Nederlandse reacties op het overlijden van André Brink

  • 0

Het aantal reacties op het overlijden van André Brink is ook in Nederland overweldigend. De afgelopen dagen verschenen op de verschillende media veel necrologieën waarin de Zuid-Afrikaanse schrijver wordt herdacht.

Dat hij onderweg was met het vliegtuig van Amsterdam naar Kaapstad, laat zien dat hij een innige relatie had met Nederland. Net als het eredoctoraat dat hij kreeg in Leuven een week voor zijn overlijden. Het was juist de reden dat hij Nederland nog bezocht. Van zijn forse oeuvre is het overgrote deel in het Nederlands vertaald.

Sleutelfiguur
In het persbericht bij zijn overlijden schrijft zijn Nederlandse uitgever Meulenhoff:

Brink was een sleutelfiguur in de Afrikaanse literaire beweging die ageerde tegen de apartheid.

Het NOS-journaal noemt Brink "een belangrijke schrijver uit de Afrikaner bevolkingsgroep van Zuid-Afrika". Het journaal voert Adriaan van Dis ook op in een reactie op het overlijden van zijn Afrikaanse collega en vriend:

Hij was een moedig man in zijn tijd. In die rol is hij ongelooflijk. Hij heeft een geweldige hoeveelheid studenten opgevoed en bewust gemaakt. In die zin heeft hij een grote erfenis nagelaten.

Kandidaat Nobelprijs
De Nederlandse nieuwssite nu.nl roemt de Afrikaanse schrijver:

Brink gold als een van de belangrijkste Zuid-Afrikaanse auteurs, die herhaaldelijk werd genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Literatuur en tweemaal is genomineerd voor de Booker Prize.

Voor het Vlaamse Knack.be schrijft Frank Hellemans:

Hij kreeg het verwijt verzuurd te zijn en zijn in het Engels geschreven romans, die volgens de kritiek de urgentie en de spanning van zijn vroeger werk misten, werden nog nauwelijks opgemerkt. Zijn literaire medestanders van vroeger – Breyten Breytenbach en zeker Nobelprijswinaar Nadine Gordimer – werden ondertussen nog wel gelezen – én geprezen – om hun werk.

Het geweten van de Afrikaners
In de bijdrage Lange tijd het geweten van de Afrikaners voor de Volkskrant geeft Wim Bossema aan dat André Brink in Nederland misschien wel de meest geliefde schrijver uit Zuid-Afrika was. Dat was wél in de jaren zeventig. Later werd de blanke veelschrijver minder populair in Nederland. Ondanks zijn vele boeken die zijn vertaald.

De vrijlating van Nelson Mandela in 1990 zou er debet aan zijn. De Brinkiaanse woede uit de apartheidstijd is uit het werk verdwenen, stelt Wim Bossema:

Zijn latere romans missen de spanning, de beleving en de woede van zijn beroemdste boeken.

Brinks keuze
In het NRC Handelsblad schrijft Toef Jaeger over André Brink. Ze opent met een citaat uit 1971. Voor de periode na de apartheid verwijst ze naar de boeken die hij schreef over de koloniale periode. Op betrokken wijze schrijft de redacteur van NRC over André Brinks keuze om in Zuid-Afrika te blijven wonen:

Hij deed niet mee aan de 'witte vlucht'. Ook niet toen hij woedend was over de gijzeling van zijn dochter in een winkel, waarbij de politie niet eens de moeite nam er kennis van te nemen. Evenmin toen zijn neef omkwam door een roofmoord. Zuid-Afrika bleef hem te dierbaar.

Literaire gigant
In dagblad Trouw besteedt Niels Posthumus aandacht aan het overlijden van de Zuid-Afrikaanse "literaire gigant":

Met de dood van Brink, die in 1935 in het stadje Vrede werd geboren, verliest Zuid-Afrika een van zijn bekendste voormalige anti-apartheidsschrijvers.

Ook Niels Posthumus besteedt aandacht aan zijn bekendste roman Een droog wit seizoen uit 1979 en de relatie met zijn minnares Ingrid Jonker. De kritische houding van André Brink tegenover het nieuwe bewind, merkt hij ook op. Het geeft de necrologie een gewogen oordeel. Al is het laatste maar al te weinig opgemerkt in Nederland.

Eredoctoraat Leuven
Veel berichten worden vergezeld met foto's van de uitreiking van het eredoctoraat in Leuven op 1 februari, een week voor zijn dood. Foto's van een oude man in een rolstoel vergezeld van de mededeling dat Brink slecht ter been was en duidelijk sukkelde met de gezondheid. De prijs is een mooie kroon op het werk van een schrijver die veel schreef en zeker in de jaren van de apartheid erg veel is gelezen in Nederland.

Lees ook de andere Nederlandse en Vlaamse bijdragen over André Brink op LitNet:
Yves T'Sjoen: Postume blik op een veelzijdig oeuvre
Ludo Teeuwen: André Brink: Impressions / Afterthoughts
Laurens van Krevelen: André Brink: de weerbare kosmopoliet

  • 0

Reageer

Jou e-posadres sal nie gepubliseer word nie. Kommentaar is onderhewig aan moderering.


 

Top