Skoon rekord

  • 0

Nog net een nag. Na môre is dit net hy en Ampie met die een en ’n halwe arm. Miskien sal hulle dan kan gesels. Miskien sal Ampie dan nie meer sê hy het sy arm afgekap nie.

Hy laat rus die lang steel van die hamertjie net-net op die spoor. Sonder om sy sit te verander. Hy sit soos hy al dertig jaar sit, en wag dat die wiele sy hamertjie se hartklop kom toets. Kruisbeen wag hy op die gruisklippers langs die spoor, sy knieë onder hom ingevou, die hamertjie uitgestrek voor hom.

Hy dink nie meer oor wat hy moet doen nie – na dertig jaar kom dit vanself. Maar vanaand, sy laaste aand, moet hy vir oulaas mooi kyk en mooi luister. Hy het ’n skoon rekord. Het nog nooit ’n skewe klank gemis as die groot wiele verbyrol nie.

Voor hom lê die blink getrapte spoorlyn soos die strepe in ’n oefenboek uit sy skooldae. Uit die hoek van sy oog sien hy die kollig van die stoomenjin waar dit om die draai kom.

Die hamer se steel, soos die lang wyser van sy sakhorlosie, wys loodreg na die blink lyn voor hom. Nog net twee draaie verby twaalfuur dan is sy skof verby. Vir altyd. Miskien sal hy en Ampie dan oor alles kan gesels. Hy hoef nie op te kyk nie. Hy weet dit neem 65 sekondes nadat die wit kollig om die draai gekom het, totdat die eerste wiele teen die hamertjie begin tik-tak.

Sy oë bly op die hamertjie, die lang steel glad gevat waar dit liggies op die eelte van sy palm rus. Die blink geslaande kopstuk lê plat op die spoor en wag vir die eerste wiel om hom vorentoe en weer terug na die volgende wiel te skop. Dis soos ’n derde arm, sy pols, sy hartklop, dit was sy alles – totdat Ampie gekom het.

Alles een volmaakte werkende stuk. Nie een en ’n halwe stuk soos Ampie nie.

Die trein is naby. Hy voel die trillings op die spoor. In die lug hang die suur reuk van steenkool en as wat voor die stomende enjin uit waai. Die drywer sit sy sirene aan. Hard en skel. Hy hoor weer Ampie se hees kreet by die hek vanmiddag, toe hy soos altyd, kosblik vasgeklem onder sy arm, sy voet oor sy fiets se raam gegooi het.

“Jy kan nie met my praat nie! Jy het twee arms en ek net een en ’n halwe! Weet jy hoe dit is?”

Die trein tik-tak stomend nader. Hy verslap sy greep op die hamersteel. Hou dit net liggies vas – die wiele moet dit self heen en weer skop sodat hy kan luister vir krake. Hy versit, rus gemaklik op sy hurke. Wag vir die lokomotief se eerste skop. Weet hy moet stip kyk en fyn luister en nie sy oog van die verbyrollende wiele afhaal nie. Soos hy ook nooit van Ampie se halwe arm kan wegkyk nie.

“Ag, Here, maar Ampie se halwe arm was mos nie my skuld nie!”

Die voorste wiel skop die hamer liggies heen en weer in sy hand. Hy trek dit terug en wag vir die volgende sarsie. Tik-tak spring die hamertjie heen en weer.

“Hoekom wil Ampie nie met my praat nie – hy praat mos nie met sy arms nie, Here!” Vir ’n oomblik laat sak hy sy kop tussen sy opgetrekte bene. “Here, hoekom het Ampie nie maar twee heel arms soos ek nie? Hoekom wil hy nie met my praat nie? As daar dan skuld moet wees, Here, dan is dit mos my én Martie s’n!”

Twee waens gaan verby en hy druk die steel dieper in. Die derde gryp die hamersteel, ruk dit uit sy hand. Hy probeer dit terugpluk, maar die wiel rol oor die steel en knak dit af. Hy gryp daarna, voel die vuur van warm staal, hoor splinters kraak.

Tik-tak, tik-tak.

***

Hoekom staan die wit kollig bo hom stil? Hoekom die gordyne wat in blou voue om hom hang? Ampie se ooglede vou ook so toe oor sy blou oë as hy met hom wil praat. Maar hoekom hoor hy nie die tik-tak van die trein nie? Hoekom ruik hy nie die suur steenkool nie? Hoekom kom die trein nie nader nie?

Die laken voel koel onder sy vingers. Hy verskuif sy hand na sy ander kant en soek sy hamertjie. Sy vingers vat stywe verbande raak. Om sy arm. Vasgedraai om sy lyf. Stadig sak sy hand terug na die koelte van die bed. Na dertig jaar het sy hamerstok middeldeur gebreek.

Meer as dit.

Want hy weet – nou het hy ook net een en ’n halwe arm – nes Ampie. Miskien sal hulle nou kan praat. Al is hy nie so gebore nie – Ampie wel.

  • 0

Reageer

Jou e-posadres sal nie gepubliseer word nie. Kommentaar is onderhewig aan moderering.


 

Top