|
|
- ISSN 1995-5928 - Ingesluit LitNet Akademies
|
|
Nuusbrief 1073
24/10/2025
|
Krities Afrikaans
|
LitNet: Jou gewigtige besluit |
 |
|
Skrywer: Eben Etzebeth
Uitgewer: Jonathan Ball Publishers
ISBN: 9781776194940
Eben Etzebeth is die speler wat al die meeste toetswedstryde in Suid-Afrikaanse rugbygeskiedenis gespeel het. [...] In hierdie eerlike en onderhoudende vertelling beskryf Eben van die vernaamste faktore van sy sukses, en hoe hy gefokus bly – op en van die veld af. Van sy nederige kinderjare in Goodwood – ’n voorstad van Kaapstad waar niks maklik kom nie – regdeur sy vroeë klubloopbaan, tot by sy swaar-verdiende plek in die Suid-Afrikaanse nasionale span, vertel Ten slotte die persoonlike kant van sy loopbaan, en wat dit geverg het om ’n wêreldkampioen te word. |  |
|
 |
Is Ozempic die wonderkuur?
Freek Robinson, Helmuth Reuter
Onderhoude
Die media gons oor Ozempic, maar werk dit regtig? Waarom is Hollywood so verlief op die middel? Wat is die nadele, indien eniges? Dit is die vrae wat Freek Robinson aan die mediese spesialis Helmuth Reuter stel.
|
 |
Die eenvoudige verskille tussen goeie en swak munisipaliteite
Eugene Brink
Menings
"Deurlopende werk maak ook ligte werk. Dit is baie makliker en goedkoper om weekliks korterige gras te sny en deurgaans klein slaggate te herstel as om later groot skadebeheer toe te pas. Identifiseer prioriteite, skep ’n roetine van instandhouding en werk en hou dan daarby."
|
 |
Springmielies: Die entrepreneurskap van werkloses
Nini Bennett-Moll
Rubrieke
"Wat is die lewensiklus van weggooigoed? Die reïnkarnasie van rommel? Ek het onlangs twee vullisverwerkers sien baklei oor ’n betrokke straat se afval en wie se grondgebied dit is. Dit is nie vuurwapens, geld of dwelms waarmee daar gehandel word nie – dit is herwinbare rommel. En dít bied ’n tragiese blik op ons land se wankelende ekonomie."
|
 |
So het hulle gelyk: Emily Hobhouse
Jannie Pretorius
Visueel
"’n Mens hoef min oor Emily Hobhouse te sê, want sy is bekend genoeg. Die bygaande foto, waarvan die swart-en-wit weergawe in haar Boer War Letters gepubliseer is, is só fantasties deur Gemini getransformeer dat dit byna sonder enige bykomende inligting geplaas kon word."
|
 |
So het hulle gelyk: Frederik L Rothmann
Jannie Pretorius
Visueel
"Rothmann se dagboek, in keurige taal geskryf, bevat heelwat juwele. So vertel hy van vyf burgers sonder perde wat een oggend vroeg die Engelse gaan voorlê om perde te bekom."
|
 |
Vetsug, jou gene en die mediese wetenskap
Elsabé Brits
Menings (2023)
"Die middel [Ozempic] het verlede jaar wêreldwyd ’n gier geword vir maer word. Binne maande was die voorraad op en kon mense met diabetes nie toegang daartoe kry nie. Daar is steeds voorraadtekorte." |
 |
Jan Rabie & Marjorie Wallace-Skrywersbeurs 2026: ’n onderhoud met Donovan Lawrence
Naomi Meyer, Donovan Lawrence
Onderhoude
"[W]at my telkens bemoedig, is dat geen goeie idee ooit verlore gaan nie – baie van die skrywers wat nie die beurs ontvang het nie, gaan later tog voort om hul projekte te voltooi en te publiseer. Die beurs dra dus nie net by deur die wenner nie, maar deur die kultuur van moontlikheid, geloof en ondersteuning wat dit in die Afrikaanse letterkunde kweek."
|
 |
Bye-bye and thanks to AI
Chris Marais
LitNet25-skrywersberaad
"The next morning, there was a little AI niggle in my brain. What if? Could it be? Was it time to pack up and go teach English to little children in South Korea?"
|
 |
Goue lint, my storie begint: Humor in kinderliteratuur
Anke Theron
Kinderboeke
"Nou wat sou humor wees sonder ’n gepaste praktiese toepassing? Jy wil mos lag en nie jouself bekommer oor hoe die spykers en skroewe inmekaarsteek nie. En waar vra jy, liewe leser, sal humor die beste werksplek vind? Skole."
|
 |
Heil die Leser! Carpe diem! ’n Selfhelpboek en ’n romanse
Nini Bennett-Moll
Boekrubrieke
Nini Bennett-Moll skryf oor ’n selfhelpboek, To health with it!, deur Tebogo Thekisho: "As sy eerste boek memoires van oorlewing was, is hiérdie een ’n manifes vir die soewereiniteit van persoonlike welsyn"; en oor ’n Romanza, Om Isla op te pas deur Elsa Winckler: "Uiteindelik is daar net twee tipes stories, om Chris Barnard aan te haal: goed geskrewe of swak geskrewe verhale. En Winckler se verhaal is ’n knapgeskrewe een."
|
 |
"Reaching readers", oor outeurs en skrywers – en die pad vorentoe
François Verster
Toyota Stellenbosch Woordfees
"’n Woord wat meer as een keer genoem is, was authenticity. Hoe uniek en oorspronklik is jy en jou werk? Én jou bemarking? Die publiek kom gou agter as jy nie opreg is in jou aanbieding nie en dit beteken jy moet weet wie jy is (jou persona) en wat jy doen (jou produk)."
|
 |
Verslag oor ’n Naledi-skrywersbyeenkoms
Annette Havenga
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Tydens die Toyota Stellenbosch Woordfees 2025, waar boeke en boekgesprekke hoogty vier, is Naledi se 20ste verjaarsdag by die Leopard’s Leap Familie Wynlandgoed in Franschhoek gevier."
|
 |
Die juiste betekenis
Crito (Kerneels Breytenbach)
Boeke en skrywers
"Hoe sê mens hierdie dinge in enige ander taal in min of meer dieselfde aantal woorde, en met behoud van metrum en gevoelslading? Nugter alleen weet."
|
 |
Breyten Breytenbach (1939–2024)
Denis Hirson
Books and writers
"Breyten Breytenbach is of virtually unparalleled stature in South Africa’s contemporary Afrikaans-language literary landscape."
|
 |
Christiaan Bakkes (1965–)
Erika Terblanche
ATKV|LitNet-Skrywersalbum
"Skryf het vir my ’n wegholperd geword. Ek het nooit kon dink dat dit so ver sou gaan nie. Daai perd het nog nie ophou galop nie en die rit is wonderlik." Lees meer oor die lewe en werk van Christiaan Bakkes.
|
 |
Lesersindruk: Misdaad/Liefdaad deur Joanne Lombard is ’n vars debuut
Hetta Pieterse
Lesersindrukke
"Die storiewêreld is vol kontraste: ’n oënskynlik gemaklike voorstedelike lewe waar die gesin inderwaarheid al jare lank swaarkry weens die gevolge van dwelmverslawing; ’n restourasiewerkswinkel wat ’n hawe bied teen die harde werklikhede van misdaad en inbrake in ’n stad."
|
Op die redakteur se lessenaar |
 |
Rekordgetal matrikulante begin met eksamen
Jean Oosthuizen
Voorblad
"Die NSS-eksamen is nie bloot ’n akademiese toets nie; dit is ’n nasionale gebeurtenis wat die land se onderwysstelsel, sosiale ongelykhede en jeugtoekoms in fokus plaas."
|
 |
Blommeskou steel ook plaaslik harte
Maryke Roberts
Reisgogga
"Suid-Afrika het sedert 1976 altesaam 43 keer aan die RHS Chelsea Flower Show in Londen deelgeneem, en ons fynbos bekoor beoordelaars elke jaar só dat die harde werk van die Suid-Afrikaanse span al 37 goue medaljes ingepalm het. Danksy die visie van ’n paar plantliefhebbers en bewaringskundiges, was dié uitstalling deel van Stanford in Bloom wat van 10 tot 24 September gehou is."
|
 |
Die spesiespeurverhaal wat ’n Kaapse taalkundige help ontrafel
Clifford Roberts
Mens en dier
"Lank voor die koms van tegnologie vir klankopnames, het Levaillant hom ook gewend tot musieknote om byvoorbeeld die roep van ’n visarend op skrif neer te lê. Terselfdertyd het hy die duette van sekere spesies se voëlsang ontbloot."
|
 |
Toets jou begrip
Marieta Nel
Notas, toetse en vraestelle
Ouers, onderwysers, leerders of nuuskieriges kan hierdie gratis begripstoets benut. Dit is opgestel deur Marieta Nel volgens die Onderwysdepartement se nuutste riglyne.
|
 |
Pareltjes uit Amsterdam: Erwin Olaf se uitstalling in die Stedelijk Museum
Johan Allers
Leefstyl
Oudkorrespondent Johan Allers woon al vir langer as drie dekades in Amsterdam. Nou afgetree, spring hy gereeld op sy fiets op soek na nuwe en ou pareltjes uit Amsterdam. In die volgende video besoek hy die Stedelijk Museum, waar die Amsterdamse fotograaf en kunstenaar Erwin Olaf se uitstalling tans vertoon word.
|
 |
Liefde, Lafras: ’n resensie
Estelle Terblanche
Toyota Stellenbosch Woordfees
"Wat sou jy doen as jy ’n tweede kans kry om met jou geliefde tyd deur te bring, maar daardie tyd beteken oneindige pyn vir die ander persoon? ’n Filosofiese toneelstuk wat die dood, die hiernamaals, wonderwerke en selfs die bestaan van God bevraagteken."
|
 |
Revisiting Orpheus McAdoo: Paula Fourie interviews David Kramer
Paula Fourie, David Kramer
Interviews
"The moment it starts feeling like a lecture, you’ve lost the audience. The key is to create compelling characters who want something and who drive the story forward. If the drama is truthful and the characters are engaging, the history or the message comes through naturally."
|
 |
Afrikaans virrie volgende generasie – Taalpodium vannie Afrikaanse Taalraad (September 2025)
Tasneem Daniels
Leefstyl
"Waa Afrikaans betrokke is, is succession die mees belangrike topic, en al is geskiedenis vannie taal oek hoe belangrik, ôs moetie confused raak en nou net oorie verlede debate’ie sonner om ’n futuristic point of view te maintain. Nie ammal wat stêk oo Afrikaans voel, is trained om solutions virrie toekoms te initiate nie, om ’n futurist te wies – daai sê ek met ’n see ha’t, want dis crucial dat ôs vorentoe met solutions beweeg."
|
 |
Kevin Athol Ehrenreich
Cecil Morden
In memoriam
"Na ’n suksesvolle en soms opdraande pad as kunstenaar het Kevin die tydelike met die ewige verwissel op 20 September 2025. Hy word oorleef deur twee sibbe, sy vrou, twee seuns, twee dogters en ses kleinkinders, met nog een op pad. Hy het sy droom uitgeleef, sy familie omarm, die gemeenskap gedien en was ’n vriend, voorbeeld en mentor vir baie."
|
 |
Brander
Jeanne Henning Els
Poësie
"Laatmiddag
op ’n rots
bly kyk die
seun oor
die see"
|
 |
Ek het dit sien kom
Johan van der Merwe
Poësie
"ek het dit sien kom
oor die kim van my gedagtes
of voorvaderlike geheue
wat eerder
’n voorvaderlike sonde was"
|
 |
Smeekbedes
Anton van Rensburg
Poësie
"smeek duisend blare saam met my
vir ’n aalmoes uit die vaalblou lug."
|
 |
Katriena kom in haar blommehemel tuis
Hannes Stander
Fiksie
"Sy het in Namakwaland grootgeword en die wêreld goed geken. 'Dit is ’n dankbare kontrei,' het sy gesê. 'Dit is wel ’n harde wêreld wat meestal vaal en klipperig lyk, maar as dit die slag mooi reën, show die veld te allerliefliks af.'"
|

Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid?
LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf. |
|