Voorstelle vir bydraes tot die 21ste hoofkongres van die nuutgestigte Afrikaanse Letterkundevereniging word met entoesiasme ingewag. Op die algemene ledevergadering van 3 Februarie 2025 is besluit om die vereniging se naam en konstitusie te verander om ook taalkunde in te sluit.
Met die vorige kongres in 2023 in Gqeberha het taalkundige aansienlike waarde tot die kongres toegevoeg. ’n Lede-opname onder die aanwesiges en ALV-lede (na afloop van die 2023-kongres) het met ’n groot meerderheid getoon dat die proeflopie van 2023 geformaliseer moet word en daarom word Afrikaanse taalkundiges, in die wydste sin van die woord, hiermee genooi om deel te neem aan die kongres wat van 10‒12 September 2025 deur die Universiteit van die Vrystaat in Bloemfontein aangebied word.
Daar sal by die ledevergadering op die kongres ’n nuwe gekombineerde bestuur (taal en letterkunde) verkies word en ook ’n nuwe redaksie vir die vereniging se vaktydskrif, Stilet. Wysigings aan die konstitusie sal ook in Bloemfontein gefinaliseer word.
Die kongres vind plaas in Bloemfontein, wat geografies sentraal in Suid-Afrika is en simbolies gesien word as die hart van Suid-Afrika en dit bied die ideale ruimte om die gesprek oor kanonisering en literêre insluiting opnuut te kan ondersoek. Onder die tema “Kanon en Kantlyn” beoog die kongres om die tradisionele teenstelling tussen “sentrum” en “periferie” te herbedink. Tegnologiese vooruitgang, globale emigrasiepatrone en die kritiese bevraagtekening van literêre standaarde het daartoe gelei dat die grense tussen sentrum en periferie al hoe vloeibaarder raak. Trouens, ’n enkele letterkunde of teks kan gelyktydig in die sentrum én op die periferie funksioneer – afhangende van die perspektief wat gebruik word om dit te interpreteer. Hierdie dinamiese verhouding skep geleenthede om gevestigde aannames te heroorweeg en nuwe maniere te vind om literêre waarde, invloed en relevansie te verstaan.
Geleë tussen die kulturele invloede van die Kaap en die Noorde, dien die Universiteit van die Vrystaat as ideale (fisieke) ruimte om te besin oor die dinamika van en wisselwerking tussen sentrum en periferie in die Afrikaanse en Nederlandse literatuur en taalkunde.
Die organiseerders is baie opgewonde om die historiese geleentheid in Bloemfontein te kan laat plaasvind en die kongresprogram beloof om ’n paar aangename verrassings in te sluit. Meer besonderhede gaan op ʼn later stadium gekommunikeer word.
Die kongres begin met die Christo van Rensburg-gedenklesing wat hierdie jaar deur Elvis Saal gelewer sal word. Daar sal ook drie paneelbesprekings plaasvind met kundiges en kenners van oor die hele land. Musikale vermaak, ’n film-vertoning en allerlei Afrikaanse lekkertes word beplan. Vir die paneelbespreking oor gedeelde doseerlading doen ons graag ’n kort bestekopname ten einde ’n konkrete gespreksuitkoms te bewerkstellig. Vind die skakel hieronder:
Drie paneelgesprekke word georganiseer waartoe die paneellede reeds ingestem het:
*********
> Vrydag 12 September (voor die ledevergadering)
Gedeelde doseerkundigheid - Angelique van Niekerk, sameroeper
https://forms.gle/hJLWB136THC3in4w6 (vooraf-opname teen 11 Julie 2025)
> Donderdag 11 September
Dosering van Kreatiewe skryfkuns - Henning Pieterse, sameroeper
> Woensdag 10 September
Standaard en variëteit - Francois Smith, sameroeper
*********
Referate in Afrikaans en Nederlands word verwelkom.
Dit is ’n omvangryke tema wat ruimte bied vir wydlopende en uiteenlopende onderwerpe (wat nie beperk is tot die onderstaande nie):
- Kanonisering
- Sentrum vs. periferie, beide letterlik en figuurlik verstaan
- Hoë en lae/ populêre kultuur
- Nuwe perspektiewe op vergete skrywers
- Suid-Afrikaanse literatuur in die kantlyn van die Nederlandse kanon; Nederlandse literatuur in die kantlyn van die Afrikaanse kanon
- Insluiting en uitsluiting
- Standaard vs. variëteit, ook wat literêre tekste betref
- Kaaps en Gariepafrikaans
- (Her)standaardisering
- Taalonderrig en -aanleer
- Hoe oud is Afrikaans?
- Taal en mag – wie word gehoor en wie word uitgesluit?
- Taalverskuiwing
- Marginalisering van (Afrika)tale in die openbare ruimte
- Die invloed van stedelike migrasie op perifere tale
- Sosiale media as platform vir perifere tale
Voorlegging van referaatvoorstelle
Voorstelle vir referate van ongeveer 300 woorde word ingewag tot en met 30 April 2025.
Referaatvoorstelle moet die volgende inligting bevat:
- Titel van die referaat
- Naam van die bydraer(s)
- E-posadres van die bydraer(s)
- Affiliasie
Stuur alle ander korrespondensie aan ALV2025@ufs.ac.za
Versprei asseblief die kongresuitnodiging ook aan taalkundiges in jou netwerk!
Kongrestariewe:
R 2 500 (Kongres)
R 2 850 (Kongres en dinee)
R 1 250 (Kongres: Nagraadse studente)
R 1 600 (Kongres en dinee: Nagraadse studente)
Kongres-bankbesonderhede:
Die Afrikaanse Letterkundevereniging
ABSA
Tjekrekening 10174260
Takkode 632005
Stuur asseblief ’n bewys van betaling aan ALV2025@ufs.ac.za
Versprei asseblief die kongres-kennisgewing so wyd moontlik onder taalkundiges en letterkundiges asook nagraadse studente in die taal-en letterkunde.
Die kongreswebblad sal teen 17 Maart 2025 aktief wees en die skakel na die webblad sal ook wyd gedeel word onder andere op die ALV-blad. Besonderhede oor registrasie, verblyfopsies, program, ens. sal daar beskikbaar wees. Doen gerus navraag by: ALV2025@ufs.ac.za