te word deur ‘n veelheid talentvolle bruin spelers in die plaaslike filmbedryf.
Daar is ʼn hele paar klassieke films wat in hierdie “gangster”-filmgenre val: John Singleton se Boyz in the Hood, Martin Scorsese se Mean Streets, Sergio Leone se Once Upon a Time in America en selfs iets soos Robert Wise en Jerome Robbins se West Side Story. Maar Kinnes se storie laat mens veral dink aan die skitterende Portugees- Brasiliaanse film City of God wat in 2002 wêreldwyd deur Miramax versprei en vir vier Oscars genomineer is. Die film is ʼn verwerking van die 1997-roman deur Paulo Lins en beeld die werklike gebeure rondom dwelmhandel en bendegeweld in die Cidade de Deus-voorstad in Rio de Janeiro uit.
Die draaiboek van dié film is geskryf deur Bráulio Mantovani en ʼn kragtige aanhaling kom daarin voor: “If you run, the beast catches you; if you stay, the beast eats you.” Dit herinner sterk aan die karakters in Kinnes wat nie uit hulle omstandighede kan ontsnap nie. City of God se bende het bekend geword deur ‘n foto van hulle wat in die koerant gepubliseer is, terwyl Kinnes se Butcher Boys hul bekendheid verwerf omdat hulle as ekstras in die internasionale film GangStar speel. Nadat hulle populariteit begin groei, begin hulle hul eie flieks maak op hulle selfone en hier begin realiteit en fiksie vervleg en bied dit ‘n verskeidenheid interessante moontlikhede vir ʼn filmmaker.
Dis ʼn bonus dat Kinnes omskep kan word in ʼn bekostigbare film wat ook kommersieel lewensvatbaar is. Die kwessies wat die storie aanspreek, is by uitstek relevant op die Kaapse Vlakte, waar die weermag al ingeroep is om vrede te probeer handhaaf in die bloedige “turf wars”. Die positiewe wekroep wat die film kan uitdra, op die plakkaat en in die lokfilm, is een wat daagliks op die nuus te hoor is: “Ons kannie meer onse kinnes verloor nie ...”
Met ʼn Afrikaanse hip-hop-klankbaan hoor ek alreeds die Overbergse sanger Frazer Barry se rapliedjie: “Hy was oppad na die skool, Hy wou ’n dokter word, Maar die koeël van ’n gangster het sy lewe verkort. Hoor die stemme van ons mense wat huil, Oor die onnodige Grafte Oppi Vlakte.” In Mercy Kannemeyer se resensie van Kinnes haal sy ’n ander Frazer Barry liedjie aan: “Die kind kry ’n kind, die kind se kind kry ‘n kind en grootmense is kinders wat nooit eers kinders was nie.”
Kinnes: ʼn Onversuikerde, universele verhaal en ʼn waardige, opwindende wenner van die kykNET-Rapport-filmpys vir 2019.