In this video the poet reads the poem and provides a short introduction. The sounds are important.
***
Hamba bhekile
Khanithunge bantu
nirhabulise abenwele ziyephu-yephu
Khanithi kubo
Hla hle hli hlo hlu
Bazokuyazi uMahlangu weegolide ezimbini
AyingoMalangu
Khanibarhubilise nithi
Nca nce nci nco ncu
Bangateketi ngelithi uNcitha nguNikita Abizwa ngathi kutsho oohile
Hamba bhekile
Ubayeke bona nokuba barhabule bafinca
De bafikelele emazantsi phaya
Nakoo rha rhe rhi rho rhu
Kaloku unanamhla oku
U-Rhoo Rhadebe
UsenguRadebe werandi kubo
Ngathi badlala urayi rayi
Khanibagobise ulwimi nabo
Kaloku wakurhabula lenza imihlola
Nibancazele nibabhemise
Koo qa qe qi qo qu
Oo xa xe xi xo xu
Oo mqa mqe mqi mqo mqu
Bangasixeleli ngooClicks thina
Asiguli asifuni mayeza
Bakhona ooBhodl’eledangatyeni xa kunjalo
Khanibahlukuhle nibazamise
Nibangcamlise bangabinengcangcazela
Xa sisenza oongca ngce ngci ngco ngcu
Kulapho sikhupha khona iingcali
Ootya tye tyi tyo tyu
Apho sityibeka sityabeke khona
Nootyha tyhe tyhi tyho tyhu
Apho sityhala sityhulube khona
Khanibaculele ingoma
Nithi ‘Ntakana ntyilo ntyilo ...
Uphetheni na ngomlomo’
Nithi ‘Ntyilo, ntyilo, imnandi loo ntsholo’
Bakuthintitha, nibancede
Ntya ntye ntyi ntyo ntyu
Kaloku benza nangabom
Thina bantu siyamkhusha uGobachev noMichael
Bona bababiza ngelakubo
Uve sekurhirhizwa
Ubon’ukuba bayakwazi
Nto nje benza ngabom
Kuhlwile madoda nani bafazi
Mabatsho bathi la_hlwa hlwe_mpu hlwi_li
Ihambil’iminyaka sakhululekayo
Masibave besithi nka nke nki nko nku
Nyani nyani nya nye nyi nyo nyu
Balunyolukele bangolonyanyi nolwethu
Baxelise thina siziluma ngelabo
Eloxesha asibhudi yeha
Bha bhe bhi bho bhu
Sisikhupha ngeempulo sinjalo
Mpa mpe mpi mpo mpu
Uyakuva ngezigxeko nokuxhaxhwa
Gxa gxe gxi gxo gxu
Xha xhe xhi xho xhu
Uqonde ukuba ibingumbolo wodwa
Mba mbe mbi mbo mbu
Sicinge ukuba uncumile owasemzini
Kanti usinekile eqhayisa ngawemboleko
Asifuni de sidikwe nathi
Siyazi ukuba umntu ngumntu ngabantu
Rhabul’apha
Nto kaXhosa, kaPhalo kaTshiwo kaNtu
Uthi xha xhe xhi xho xhu
Ungaqweli kodwa wena
Qwa qwe qwi qwo qwu
Bayeke bona
Abayazi nokuba ikhona into enjalo
Yekela kwinyathi izakubuzwa ngabaphambili
Zwa zwe zwi zwo zwu
Iqwela lelamaxhego kwedini
Izinyanya zakuthi zincumile
Kaloku sikwabuyisa nesixhiba
Kommentaar
Ek het dit nou geniet. Kon nie ophou luister nie, tot die laaste woord. Het nie ’n woord verstaan nie, maar was soos ’n heel eie melodie in my ore.