Can’t see this mail? Click here to view it online

- ISSN 1995-5928 - Ingesluit LitNet Akademies

 

Nuusbrief 1030

12/12/2024


  Krities Afrikaans

LitNet: Skooltekort

Harry Potter en die Beker Vol Vuur

Skrywer: JK Rowling
Vertaler: Janie Oosthuysen
Uitgewer: Human & Rousseau
ISBN: 9780798184410

Die Drietowenaarstoernooi vind by Hogwarts plaas. Slegs towenaars wat ouer as sewentien is, mag inskryf – dit keer Harry egter nie om te droom dat hy die kompetisie eendag sal wen nie. Maar toe die Beker Vol Vuur op Allerheiligeaand die kampioene aanwys, is Harry verstom om te ontdek sy naam is een van dié wat uitgesoek word. Hy moet lewensgevaarlike take uitvoer en drake en Donker towenaars trotseer ... Maar met sy beste vriende Ron en Hermione aan sy kant, mag hy dit dalk net oorleef.

Menings

"Onderwys in syfers"-verslag: ’n onderhoud met Riaan van der Bergh

Naomi Meyer, Riaan van der Bergh
SA Skoleseminaar | Schools Seminar

"Ons gaan moet begin om die werklike kwelpunte aan te spreek as ons die gety wil stuit. Ons moet skole bou waar mense bly; ons moet moedertaalonderrig bevorder; ons moet kyk na ons befondsingsmodelle vir skole; ons moet die vrystellings en wanbetalings omdraai; en ons moet gemeenskapsbetrokkenheid deur eienaarskap en verantwoordbaarheid verhoog."

Bela: Belegging of beleg?

Freek Robinson, Jaco Deacon
Onderhoude

Freek Robinson gesels met Jaco Deacon, uitvoerende hoof van die Federasie van Beheerliggame van Suid-Afrikaanse Skole (Fedsas), oor die voortslepende moddergooiery rakende die Bela-wet.

Springmielies: Lara

Nini Bennett-Moll
Rubrieke

"Soms, vir ’n breuksekond, skeur die vlies tussen wêrelde en sien jy met jou binne-oog."

Lui, lui, telefoon ... maar asseblief nie in die koffiewinkel nie!

Cas Wepener
Seminare en essays

"Die woord persoon is afgelei van die woord persona wat 'masker' beteken. En die hele wêreld, ook ’n koffiewinkel, is ’n verhoog gevul met 'entrances and exits', en 'one man in his time plays many parts', soos Shakespeare in As you like it vir ons verduidelik het."

Persoonlike besinnings oor die voorbereiding vir my oudag

Estelle Kruger
Seminare en essays

"Die probleem is vir afgetrede akademici – waaronder ek toenemend geval het as beroepsvrou – dat hulle nie gewoonlik stokperdjies het nie en baie in hulle werk opgaan, omdat dit baie van hulle tyd en energie verg."

Repliek: Om aan te kondig dat ek my intussen bekeer het

MC Botha
SêNet-briewe

"nie dat dit nou meer saak maak nie
want Hans Wors is finaal dood jis"

Laatste woorden

HC ten Berge
In memoriam

"Goede vriend, waar bestu bleven?
Nog jong kon jij de dood al niet meer scheiden
van het leven, zag je schoonheid naast verrotting
en verval, ervoer je liefde – aards en ongebreideld –
naast vergramdheid en geweld."

Huldeblyk aan Andries Gideon van Aarde (25 April 1951 – 25 November 2024)

Johan Buitendag
In memoriam

"Andries was egter ’n geïntegreerde persoon, en sy akademie en geloof was nie twee afsonderlike sake nie. Hy het sy teologie in die kerk en vir die kerk bedryf."

Randall van den Heever is oorlede

Danie van Wyk
Elders gesien

"Hy, Sonn en Jakes Gerwel was deel van die Dakar-groep wat die ANC in Dakar in die 1980’s ontmoet het."

Persverklaring: Van Ewijck Stigting Prestasieprys 2024 toegeken

LitNet
NeerlandiNet

Die Van Ewijck Stigting se jaarlikse prestasieprys van R100 000 vir die bevordering van die kulturele bande tussen Suid-Afrika en Nederland word vanjaar verdeel tussen twee akademici van die Universiteit van Leiden, Eep Francken en Olf Praamstra.

Uit die argief

Krisis in die onderwys: ’n onderhoud met Hanlie Dippenaar

Alta Engelbrecht, Hanlie Dippenaar
SA Skoleseminaar | Schools Seminar (2024)

"Dit is duidelik dat daar finansiële druk op die Departement van Onderwys is. Ek voel onderwys is die laaste item op die finansiële begroting wat onder druk geplaas moet word. ’n Moontlike oplossing kan wees om ’n verpligte een-jaar-internskap vir nuwe onderwysers in te bring, wat die druk kan verlig."

Regering moet skuld dra vir swak onderwys

Danie van Wyk, Jean Oosthuizen
SA Skoleseminaar | Schools Seminar (2017)

"Ouers, onderwysers, skoolbeheerliggame en geestelike instansies kan nie meer toeskouers wees en toekyk hoe die onderwys van hul kinders en kleinkinders deur ’n groep onbevoegde en onbekwame individue tot in die grond bestuur word sonder enige reaksie van hul kant nie."

Is djy dom of is djy free, wan dié issie freedomie

Olivia M Coetzee
SA Skoleseminaar | Schools Seminar (2017)

“Die Departement van Onderwys lykit vi my warry nie oo hoe en wat by die skole gebeerie, wan as hulle gewarry het dan sal klaskamesie volgeprop wôtie of hulle sal warry oo hoekô daa soe baie kinners uittie skool uit val.”

Nou op Voertaal

Vrydag die 13de is maak of breek vir die Bela-wet

Jean Oosthuizen
Voorblad

"Noudat die drie maande Vrydag ten einde loop, is daar steeds geen sprake van ’n ooreenkoms wat deur al die partye aanvaar word nie."

Voedselinflasie op laagste vlak in 14 jaar: Kersfees-kosmandjies lyk voller

Jean Oosthuizen
Voorblad

"Die armste huishoudings het die hoogste inflasiekoers sedert Januarie 2022 gedra, met ’n hoogtepunt van 11,3% in April 2023. Dit het in November 2024 tot 3,8% gedaal, maar bly die hoogste in alle uitgawekategorieë."

Ouers skarrel rond nadat miljoene rand se babamedisyne onttrek word

Jean Oosthuizen
Voorblad

"Herroepingsaksies kan volgens Sahpra verskil na gelang van die tipe mediese produk en die omvang van wat die probleem vir openbare gesondheid en veiligheid inhou."

Littering on the campaign trail

Alex J Coyne
Meningen

"Political advertising leaves behind a fair amount of litter on the campaign trail. Posters and slogans are used to spread the logo, while political merchandise only truly indicates how much the party is willing to spend on showing off to its audience."

Leesimpressie: Het beest in ons door Johan Idema en Kees Moeliker

Erik van den Bergh
Literatuur

"Een bijzonder leuke en verzorgd uitgegeven bundel waarin 25 Nederlandse auteurs zich inleven in dieren uit de collectie van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam."

Leesimpressie: Het gepassioneerde leven van Hannah Arendt door Joop Berding

Erik van den Bergh
Literatuur

"Een bundel met teksten over de wisselwerking tussen liefde, vriendschap en werk bij Hannah Arendt. Gebaseerd op grondig literatuuronderzoek gedurende 25 jaar, genoteerd in ietwat encyclopedische, soms wat schoolse stijl."

De Wetshof gooi gewig agter bewaring van bedreigde berghaan

Maryke Roberts
Reisgogga

"Die majestueuse roofvoël, in Engels bekend as ’n bateleur, het De Wetshof se ikoniese Bateleur Chardonnay geïnspireer."

Skepselkos: Plantgebaseerde kookboek weer ’n wegholtreffer

Maryke Roberts, Isabella Niehaus, Louis Jansen van Vuuren
Culinair

Isabella Niehaus en Louis Jansen van Vuuren gesels met Maryke Roberts: "Koop liewer by die plaaslike mark, of by die boer of by die kleiner winkels wat vars produkte voorsien. Nog beter: Plant iets in jou tuin of op jou balkon. Dit klink na ’n feëverhaal, maar as jy begin rondkyk, sien jy dat die meeste van wat ons nodig het, op ons drumpels beskikbaar is."

Persbericht: PC Hooft-prijs 2025 voor proza toegekend aan Maarten ’t Hart

Voertaal
Literatuur

Maarten ’t Hart debuteerde in 1971 – toen nog onder het pseudoniem Martin Hart – en zijn eerste roman Stenen voor een ransuil leverde hem direct een eervolle vermelding op van de jury van de Reina Prinsen Geerligs-prijs. Zijn grote doorbraak volgde in 1978 toen de roman Een vluchtregenwulpen verscheen.

Boeke en skrywers

Resensies en redenasies

Crito (Kerneels Breytenbach)
Boekrubrieke

"Gaan sy werklik ophou boeke resenseer?"

Heil die Leser!: Oor kortkuns, briewe en toesprake

Nini Bennett-Moll
Boekrubrieke

"Toesprake is, vir die interessantheid, ook ’n literêre subgenre en beklee as sulks ’n unieke plek in die kanon van retoriek, redenaarskuns en letterkunde." Nini Bennett-Moll skryf oor die kuns van kortkortverhale (Op die kantlyn deur Marnus Kok), briefromans (Hallo, Ma deur Chrisna Beuke-Muir) en toesprake ("Dames en here" deur Elbie Adendorff, Lisinda de Jager en Elize Steenkamp).

PenAfrican: The equality of shadows by Charl-Pierre Naudé: a book review

Mphuthumi Ntabeni
Books and writers

"Almost everyone in the book, including the unreliable narrator, is delusional in their own unique ways. As the causes of delusion are revealed, we see that at the head of the hydra’s hands of delusion is the greatest delusion this country has ever undertaken: apartheid."

Goue lint, my storie begint: Kinder- en jeugboeke – film of boek?

Anke Theron
Kinderboeke

"As leser het jy die vryheid van jou eie verbeelding om karakters, plekke en dinge te 'sien' soos jy dink en jou verbeel hoe dit moet lyk ... Die vraag wat eintlik gevra moet word, is watter medium vertel die storie die beste?"

Cliff-hanger: Quinn se jaar van kwik deur Zelda Bezuidenhout: ’n resensie

Cliffordene Norton
Boekrubrieke

"Zelda Bezuidenhout se Quinn se jaar van kwik – een van die naaswenners van LAPA se 2023-Jeugromankompetisie – beleef ’n oomblik en dis elke oomblik van daardie aandag waardig."

Troep, saamgestel deur Bun Booyens: ’n resensie

François Verster
Resensies

"Ek, die resensent, en duisende ander voormalige dienspligtiges soos ek, weet vandag alte goed hoe gelukkig ons was om ongeskonde deur alles te kon kom. Juis daarom is dit nodig om hieroor te skryf. Noodsaaklik, ter wille van begrip vir hulle wat nie andersins ’n stem sou hê nie."

Bloedbroers: na die slagveld van Smokeshell en terug deur Deon Lamprecht: ’n resensie

François Verster
Resensies

"Dis nie net nóg ’n kroniekskrywing van die Bosoorlog [nie] ... Dit staan juis vir my uit omdat dit die kwessie van genesing, en nie net oorlewing in ’n gevegsituasie nie, aanpak. Die talle veterane van die Grens-/Bosoorlog kan werklik baat daarby vind om dit te lees."

Haas en Harriët deur Susan Coetzer: ’n resensie

Maryke Roberts
Resensies

"Die onheilspellende ondertoon van die boek kom sit egter vroeg-vroeg op die krop van jou maag, hoewel die skrywer aanvanklik nie veel verklap nie ... Die lang, uitgerekte somerdae waar jy wens die tyd wil vinniger omgaan na iets lekkerder toe; die dameskroeë waar net grootmense kon ingaan en kinders buite melkskommels of koeldrank kon geniet, sonder ouertoesig, want dit was 'veilig'."

’n Kersfeeskomplikasie deur Dina Botha: ’n resensie

Louise Viljoen (JBay)
Resensies

"Dina Botha is nie verniet die onbetwiste koningin van Romanzas nie."

Lucky bastard by Anthony Akerman: a reader impression

Izak de Vries
Books and writers

"Who would not be angry? One day, you are descended from royalty; the next day, you are a nobody with absolutely no idea who your parents are."

In reaksie op Sakkie Spangenberg se boek: Wat die Waarheid is

Maryna Blomerus
Lesersindrukke

"Ek stem wel met Spangenberg saam dat daar fout is met die kerk, maar nie met wat dit is nie. Die probleem lê nie by die Christelike leerstellings of by die meesterverhaal nie, maar by die kerk self. Dis ’n drastiese stelling, maar laat my asseblief toe om te verduidelik."

Hierdie is ’n boek oor monsters: ’n onderhoud met Jaco Jacobs

Naomi Meyer, Jaco Jacobs
Skrywersonderhoude

"As skrywer van die boek het ek my bes probeer om hulle op hul plek te sit, maar julle sal self moet lees en besluit of hierdie ’n boek oor feetjies of ’n boek oor, wel, monsters is."

Press release: AVBOB Poetry – clear, simple words

LitNet
Books and writers

The late Hugh Hodge, founder and for many years master of ceremonies at Off the Wall (Cape Town’s longest-running poetry platform), was a master of this form. For many years, he sent a haiku via SMS to his friends almost every day. Although as yet unpublished, they are fondly remembered by those who knew and loved Hugh.

Akademies en skole

Die vertaling van diverse Coloured vrouestemme in die Afrikaanse poësie: ’n feministiese benadering

Hennely Nel
LitNet Akademies (Geesteswetenskappe)

"Die argument is dat hierdie digters elk in ’n individuele stem postkoloniale feministiese kwessies in die Suid-Afrikaanse konteks uitwys, wat ’n belangrike stap in die proses van die dekolonisering van die Afrikaanse literatuur is."

Die middelhoë voorvokaal /e/ van Bruinafrikaans

Daan Wissing
LitNet Akademies (Geesteswetenskappe)

"Hierdie artikel vorm deel van ’n groter projek waarin die akoestiese eienskappe van die vokaalstelsel van Bruinafrikaans (BA) ondersoek en beskryf word. Hoewel so ’n beskrywing waardevol op sigself is, is dit ook noodsaaklik met die oog op ’n poging om te probeer bepaal in hoeverre mens van BA as een van die belangrikste variëteite van Afrikaans kan praat."

Kollig op akademikus Christa van Staden: Onderrig, tegnologie en netwerke

Christina Johanna (Christa) van Staden
SteedsDink

In LitNet Akademies se SteedsDink-video’s vertel Afrikaanse akademici van die interessante navorsing waarmee hulle besig is. In hierdie video gesels Christa van Staden oor onder meer haar belangstelling in praktykgerigte navorsing, die gebruik van tegnologie om leer te bevorder en sosiale-netwerk-analise.

SteedsDink met LitNet Akademies: Christa van Staden oor haar akademiese navorsing

Christina Johanna (Christa) van Staden
SteedsDink

In hierdie video gesels Christa van Staden oor die belang van navorsing in Afrikaans, leernetwerke, die lewe van ’n navorser en kritiese denke en ChatGPT.

Lewenswetenskappe: Gee paddas vratte?

Rouxlyn Botha
Skole

"As jy na hierdie foto kyk, sal jy sien dat die padda se vel nogal hobbelrig lyk, so asof hy vratte het. Dit is natuurlik waar die storie dat jy gaan vratte kry as jy aan paddas vat, vandaan kom. Dit is egter nie die waarheid nie. Die hobbels op die padda se vel is vir kamoeflering."

Indeks: notas, toetse en vraestelle

LitNet
Notas, toetse en vraestelle 

Hier is al die gratis studiemateriaal vir skole wat op LitNet beskikbaar is, gelys volgens graad.

Wiskunde met LitNet gratis op YouTube beskikbaar

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Kyk na hierdie video’s op LitNet se YouTube-kanaal – en teken sommer ook in!

Leefstyl

Skermgreep: Civil war

Leon van Nierop
Film

"Moenie verwag dat Civil war ’n sensasiebeluste geskiet en bevryding van rebelle teen die despote uitbeeld nie. Dis ’n dapper, onbevreeste kyk na ’n land waarin beheer verloor is."

Toorkombuis: Krismis met die radio en gemmerbroodmannetjies

Karen Hart
Kos en wyn

"Wanneer my ouma by ons kom kuier het, moes ek smiddae halfvier saam met haar regskuif en stelling inneem by die radio vir Esmé en Jan se resepte in So maak mens. Dan moes ek fyn luister en vir haar die resep neerskryf."

Persverklaring: ATKV-toneelaanbod in 2025 "magneties"!

LitNet
ATKV-Portaal

Die ATKV se toneelaanbod is elke jaar verfrissend. Die toneelaanbod is nog ’n wyse waarop die ATKV belê in kreatiwiteit en verrykende stories wat gemeenskappe landswyd inspireer en bemagtig. Vanjaar bring die ATKV weer sy vier toneelprojekte na gehore onder ’n nuwe inspirasietema: "Magneties"!

Press release: Comedy, music and dance make the Baxter’s 2024 festive season line-up and New Year’s Eve party

LitNet
Lifestyle and entertainment

To usher in the summer, the Baxter’s festive season line-up for 2024 features comedy, music and dance with top South African artists, culminating in the hugely popular and exciting New Year’s Eve party on 31 December.

Nuwe skryfwerk

Persverklaring: Die laaste maand vir inskrywings vir gedigte- en kortverhaalkompetisie het aangebreek

LitNet
PEN Afrikaans

Die prysgeld in beide inskrywingskategorieë bedra R10 000 vir die eerste-, R5 000 vir die tweede- en R2 500 vir die derdeplekwenner.

Om vrou te wees

Rita Swanepoel
Fiksiekompetisies

"Ek het nie geargumenteer nie, want ek het hulle verstaan. En vergewe. Ek het die konsistorie uitgestap en in die motor die meisiekind gebel en gevra of sy die aand kerrie by my wou kom eet."

Solomon gaan Parys toe

Zalman Davis
Fiksiekompetisies

"My wingmen wil slaap. Ek sit my bier op die bedkassie en klim in die bed, klere en al. All Star-tekkies in die lug."

Ek soek skuiling

Emsa Botha
Poësie

"kloppend aan my hart se deur
vind ek slegs flenterstukke
wat fladder teen my brose siel"

Brokkie vir brokkie

Zebulon Kochk
Poësie

"Jou plooiende
ornamentgeskenk
val en breek
nés ’n olifantslurprots"

Blommeverkoper

Jeanne Henning Els
Poësie

"sy verwag hom elke Maandag
die blinde man van Adderleystraat"

Die griewe van verdriet

Celesté Fritze
Poësie

"Dalk sal jou ma onthou, Celesté.
Die jaar toe Van Wyk Louw huis toe is,
was hier groot rugby in die land."



Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid?
LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf.

KONTAK

litnet@litnet.co.za

021 887 0212


© 2024 LitNet. Alle regte voorbehou | All rights reserved