|
- ISSN 1995-5928 - Ingesluit LitNet Akademies
|
Nuusbrief 1022
18/10/2024
|
Krities Afrikaans
|
LitNet: Jou KI-kopkrapper
|
 |
Skrywers: Elbie Adendorff, Lisinda de Jager en Elize Steenkamp
Uitgewer: Lapa
ISBN: 9780637005784
Hierdie boek is voorwaar jou eenstopgids vir alles oor toesprake. "Dames en here" is die boek wat jou onder andere gaan help met redevoering, debatte, toesprake soos bedankings- en motiveringstoesprake, onderwerpontleding, wenke om toesprake te skryf en aan te bied, die reëls en beoordeling van redenaars- en debatkompetisies, en nog vele meer. Streeksbeoordelaars en gesoute afrigters van regoor Suid-Afrika gee ook wenke vir onderwysers oor hoe om ’n debat- of redenaarskompetisie te reël.
|  |
|
 |
Outeursreg van ’n gedig en KI – Hugo, bel die polisie!
Willem Krog
Kunsmatige Intelligensie | Artificial Intelligence
"KI gaan verder as net ChatGPT. Grammarly, speltoetsers ens gebruik almal ’n vorm van KI om te help. Het ek dus net outeursreg op my verkeerd gespelde en ongrammatikale werk?"
|
 |
Wat hou die verkiesing in die VSA vir Suid-Afrika in?
Freek Robinson, Chris Opperman
Onderhoude
Sal Harris meer vir Suid-Afrika beteken as Trump? Wie gaan wen? Waarom stem swart mans vir Trump? Waarom onttrek talle oud-Republikeine hul steun aan Trump? Dit is maar enkele van die vrae wat Freek Robinson stel aan Chris Opperman, ’n toenmalige diplomaat wat nou ’n sakeman in die VSA is.
|
 |
Springmielies: Hillbilly-hemel
Nini Bennett-Moll
Rubrieke
"Deur die uitbreiding van Trump se aanlyn winkels het hy sy politieke handelsmerk gekommersialiseer in ’n poging om sy ondersteuners te mobiliseer en om só ’n gevoel van kollektiewe identiteit te skep. Donald Trump – die handelsmerk – het die grense tussen tradisionele politiek en verbruikerswese laat vervaag."
|
 |
Fisieke oefening en demensie – enkele navorsingsbevindinge
Handré Brand
Seminare en essays
"Watter uitwerking het verskillende soorte oefenprogramme egter op ouer persone met demensie? En het oefening verskillende uitwerkings op persone uit verskillende demografiese groepe en met verskillende tipes demensie?"
|
 |
Ons biblioteke: ’n onderhoud met Reinie Smit
Braam Peens, Reinie Smit
Onderhoude
My gunstelinggedeelte uit ’n Afrikaanse boek is nie ’n openingsin nie, wel op bladsy 38 van Voetstoots deur Annelie Botes: "In die munisipale gebied van Helsinki (Finland) mag geen inwoner buite loopafstand van ’n biblioteek bly nie. Dit beteken as ’n woongebied uitbrei, moet die munisipaliteit ’n biblioteekplan voorsien alvorens boupermissie gegee word!" Hierdie onderhoud met Reinie Smit is die negende aflewering oor ons biblioteke. Reinie is bibliotekaris by Prins Albert Biblioteek.
|
 |
Herinneringe aan Martie Meiring
Albert Maritz
In memoriam
"Soos orals in die lewe, is daar politiek in die media en in die kunste ook. Maar Martie sou seil deur onmoontlike kraaineste."
|
 |
Identiteit, vaardigheid en die allesoorheersende kwessie van wins
Albert Maritz
SêNet-briewe
"Mense in die wêreld van TV, film, radio en verhoë praat moeilik vir hulself. ’n Geveg is aan die gang met die president, Cyril Ramaphosa. Hy moet ’n ooreenkoms met hulle vakbond (SAGA) teken. Dit sal effens beter vooruitsigte toevoeg om die storiemens se identiteit te beskerm."
|
 |
Selfs Frits Gaum sou saam kon juig
Hennie van Deventer
Elders gesien
"Toe verloor die President sy skoen. Frits het geen oomblik geweifel nie, op sy knie gesak en die skoen aangetrek."
|
 |
Persverklaring: 2024 Prestasiebeurs van die Van Ewijck-Stigting beskikbaar
LitNet
NeerlandiNet
Daar kan weer aansoek gedoen word vir die Van Ewijck-Stigting se Prestasie-prys van R100 000. Dit is ’n prys vir bewese prestasies wat reeds gelewer is en verband hou met die doelstellings van die Stigting, naamlik om die kulturele betrekkinge tussen Suid-Afrika en Nederland in die ruimste sin te bevorder. Dit sluit alle vertakkinge van die kunste of wetenskap in.
|
 |
Kunsmatige Intelligensie: Kan ’n bot die Hertzogprys wen?
Jean Oosthuizen
Menings (2023)
"Wat sal gebeur as kinders KI gebruik om vir hulle kreatiewe opstelle en gediggies en dinge te skryf? Ek dink dit is die meer onmiddellike probleem waarmee ons sit. Die eerlikheid van jonger skrywers en kinders. Dit sal dalk nog ’n rukkie (’n paar jaar?) neem voordat ons uitgewers en beoordelaars van groot toekennings gefnuik kan word."
|
 |
Hou KI ’n bedreiging vir skrywers in?
Imke van Heerden
Kunsmatige Intelligensie | Artificial Intelligence (2023)
Die Istanboelse akademikus Imke van Heerden besin oor die toekoms van skeppende skryfwerk, en diep vroeë kompergeskiedenis op om oor hierdie vraagstuk na te dink.
|
 |
Kopiereg, billike gebruik en Kunsmatige Intelligensie
Catrina Wessels, Naomi Meyer, Izak de Vries
Kunsmatige Intelligensie | Artificial Intelligence (2023)
Verskeie taalmodelle, waaronder ChatGPT, kan deesdae teks genereer op aanvraag. En verskeie toepassings, waaronder DALL·E en Midjourney, kan kunswerke skep. Waar laat dit gewone mense met die vraag oor kopiereg? Hoe raak hierdie nuwe tegnologie publikasies soos LitNet?
|

|
 |
SteedsDink met LitNet Akademies: Brian du Preez oor sy akademiese navorsing
Brian du Preez
SteedsDink
In LitNet Akademies se SteedsDink-video’s vertel Afrikaanse akademici van die interessante navorsing waarmee hulle besig is. In hierdie video gesels Brian du Preez oor sy navorsingsfokus, naamlik taksonomie, evolusie en bewaring van die genus Indigofera in Suid-Afrika. Hy vertel ook meer oor plantstropery, genetiese data, die herontdekking/ontdekking van plantspesies en die belang van brande. Volg vir Brian op Facebook by Brian du Preez – Botanist en op Instagram by @brian_botanist.
|
 |
Kollig op akademikus Brian du Preez: Plantkunde en natuurbewaring
Brian du Preez
SteedsDink
In LitNet Akademies se SteedsDink-video’s vertel Afrikaanse akademici van die interessante navorsing waarmee hulle besig is. In hierdie video gesels Brian du Preez oor sy passie vir natuurbewaring, plantkunde en die buitelug, en hoe hy sy navorsingsnis ontdek het.
|
 |
Graad 3: Afrikaans Huistaal-vraestelle en memo’s
LitNet
Notas, toetse en vraestelle
LitNet het navrae ontvang in verband met assesseringsinhoud vir die Grondslagfase. Bonzelle van der Westhuizen, ’n Grondslagfase-opvoeder, het vraestelle en memoranda vir graad 3-leerders opgestel. Dit kan gratis hier afgelaai word. Hierdie vraestelle kan vir enige kwartaal se voorbereiding aangewend word.
|
 |
Wiskunde, graad 4: kwartaal 4 – werkopdrag 1 en memo
LitNet
Notas, toetse en vraestelle
Dalk het jy al grootmense vir mekaar hoor sê dat hulle in die omtrek is en dan weet jy hulle bedoel hulle is in die omgewing. Noudat jy in graad 4 is, weet jy dat omtrek in Wiskunde iets anders beteken. Hierdie gratis oefenvraestel en memorandum deur Wilhelm du Toit kan jou help om dit beter te verstaan. Klik op die skakels om dit gratis af te laai en hierdie kwartaal die beste punte in jou buurt te kry!
|
 |
Wiskunde, graad 5: kwartaal 4 – werkopdrag 1 en memo
LitNet
Notas, toetse en vraestelle
Is jy in graad 5 en voel die volume werk vir jou baie meer as graad 4 s’n? Klik hier om die gratis oefenvraestel en memorandum deur Wilhelm du Toit af te laai. Die vraestel sal jou help om volume in Wiskunde beter te verstaan. As die volume werk so swaar was soos ’n tas om rond te dra, sal dit voel of die oefenvraestel jou wieletjies gee waarmee jy die tas maklik kan trek – sodat jy maklik volgende jaar by graad 6 kan uitkom!
|
 |
Ons laaste legendariese somer deur Fanie Viljoen: ’n resensie
Cliffordene Norton
Resensies
"Wat ek waardeer het, was hoe outentiek die dinamika van die vriendskap tussen Tobi, Dean en Rowan voel. Dit is werklik hoe tieners optree, en ek dink jonger lesers sal maklik met Tobi se avontuurlustige, impulsiewe aard kan vereenselwig. Dit is ’n prettige, ligte leeservaring wat baie aanhangers onder die jeug sal vind."
|
 |
Die Meerkat-reeks deur Mart Meij en Beatrix de Villiers: ’n resensie
Magdel Vorster
Resensies
"Die altesaam 13 stories vir graad 1, 15 stories vir graad 2, en 19 stories of feitestukke vir graad 3 behels leesstukke wat fabels, grappies, feitestukke, advertensies en voorbeelde van aanlyn en/of elektroniese kommunikasie insluit. Praat- en leesaktiwiteite en speletjies tussendeur maak dit makliker vir leerders om leesbegrip in te oefen en dra daartoe by dat nuwe taalvaardighede aangeleer word."
|
 |
Your ultimate personal finance guide by Johan Gouws: a review
Barend van der Merwe
Books and writers
"In Your ultimate personal finance guide, the key, as in much else in life, seems to be self-exploration and self-knowledge. Defining your own ideals, vision and boundaries, identifying strengths and addressing weaknesses can set one on a path of success. Having a plan, even if it is not a good plan, is always preferable to having no plan, particularly when it comes to personal finances."
|
 |
’n Vrou staan op deur Ilse Verster: ’n lesersindruk
Barend van der Merwe
Lesersindrukke
"Die vertelling kombineer die verhaal van trauma, alkoholisme en huishoudelike en emosionele geweld met elemente van hoop en dien aanvullend ook as ’n soort gids vir mense wat hulleself in soortgelyke posisies mag bevind ... Met die buitengewone vlakke van gesinsgeweld in Suid-Afrika sal hierdie boek waarskynlik nog baie jare lank gelees word."
|
 |
Goue lint, my storie begint: Die impak van tegnologie op kinders en boeke
Anke Theron
Kinderboeke
"Hierdie rubriek vel geen oordeel oor hoe jy verkies om jou leesstof te lees nie. Of hoe jy kies jou kind moet lees nie. Waarvan ouers, onderwysers en almal wat by kinders betrokke is, bewus moet wees, is hoe die gebruik van tegnologie hulle ontwikkeling kan beïnvloed."
|
 |
PenAfrican: Place by Justin Fox and places of the heart
Mphuthumi Ntabeni
Books and writers
"Sitting at the fireplace of Victoria Manor Hotel on one of those rather bitterly cold Karoo nights, I flattered my imagination with the idea that Schreiner once sat before the same fire or on the stoep of the hotel, where, according to Fox, the farmers used to come for gossip and a sip of brandy; this made things come alive in a special way for me."
|
 |
Heil die Leser! Die huwelik tussen woord en beeld: vier ekfrastiese bundels
Nini Bennett-Moll
Boekrubrieke
"Die afgelope paar maande het daar ’n stewige oes digbundels met ’n ekfrastiese inslag verskyn ... Vereenvoudigd dui ekfrasis op die digterlike gesprekvoering tussen die beeldende kuns en poësie. Digters skryf beeldgedigte na aanleiding van skilderye, foto’s, beeldhouwerke en ander visuele media." Nini Bennett-Moll bespreek Stil gesprek, Vlindervreter, Digby en Gekaapte stad.
|
 |
Press release: SALA announces the 2024 shortlisted nominees
LitNet
Books and writers
The 19th South African Literary Awards will celebrate a literary milestone when more than 30 authors are honoured for their contributions to South African literature at a gala dinner at the Ditsong National Museum of Cultural History in Tshwane on 7 November 2024.
|
Op die redakteur se lessenaar |
 |
Viva Afrikaans vir hoëvlakfunksies
Jean Oosthuizen
Voorblad
"’n Ooreenkoms om die hoëvlakfunksies van Afrikaans te bevorder is die afgelope week tussen die Virtuele Instituut vir Afrikaans, VivA, en die privaat universiteit Akademia gesluit."
|
 |
McKenzie ontken hy het die soustrein gery Olimpiese Spele toe
Jean Oosthuizen
Voorblad
"Die minister van sport, kuns en kultuur, Gayton McKenzie, is boos omdat hy daarvan beskuldig word dat hy op die soustrein ry nadat dit aan die lig gekom het sy reis na die Olimpiese Spele vroeër vanjaar het die belastingbetalers sowat R800 000 gekos."
|
 |
Hip-hop tussen tale
Alex J Coyne
Muziek
Verskil die boodskap en kultuuraspekte van hip-hop van een taal na die volgende? Alex J Coyne luister na hip-hop tussen tale en gaan op ’n ontdekkingsreis deur hip-hop-kunstenaars wat kan spoeg met verskeie tonge.
|
 |
"Erfenis" kry hier nuwe betekenis
Maryke Roberts
Reisgogga
"Alles is ontwikkel om jou sintuie én brein te stimuleer. Daar is geluide en tasbare uitstallings, klanke en klieks, en dis soms moeilik om te glo jy is so naby aan die Moederstad, want dit voel asof jy honderde jare gelede in die rooi duine van die Noord-Kaap dwaal met ’n boog op jou rug en ’n volstruiseierdop vol water."
|
 |
Press release: Self-portrait as a coffee-pot
Voertaal
Kunst
This colossal work is William Kentridge’s generous invitation into his creative process. In each of the 30-minute episodes, the artist welcomes the viewer not just into the studio itself, but into the intimacies of ideation.
|
 |
’n Onderhoud met Mikyall Harris, een van Suidoosterfees se NATi Jong Sterre
Izak de Vries, Mikyall Harris
Suidoosterfees
Mikyall Harris gesels met Izak de Vries oor sy toneelstuk, Vannie wal, af, en NATi se Jong Sterre-program: "Hierdie program bied jou die geleentheid om ’n beter mens, skrywer en kunstenaar te word en jy leer waardevolle vaardighede en denkpatrone wat jy vir die res van jou loopbaan saam met jou sal dra."
|
 |
Skermgreep: Die KinoBravo-filmfees 2024 in Rusland – ’n oorsig
Leon van Nierop
Film
"Waarop Suid-Afrikaners veral trots kan wees, is hoe ons deur die Russe ontvang is. Alhoewel hulle natuurlik baie meer ingetoë voorkom as ons (dikwels meer flambojante) Suid-Afrikaners, het hulle steeds die Suid-Afrikaanse rolprent lank toegejuig."
|
 |
Toorkombuis: Brood vir Bottergat
Karen Hart
Kos en wyn
"Met hierdie maklike broodresep het ek al tientalle siele tot brood bak bekeer. Geen voer van ’n morsige suurdeegplantjie nie. Geen geknie. Roer net, laat staan en bak."
|
 |
Heartstopper seisoen 3 is ’n treffer: ’n kykersindruk
Hermione le Roux-Ellis
TV
"’n Vriend van my het op ’n dag Heartstopper daarvan beskuldig dat dit soetsappig is. Ek sien eintlik niks fout daarmee nie. Ek dink ons het almal heeltemal genoeg gehad van die tragiese gay karakter wat nooit meer kry as ’n moontlikheid aan die einde van die film of reeks nie."
|
 |
Persverklaring: Húlle is benoem vir 2024 Woordtrofees
LitNet
Toyota Stellenbosch Woordfees
Die spele is nie heeltemal verby nie – die podium wink. Die benoemings vir vanjaar se Woordtrofees-toekennings is pas bekend gemaak, met ’n nuwe prys wat na die legendariese joernalis Martie Meiring vernoem word. Die wenners, wat elkeen ’n oorkonde en ’n bedrag geld sal ontvang, word op 28 Oktober by ’n toekenningsgeleentheid op Stellenbosch aangekondig.
|
 |
Press release: Richard Cock’s 75th birthday celebrated during Songs of praise in the Endler Hall
LitNet
Lifestyle and entertainment
Songs of praise will be held on Sunday, 27 October at 16:00 in the Endler Hall, Stellenbosch. Well-known conductor Richard Cock’s 75th birthday will also be celebrated with wonderful sacred music during this concert. Two choirs, the RCME Winelands Choir and the Tygerberg City Choir, will be leading the audience participation as well as singing different styles of music in several languages.
|
 |
Cuito Cuanavale (1988)
Chris Ackerman
Fiksiekompetisies
"36 jaar later sit ek op die agterstoep. My kinders is groot, my vrou ook al dood. Ek skrik toe my oudste dogter aan my regterkant verskyn. Sy sit die koffie langs my neer en verdwyn weer die huis in. ’n Tortelduif vlieg op en klap sy vlerke hard om hoogte te kry – ’n verwilderde dier in vlug. Dit sit my weer daar neer. Op ’n vreemde land se sand. Ek probeer dit keer, maar dit gebeur keer op keer."
|
 |
Swart gat
Trisa Hugo
Poësie
"Met elke ikoon wat val
kom daar ’n haal by"
|
 |
Hartsvanger
Zebulon Kochk
Poësie
"maar ek voel eintlik net die
klou van jou skaduwee
soos die sterrehemel wegsmelt
oor my rigtinglose skip."
|
 |
Beroof van sy onskuld
Jasmine Arnolds
Poësie
"Oorkant die kerk op die hoek van die straat,
staan die doodsengel.
En staar hom in sy oë."
|

Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid?
LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf. |
|