|
|
- ISSN 1995-5928 - Ingesluit LitNet Akademies
|
|
Nuusbrief 1072
17/10/2025
|
Krities Afrikaans
|
LitNet: Swart Afrikaanse skrywersimposium |
 |
|
Skrywer: Jaco Jacobs
Illustreerder: Luan Serfontein
Uitgewer: Human & Rousseau
ISBN: 9780798185332
Dennis verhuis saam met sy ouers na ’n afgeleë padstal in die Drakensberge. Die eienaar hou ’n unieke klompie diere op die plaas aan, maar die vreemdste van almal is ’n grys wolf genaamd Bruno. Wanneer die buurman se alpakkas dood gevind word, is daar gerugte van ’n "Wolfmens". En dan ontdek hy ’n ou selfoon in sy kamer met ’n ysige boodskap. Hy moet die waarheid ontrafel voordat wat ook al in die donker skuil nog ’n slagoffer eis ...
|  |
|
 |
Vyfde Sas-simposium: Swart Afrikaanse letterkunde – ’n tradisie in wording
Hein Willemse
Seminare en essays
Die eerste Swart Afrikaanse skrywersimposium is 40 jaar gelede op die UWK-kampus aangebied. Hein Willemse verskaf die teks van sy openingstoespraak by die vyfde Swart Afrikaanse skrywersimposium, wat op 10 en 11 Oktober by die Universiteit van Wes-Kaapland plaasgevind het.
|
 |
Fotoblad: Vyfde Swart Afrikaanse skrywersimposium
Ian Landsberg
Akademies en skole
Die vyfde Swart Afrikaanse skrywersimposium (Sas) het op 10 en 11 Oktober 2025 by die Universiteit van Wes-Kaapland plaasgevind. Hiermee ’n fotoblad deur Ian Landsberg.
|
 |
Die storie van ’n storie: van roman tot draaiboek
Frederik de Jager
LitNet25-skrywersberaad
"Die verhaal is uitgeknip vir ’n film: Dis ’n buitengewone avontuur; dis ’n liefdesverhaal; dit klop met die gees van ons tyd van klimaatskrisis; dit het emosionele en intellektuele diepte, en sterk visuele trefkrag."
|
 |
Klein konings deur Theo Kemp "’n leeservaring uit die boonste rak"
Deborah Steinmair
Resensies
"Kemp druk sy vinger in vele wonde. Die roman is ’n studie oor skuld. Hy laat die hoofkarakters se geskiedenis oopval soos die land s’n. ’n Land waar een se erfenis die ander se letsel is. Niks is eenvoudig nie. Antwoorde is daar nie. Dis die karakters wat jou bybly."
|
 |
Bekendstelling van Theo Kemp se Klein konings
Erla Diedericks
Boeke en skrywers
"Die gesprek gaan draai later by fiksie en feite wat mekaar na-aap deurdat een van die Paul Kruger-standbeeld se boerekrygers se voet net ’n paar dae vantevore gevandaliseer en afgekap is."
|
 |
Super C: ’n onderhoud met Susan Coetzer
Louise Viljoen (JBay), Susan Coetzer
Skrywersonderhoude
"Ek is nie ’n predikant, onderwyseres of sielkundige nie, en ook nie ’n vreeslike beredeneerde persoon nie. As outeur van Super C wil ek eerder as ’n kreatiewe, onveroordelende omgeevriendin met die lesers probeer bind deur my teleurstellings en oorwinnings met erns (en soms speelsheid) met hulle te deel."
|
 |
In gesprek met Vickie de Beer oor Kombuistaal
Izak de Vries, Vickie de Beer
Skrywersonderhoude
"As ons kinders van kleins af by die kookproses betrek en hulle leer hoe om kos te maak, gaan hulle gesonder volwassenes word wat eendag vir hulleself kan kook. Kosmaak het sy eie taal."
|
 |
GA Watermeyer (1917–1972)
Erika Terblanche
ATKV|LitNet-Skrywersalbum
"Ek het nog altyd meer gemeenskap met die veld, die rante, die bome en die berge gehad as met mense." Lees meer oor die lewe en werk van GA Watermeyer. |
 |
Life is ’n biets deur Faeed Amardien: ’n lesersindruk
Anne-Marie Burger
Lesersindrukke
"Lees hierdie onpretensieuse debuutroman van Faeed Amardien en gee dit vir ’n vriend, vriendin en daai tiener wat dalk net hormone, knieë en elmboë is, sodat ons saam kan besluit dat die lewe waaragtig nie fair is nie, en dat elkeen sy eie spoke moet besweer."
|
 |
Afrikaanse resensies en boekgesprekke in September 2025
PEN Afrikaans
Boeke en skrywers
Hier is PEN Afrikaans se oorsig van Afrikaanse resensies wat in September 2025 verskyn het en digitaal beskikbaar is. Daar is ook skakels na boekbesprekings of -gesprekke en voorlesings wat op die radio of TV uitgesaai is.
|
 |
Ek wil graag LitNet-lesers se opinie vra
Selma van Wyk
SêNet-briewe
"My dogtertjie is 11. Sy het die Harry Potter-flieks gekyk en sy is mal daaroor. Sy begin nou van lees hou en wil graag die reeks begin lees. Ek is egter bang die reeks is nog te moeilik vir haar om aan te pak."
|
Op die redakteur se lessenaar |
 |
Veertig jaar later: die eerste Swart Afrikaanse skrywersimposium
Hein Willemse
Seminare en essays (Februarie 2025)
"Navorsing word deurlopend oor dié skrywers en die daaropvolgende geslagte skrywers gedoen, terwyl strominge soos swart feministiese of queerskryfwerk waarvan daar 40 jaar gelede nouliks sprake was, deesdae toenemend aandag kry." Die Departement Afrikaans en Neerlandistiek aan die Universiteit van Wes-Kaapland reël van 9 tot 11 Oktober 2025 die vyfde Sas-byeenkoms.
|
 |
Video: #SAS4_2015 – Adam Small
Naomi Bruwer
Menings (2015)
"Kaaps is 'n taal. 'n Taal in dié sin dat hy die volle lot en noodlot van die mense wat dit praat, dra." Adam Small het op 3 Oktober deelgeneem aan die vierde Swart Afrikaanse Skrywersimposium.
|
 |
Die derde Swart Afrikaanse skrywersimposium is hier
Joel Claassen, Steward van Wyk
OuLitNet (2005)
"[D]ie simposium was ’n manier om die korpus van swart Afrikaanse skrywers te definieer, en ook om verteenwoordigende temas en vormlike kenmerke uit te lig (onder andere die gebruik van Kaaps en wat die konsep van ’n 'swart skrywer' behels)."
|
 |
Die naweek het vele Woordfees-aanbiedinge
Maryke Roberts
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Dis naweek en daar is geen beter plek om jou siel te kom voed as by die 25ste Toyota Stellenbosch Woordfees nie. Die fees duur tot Sondag en daar is tot laataand vermaak, boekbesprekings, toneel, dans, kuns en klassieke musiek."
|
 |
Die Toyota Stellenbosch Woordfees vier vanjaar 25 jaar
Maryke Roberts
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Vanjaar se tema is 'Deel' en kunstenaars en die feeskomitee nooi almal uit om in dié feestelikhede te kom deel. Met nagenoeg 400 unieke programitems is daar werklik iets vir elkeen."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees: Oesie meense – ’n onderhoud
Naomi Meyer, Danneline Ramsden
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Oesie meense is eg en oorspronklike Namakwaland-stories en -musiek. Ek vertel stories wat regtig gebeur het, sonder om mense se name te noem. Dis net om myself ook te beskerm. Namakwalandse stories is oor die algemeen baie komies. Dit hou veral verband met ons manier van vertel."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees: Kruger en Tutu: Wit, swart en volkleur serenades – ’n foto-essay
Yolanda Saayman
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Wat begin het as ’n toevallige ontmoeting deur Parkour, het ontwikkel in ’n dinamiese, musikale vennootskap tussen Matt Kruger en Warren Tutu. Hulle doel is duidelik: om musiek te skep wat genees, verbind en oor kulture heen betekenis dra. Met hierdie produksie het nie net kulture en klankstyle saamgesnoer nie, maar in ’n viering van musiek se verbindende krag is dié visie met flair op die verhoog gebring."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees: The ugly noo noo
Estelle Terblanche
Toyota Stellenbosch Woordfees
"In ’n industrie waar die meeste teater heeltemal te min repetisietyd kry, word ek weer eens herinner hoe belangrik dit is vir ’n toneelstuk om te perkoleer. Daar is net geen plaasvervanger vir tyd nie."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees: Annie+Helen
Estelle Terblanche
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Die teks ondersoek temas van gestremdheid, familiedinamika, vroueregte, die belangrikheid van dissipline vir kinders en die feit dat liefde en bederf te dikwels verwar word."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees: Huis van sand
Estelle Terblanche
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Wat ek werklik geniet het en wat my bybly, is die primêre storielyn. Die vermenging van digkuns, alledaagse taal en kru taal om die boodskap oor te dra is treffend."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees en binnekort op kykNET: Appels en tee
Maryke Roberts, Tina Kruger, Berdene Burger
Toyota Stellenbosch Woordfees
Appels en tee vertoon binnekort op kykNET. Daar is ook ’n gelyknamige produksie by vanjaar se Toyota Stellenbosch Woordfees waar jy die akteurs kan ontmoet. Lees die onderhoud en gaan koop gou kaartjies!
|
 |
Pareltjes uit Amsterdam: Met Suzaan Potgieter in Amsterdam
Johan Allers
Leefstyl
In hierdie video besoek Johan Allers saam met die Suid-Afrikaanse joernalis Suzaan Potgieter talle besienswaardighede van Amsterdam, waaronder die geliefde Blommemark en Staalstraat, waar die ANC in ballingskap hulle kantore gehad het.
|
 |
So het hulle gelyk: Wilhelm Mangold (1877–1922)
Jannie Pretorius
Visueel
"Wilhelm Mangold, van Duitse agtergrond, sluit hom met die uitbreek van die Anglo-Boereoorlog (Suid-Afrikaanse Oorlog) by die Heidelberg-kommando aan. In sy oorlogsdagboek word gebeure oor 17 maande boeiend en akkuraat aangebied."
|
 |
Toorkombuis: Murgpampoentjies, o murgpampoentjies ...
Karen Hart
Kos en wyn
"Ek het nie net ’n heilige respek vir die bestanddele waarmee ek werk nie, maar ook vir die welstand en behoeftes van die mense vir wie ek kook. En murgpampoentjies is goed vir liggaam en siel." Karen Hart deel haar resep vir romerige pasta met murgpampoentjie en basiliekruid.
|
 |
Ôs praat met Rafiek Mammon, want dis amper Boogie-tyd!
Tasneem Daniels, Rafiek Mammon
Leefstyl
"Wel, sonder om die proverbial kat uit die mou te laat, is daar baie nuwe, opwindende liedjies vanuit die ’70’s en ’80’s en ook ’n paar moderne songs, want ons wil ook die jonger gehore trek. Die komedie is heeltemal nuutgeskrewe. So, dis altyd iets om na uit te sien. Ons het nege sangers hierdie jaar, vier dansers en ’n sesstuk band. Dis ’n regte jol van begin tot einde."
|
 |
Daniel skitter as Charles Chaplin én The Tramp
Maryke Roberts
Teater
"Die vertoning is pure (uitstaande) kabaret waarvoor ek baie lief is, maar waarvan ons baie min te sien kry die afgelope paar jaar. Daniel wissel soomloos tussen hartseer, komieklik, dramaties, melankolies en ernstig. Die 90 minute in die intieme teatertjie voel asof jy letterlik saam met Charles Chaplin op sy lewenspad reis."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees: Wat beteken IK in die tyd van KI?
Jean Oosthuizen
Menings
"Kritiese denke, nie net KI nie, moet die kern van onderwys bly. Só lui die sentrale boodskap van ’n lewendige paneelgesprek ('KI in die klaskamer') van die Netwerk24-gespreksreeks waar kenners en opvoeders die impak van KI op leer en onderrig bespreek het."
|
 |
Toyota Stellenbosch Woordfees: Wie gaan die munisipale septers swaai na 2026?
Jean Oosthuizen
Menings
"Met die munisipale verkiesings van 2026 wat vinnig naderkom, die sewende sodanige verkiesing sedert die aanvang van demokrasie in 1994, is die vraag nie meer óf verandering sal kom nie, maar wie dit sal bring. Hierdie sentiment het Dinsdag duidelik na vore gekom tydens ’n lewendige paneelbespreking ('Plaaslike verkiesings: Onderweg na 2029') by die Toyota Stellenbosch Woordfees, deel van Netwerk24 se gespreksreeks. Onder leiding van die ervare politieke joernalis Gert van der Westhuizen het paneellede die ANC se swak rekord op plaaslike vlak ontleed en bespiegel oor die moontlikhede vir opposisiepartye om die vakuum te vul."
|
 |
Sal Unite for Change kan saamwerk?
Freek Robinson, Theo Venter
Onderhoude
Unite for Change is ’n nuwe politieke party nadat Good, Rise Mzansi en Build One South Africa (Bosa) besluit het om saam te werk. Tans het die drie partye gesamentlik ongeveer 1% van die kieserstem. Freek Robinson vra vir Theo Venter of die nuwe groep se leiers sal kan saamwerk en dalk selfs hulle steun sal kan laat styg.
|
 |
Dinkskrum: Gedagtes oor skrywers se voedingswaarde vir die siel
Jason Lloyd
Rubrieke
"Skrywers voed hul eie siele deur ervarings soos lees, navorsing, luister en verbinding met die natuur, wat hulle van die roumateriaal vir hul skryfwerk voorsien. Hulle voed ook hul siele deur die skryfwerk self, en gebruik dit as ’n manier om emosies te verwerk, van trauma te genees en met hul intuïsie te skakel."
|
 |
SASNEV Ontbytborrel was veel meer as netwerkgeleentheid
Maryke Roberts
Cultuur
Die SASNEV Ontbytborrel, wat Sondag die Week vir Nederlands op ’n hoë noot afgesluit het, was veel meer as net ’n netwerkgeleentheid tussen Suid-Afrikaners, Nederlanders en Belge. SASNEV het by hierdie Toyota Stellenbosch Woordfees-geleentheid aangekondig dat dit aanstaande week die hele Ingrid Jonker-argief van die Literatuurmuseum in Den Haag na Stellenbosch bring, waar dit ’n tuiste in die universiteitsbiblioteek sal hê.
|
 |
Kommer neem landwyd toe oor studenteonluste
Jean Oosthuizen
Voorblad
"Die Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party het skerp gereageer op die onlangse studenteproteste by die Universiteit van Fort Hare, waar eiendom vernietig is tydens betogings oor bestuurkwessies en geriewe."
|
 |
Real faces as deel van die European Film Festival
Izak de Vries
Film
"Ek het Real faces geniet, maar dis beslis nie enige een se smaak nie. Sou jy na Hollywood-glans en verteerbare storielyne soek, is Real faces dalk hopeloos te realisties vir jou!"
|
 |
The North, ’n film oor vriendskap by die Europese Filmfees
Izak de Vries
Film
"Mense wat Skotland ken, sal sê dat dit onmoontlik mooi is. Hierdie film bevestig dit. Aangesien die twee stappers hulle op ’n staptog van 600 km bevind, is daar baie tyd om die natuur te bewonder, ook vir die kyker."
|
 |
Faustus reis Europa plat om SA talent te vertoon, maar onderwerp is universeel
Maryke Roberts, Lara Foot, Adrian Kohler
Theater
"Die toneelstuk is ’n visuele en teatrale fees," vertel Lara Foot aan Maryke Roberts. "Die werk is betowerend en Kentridge se films is subliem. Gehore word op ’n buitengewone reis na die hart van kolonisasie geneem en word gekonfronteer met die realiteite van wat verby is en wat nog gaan kom."
|
 |
Leesimpressie: Mevrouw Hayat door Ahmet Altan
Erik van den Bergh
Literatuur
"Sterke roman over een jonge Turkse student die een intense relatie krijgt met een oudere, vrijgevochten vrouw, mevrouw Hayat. Tegelijkertijd geniet hij ook van zijn relatie met een collega-studente literatuurwetenschappen. Kiezen blijkt niet eenvoudig."
|
 |
Jordans spread their wings to make wine on two continents
Maryke Roberts
Culinair
"The Jordans of Jordan Wines in Stellenbosch have always been known for their pioneering spirit and award-winning wines. Now, they have spread their wings to England and bought and rebuilt a medieval farm, where wines are made and gin and vodka distilled."
|
 |
Taxi
Anton van Rensburg
Poësie
"as die baas ook sy rantsoen
teen driemaal honderd eis.
Wat neem ek dan saam
vir almal by die huis?"
|
 |
Huil die maan ooit oor die son
Tania Colyn
Poësie
"want die groter duister weet:
Sommige harte is veiliger op ’n afstand sodat hulle mekaar nie breek."
|
 |
Glorie gevul
Tiaan Wentzel
Poësie
"My hart klop weer,
’n optimistiese ritme,
’n lied van oorwinning."
|
 |
Die woorde
Anoniem
Poësie
"toe werp ek hulle hier neer
uit my gedagtes uit
vir altyd vasgevang
met ink in papier "
|
 |
Skilpadklip
Nato Zondagh
Fiksie
"Ek was die stom getuie van droogtes. Sterk westewinde het maande lank gewaai. Stofstorms en dwarrelwinde het droë tolbosse rondgewaai. Ek het gras en bossies sien verdor en diere wat van honger en dors gevrek het."
|

Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid?
LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf. |
|