Mariëtta Alberts

Mariëtta Alberts behaal die grade BA (1969), BA (Hons) (1971) en MA (1983) aan die Universiteit van Pretoria en DLitt et Phil (1991) aan Unisa. Sy begin haar loopbaan as terminoloog in 1971 by die Terminologiediens van die Taaldiensburo, Departement van Nasionale Opvoeding. Sy was sekretaris van die Koördinerende Vaktaalraad (Kovak) en lid van Langtag, die taaltaakgroep van die Departement van Kuns, Kultuur, Wetenskap en Tegnologie (DKKWT). Sy doen navorsing oor leksikografie, terminologie en rekenaarlinguistiek by die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing (RGN) (1982–1994). Terug by die DKKWT as hoof: Navorsingsontwikkeling, Nasionale Terminologiediens skryf sy die wetsontwerp vir die totstandkoming van die nasionale leksikografiese eenhede (NLE’s). Sy neem vir 23 maande waar as hoof: Terminologieafdeling, Departement van Kuns en Kultuur (2001–2002). Sy gaan in 2002 na die Pan-Suid-Afrikaanse Taalraad (PanSAT) as bestuurder van die nasionale leksikografiese eenhede. Sy besoek gereeld al die NLE’s regoor die land en gee opleiding in leksikografiese prosesse, praktyk en bestuur. In 2010 tree sy vroeg af as direkteur: Terminologieontwikkeling en Standaardisering by PanSAT.

Sy was deeltydse dosent en eksterne eksaminator by die Departement Afrikatale, Universiteit van Pretoria en die Departement Taalbestuur en Taalpraktyk, Universiteit van die Vrystaat, en was navorsingsgenoot by die Skool vir Tale, Noordwes-Universiteit.

Sy was ’n stigterslid van die African Association for Lexicography (Afrilex), en dien in die raad as sekretaris en vir twee termyne as president (1994). Sy is ’n lid van die SAAWK en het in die SAAWK se Taalkommissie en Terminologiekomitee gedien. Sy was lid van die Nasionale Taalliggaam vir Afrikaans (PanSAT) en stigterslid van die Afrikaanse Taalraad. Sy was ’n lid van die internasionale ISO TC/37 en was voorsitter van die nasionale SABS TC 37 (deel van ISO TC/37). Sy was visepresident van Infoterm (’n internasionale terminologieorganisasie) en neem aan internasionale Unesco-terminologieprojekte deel. Sy ontvang erelidmaatskap van Infoterm, Afrilex en Prolingua.

Sy gee terminologieopleiding aan verskeie staatsdepartemente, semistaatsinstellings, tersiêre instellings en private instansies en publiseer Terminology and terminography principles and practice: a South African perspective (2017) en Terminologie en terminografie: ’n handleiding (2019). Sy het verskeie referate gelewer en wyd gepubliseer en skryf steeds artikels oor terminologiese beginsels en praktyk. Sy ontvang verskeie pryse:

  • As Taalkommissielid medeontvanger van die CJ Langenhoven-prys (2003) van die SAAWK en van die ATKV-prys (2006) vir die samestelling van die Afrikaanse woordelys en spelreëls (AWS) se 2002-uitgawe
  • As Taalkommissielid medeontvanger van die CL Engelbrecht-prys vir die 2009-uitgawe van die AWS
  • As lid van die Sentrum vir Politieke en Verwante Terminologie in Suider-Afrikaanse Tale (Ceptsa) medeontvanger van die SAAWK se Stalsprys (2011) vir die Nuwerwetse politieke woordeboek en van die SAVI-woordeboekprys (2018) en die ATKV-Woordveertjie (2018) vir die Verklarende politieke woordeboek
  • As lid van die Sentrum vir Regsterminologie in Afrikatale (SRTAT) medeontvanger van die SAVI-woordeboekprys (2015) en die ATKV-Woordveertjie (2016) vir Regsterminologie: straf‑, strafproses- en bewysreg (2016); Eng/Afr-Afr/Eng (2015 en 2020); Eng/Xho/Afr-Xho/Eng/Afr-Afr/Xho/Eng (2019); en die Verklarende politieke woordeboek (2017) (Ceptsa).
  • Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns se Erepenning vir Geesteswetenskappe (2024).

Om vakwoordeboeke by te werk is belangrik: ’n onderhoud met Mariëtta Alberts

Naomi Meyer, Mariëtta Alberts Onderhoude 2024-08-02

"Afrikaanse vaktaal het daartoe bygedra dat Afrikaans as akademiese en wetenskapstaal kon ontwikkel. Dit sal ’n hartseer dag wees as Afrikaanse terminologie tot niet moet gaan omdat die waarde daarvan onderskat word." Mariëtta Alberts praat met Naomi Meyer oor Mariëtta se artikel "Voorgestelde proses vir die hersiening en bywerking van vakwoordeboeke" wat onlangs in LitNet Akademies verskyn het.

Suggested process for the revision and updating of technical dictionaries

Mariëtta Alberts Academic research 2024-07-23

"Even Afrikaans, with its huge terminology heritage, is facing survival problems, and subject specialists, academics, language practitioners and even laypeople should participate in the process of creating Afrikaans terms ..."

Voorgestelde proses vir die hersiening en bywerking van vakwoordeboeke

Mariëtta Alberts LitNet Akademies (Geesteswetenskappe) 2024-07-23

"Afrikaanse vaktaal loop die gevaar om as wetenskapstaal te verdwyn indien vakkundiges, akademici, taalpraktisyns en selfs leke nie ’n daadwerklike poging aanwend om Afrikaanse terme te skep, te dokumenteer, te versprei en te benut nie."

Terminologie en terminografie: ’n onderhoud met Mariëtta Alberts

Naomi Meyer, Mariëtta Alberts Onderhoude 2019-10-11

"Sommige terme is dalk verouderd, maar die ou vakwoordeboeke word nie bygewerk nie en gevolglik gebruik mense maar sommer die Engelse terme omdat hulle geredelik beskikbaar is. Dit is nie goeie nuus vir Afrikaanse vaktaal nie en dit was een van die redes waarom die handleiding geskryf is – gebruikers moet gemotiveer word om Afrikaanse terme te skep, te gebruik en te bewaar."

Leksikografie en terminologieskepping: samewerking

Mariëtta Alberts 2009-10-08 Bydrae gelewer tydens Roots-konferensie by Universiteit van Wes-Kaapland, 22-23 September 2009 Dr Mariëtta Alberts, Direkteur: Terminologie, PanSAT Opsomming Die taalbeleid van ’n land bepaal die aantal tale wat in ’n land ...
Top