Can’t see this mail? Click here to view it online

- ISSN 1995-5928 - Ingesluit LitNet Akademies

 

Nuusbrief 985

01/02/2024


  Krities Afrikaans

LitNet: Waarom ontgroening?

Pasverskyn

Ina Rousseau: Digter van die kwiksilwerwoord

Redakteur: Daniel Hugo
Uitgewer: Naledi
ISBN: 978199125644

In hierdie huldigingspublikasie word daar met vars oë gekyk na Ina Rousseau as digter, kortverhaalskrywer en vertaler. Sy was ’n eindeloos presiese en perfeksionistiese samevoeger van klinkende frases wat langsaam oor ’n tydperk van vyf dekades soos ’n koraalrif aangegroei het tot verse, digbundels en ’n indrukwekkende oeuvre.

Menings

Reguit met Robinson: Waarom ontgroening?

Freek Robinson, Louis Awerbuck
Onderhoude

’n Storm het losgebars op die Matie-kampus in Stellenbosch oor beweerde ontgroeningspraktyke by die Wilgenhof-manskoshuis. Freek Robinson gesels met die kliniese sielkundige Louis Awerbuck oor die sielkunde rakende algemene ontgroeningspraktyke.

Initiation practices and other undesirable things

Mphuthumi Ntabeni
Universiteitseminaar | University Seminar

"If there is anything in common between the rigour of the English boarding school system I grew up in and the staunch Calvinism of Afrikaners of, say, Stellenbosch University, it is the belief that young men in particular need to be toughened up to prepare them for life. It is the reason why, though known to authorities, these rituals and rites of passages are tolerated and ignored until they go too far, as they sometimes do."

Die regte kant van die geskiedenis

Bettina Wyngaard
Rubrieke

"Vir Suid-Afrikaners wat meen ons moes nooit hof toe gegaan het nie, net die volgende: Jy was aan die verkeerde kant van die geskiedenis met apartheid en jy’t nog steeds niks geleer nie? Sies."

Power politics in the Middle East: How the global North-South divide capitalises on trauma

Jannike Bergh, Matthieu Rey
Interviews

"South Africa’s case against Israel is very important and symbolic for the world. This is my opinion as someone from the global North: It demonstrates the possibility of real cosmopolitanism, the only answer to racism."

Revisiting Bloke Modisane, from Sophiatown to Gaza: #III – On escape

Robin K Crigler
Opinion

"I suggested that it might be useful to think of Modisane’s history like a kind of monstrous Large Language Model (LLM) – a bizarre and monstrous simulacrum of human intelligence trained on our basest reflexes and insecurities."

Die gelykenis "Drie ringe" nog steeds ter sake in die eeue oue Midde-Oosterse konflik

Koos Holtzhausen
Menings

"Want is alles nie op verhale gebaseer nie? Geskrewe of oorgelewer? En verhale moet tog slegs te goeder trou aangeneem word? Dan nie?"

Moed steeds nodig vir denke

Hercules Boshoff
Menings

"My eie verstandigheid alleen is altyd onvoldoende en daarom is dialoog noodsaaklik vir die uitbreiding van verstand. Die teregkom van dialoog vereis gepaste ingerigte ruimtes en ingeligte menings."

Hero in hiding: Jeff Morphew, forgotten South African in the fight for democracy

David Willers
Opinion

"Democracy is at risk of being replaced in many cases with despotic oligarchies and fascist elites. Our 'imperfect, but still the best system of government', to paraphrase Churchill’s definition of democracy, is even under threat in the EU, where right-wing parties with dubious links to history are poised to make electoral gains this year."

Regsopleiding, toegang en sukses vanuit ongelyke omstandighede: Leani van Niekerk praat oor inkom en deurkom

Naomi Meyer, Leani van Niekerk
Onderhoude

"Om verantwoordelikheid te neem om ’n verskil te probeer maak. Dalk goedkoper tariewe vir jou gemeenskapslede te vra, ’n regshulpkantoor op die been te bring, te help om geskille deur middel van mediasie op te los? ’n Gewilligheid om betrokke te raak in die gemeenskap, is wat die verskil kan maak."

’n Warboelvrye 2024-skooljaar

Carla Lang
SA Skoleseminaar | Schools Seminar

"Ná wat dalk soos die langste vakansie in die geskiedenis van die mensdom voel (almal wat kinders het, weet waarvan ek praat), is dit tyd om weer op dreef te kom. Dit is nóú die tyd om orde in die huis te herstel." Carla Lang deel wenke om onder andere skryfbehoeftes netjies te sorteer, en met behulp van ’n kalender elke dag se aktiwiteite by te hou.

Herinneringe aan Die Mystic Boer: die musiek, die manie en die magic

Remona Voges
Menings

"Die partytjies by Die Mystic Boer was nie bloot sosiale byeenkomste nie, dit was hoofstukke uit ’n bundel uitspattige kortverhale met unieke karakters wat in die argiewe van Stellenbosch se naglewe geëts is."

Kriminele residivisme

Handré Brand
Menings

"Residivisme word gesien as ’n kernkonsep in kriminaliteit omdat dit die mate weerspieël waartoe oortreders voortgaan of ophou met kriminele gedrag nadat hulle gestraf of gerehabiliteer is."

"This is serious. Things change rapidly."

Marnus Hattingh
Elders gesien

"Net voor 14:00 kom die burgemeester se wit Fortuner met blou ligte en CEM 1-registrasieplaat verby my gejaag toe ek Kleinmond toe ry. Dan jaag ’n Hilux verby met ’n brandtol agterop. En nog een. 'Woei! Woei! Woei!' jaag die Hiluxe."

Gedagtes met die toekyk van die eindproses

Johan Kotze
Elders gesien

"Dominee kom vandag kuier. Maak die sitkamer skoon en sit net enige drank weg en kinders, julle moet gehoor en nie gesien word nie, en haal uit die teestel met die wilgerboom. Doilie oor die melk, asseblief."

Don’t touch me on my context

Jannie Gagiano
SêNet-briewe

"You can’t go back in time to kill your grandfather with an axe because you dislike the historical context he furnished you with. If you could, he could have done the same to his grandfather, until the only ancestor remaining to provide you with a validating context would be lonely old Adam playing with his snake in the Garden of Eden."

Uit die argief

Ontgroeningspraktyke in uitgesoekte Vrystaatse hoërskole en skoolkoshuise: ’n verkennende studie

Eduard Potgieter, Lynette Jacobs, Corene de Wet, Kevin Teise
LitNet Akademies (Geesteswetenskappe) (2014)

"Hierdie artikel lewer verslag oor ’n verkennende tweefase-ondersoek oor ontgroeningspraktyke en -beleide by uitgesoekte Vrystaatse hoërskole en skoolkoshuise."

Ontgroening in skole: ’n ondersoek na gewilde diskoerse

Eduard Potgieter, Lynette Jacobs, Corene de Wet
LitNet Akademies (Opvoedkunde) (2021)

"Solank as wat leerders, opvoeders en ouers ontgroening toelaat en klem op die sogenaamde voordele van ontgroening lê, sal die magsiklus en magsvergrype van ontgroening onder die dekmantel van tradisie en spanbou voortleef."

Nou op Voertaal

Trompoppie, pret wat alte na aan die ontgroeningswaarheid is

Izak de Vries
Film

"Trompoppie is groot pret. ’n Mens sou dit kon afmaak as bog met mooi meisies, maar dan mis jy die punt. Al is dit ’n heerlike rillerreeks, al is die idee agter die storie baie oud, vra dit moeilike vrae sonder om vir ’n oomblik te vergeet dat die kykers eintlik ingeskakel het om hulself te geniet."

Suid-Afrika is "meer korrup onder Ramaphosa as onder Zuma"

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Die streek se aanhoudende uitdagings spruit volgens die verslag uit korrupsie en ongeoorloofde aanwending van openbare fondse, wat die voortdurende onderbefondsing in openbare sektore vererger. Die aanspreek van sosiale en ekonomiese kwessies bly ondoeltreffend en geskied dikwels ten koste van die mees kwesbares in die bevolking."

Spanning tussen Zuma en ANC bereik breekpunt

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Zuma het hom die gramskap van die ANC op die hals gehaal met sy vroeëre aankondiging dat hy vanjaar sy gewig by die uMkhonto weSizwe- (MK-) party gaan ingooi om steun vir die verkiesing te werf."

So wil opposisiepartye Suid-Afrika se ekonomie red

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Elf van Suid-Afrika se opposisiepartye het saam ’n stel riglyne opgestel om die land se ekonomie weer te laat groei en op groot skaal werk te skep."

Kaapstad aangewys as tweede beste stad in die wêreld om in 2024 te besoek

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"New York is heel bo aan Time Out se lys, wat die afgelope week vrygestel is, met Kaapstad in die tweede plek en Berlyn, Londen en Madrid as die ander drie onder die top vyf stede om te besoek."

Uitgever Koos Human, acquisiteur Hendrik Prins en de schoolboekenmarkt voor Nederlandstalige literatuur in Zuid-Afrika (1969-1987)

Yves T'Sjoen
Literatuur

"Deze verkennende beschouwing nodigt uit om naar de boeken zelf terug te grijpen en na te gaan hoe de Nederlandstalige teksten voor scholieren en universiteitsstudenten in een Zuid-Afrikaanse context in beeld zijn gebracht."

Leesimpressie: De kampschilders door Jan Brokken

Erik van den Bergh
Literatuur

"Knappe combinatie van familiegeschiedenis, ervaringen van schilders Rudolf Bonnet, ook Willem en Maria Hofker in jappenkamp op Celebes en het culturele leven op Bali."

Leesimpressie: Zo ver het oog reikt door Bettina Baltschev

Erik van den Bergh
Literatuur

"Over acht Europese stranden. Combinatie van literatuuronderzoek, geschiedenis en reisimpressies."

Leesimpressie: Het gouden uur door Wytske Versteeg

Erik van den Bergh
Literatuur

"Sterke, zeer aansprekende roman van de schrijfster en politicoloog Wytske Versteeg over de complexe relaties tussen hulpverlener en asielzoeker, tussen beul en slachtoffer."

’n Tuin is nie ’n plek nie, dis ’n reis

Maryke Roberts
Reizen

"Van kindsbeen af was die betowering van ’n mooi tuin vir my boaan die gelukkigheidslys en ek onthou selfs ’n boek, Die betowerende tuin, uit my laerskooldae, waarvan die blaaie later kruloor gevat is van die baie lees."

Drie ervarings in Cornwall wat jou hare sal laat rys

Maryke Roberts
Reizen

"Du Maurier het in 1930 in Jamaica Inn gebly, nadat sy en ’n vriend in gure weer met hul perde verdwaal het en by die herberg beland het. Haar boek Jamaica Inn speel in 1820 af en het dieselfde naam."

Press release: Call for papers. Talking cultural diversities. Translingual poetics and multilingual poetries

Voertaal
Over taal

Diegene wat die bekende taalomgewing verlaat – die eerste taal – bevind hulle buite hul gemaksone. | Wie de vertrouwde taalomgeving verlaat – de eerste taal – begeeft zich buiten de comfortzone. | Abo bashiya imeko yolwimi eqhelekileyo – ulwimi lokuqala – zizifumana zingaphandle kwendawo yazo yokuthuthuzela.

Persbericht: Flink meer leden online Bibliotheek in 2023

Voertaal
In het nieuws

Het aantal mensen dat lid wordt van de online Bibliotheek blijft stijgen. Waar de online Bibliotheek in 2022 ruim 524 duizend leden telde, waren dat er in 2023 ruim 608 duizend. Een stijging van 16%.

Boeke en skrywers

Wetenskapfiksie uit Afrika

Koos Kombuis
Boeke en skrywers

Koos Kombuis gesels weer oor boeke wat hy die afgelope ruk gelees het. Hy raak liries oor wetenskapfiksie uit Afrika, onder andere dié van Willem Anker. Dan vertel hy ons meer oor Matt Haig. Laastens lees hy enkele sinne uit Etienne van Heerden se roman Gebeente voor.

’n Geogebaseerde blik op aardgesentreerde Karootekste | Etienne van Heerden Veldsoirée 2023

Linda Roothman
Etienne van Heerden Veldsoirée

Wat het ’n hamerkopnes en breking gemeen? Linda Roothman is ’n boorling van die Karoo en ’n onderwyser wat onlangs gepromoveer het oor die werk van Etienne van Heerden. In hierdie gesprek kyk sy na die invloed van die mens op die natuur, en gebruik Van Heerden se werk as ’n lens.

Francois Smith (1964–)

Erika Terblanche
ATKV|LitNet-Skrywersalbum

"Ek het van ’n baie jong ouderdom geweet om te skryf is die belangrikste ding wat ’n mens kan doen." Lees oor Francois Smith se lewe en werk in die ATKV|LitNet-Skrywersalbum.

Geweld teen vroue: Dit is tyd dat mans begin praat: ’n resensie

Bettina Wyngaard
Resensies

"Opvallend en raar is die wyse waarop geestelike leiers in beide die Christelike en Moslem-tradisie worstel met die gebrek aan ondersteuning in die kerk en moskee wanneer vroulike lidmate geweld ervaar, veral wanneer die geweldenaar in ’n leiersposisie in die geestelike instelling is."

USAN-kongres 2024: ’n onderhoud met Anke van der Merwe

Naomi Meyer, Anke van der Merwe
Onderhoude

"Die ikoniese Breyten Breytenbach se Afrikaanse poësie en laatwerk, en korpuslinguistiek, is die fokuspunte van my navorsing."

Muse deur Jacques le Roux: ’n lesersindruk deur Louise Viljoen van Jeffreysbaai

Louise Viljoen (JBay)
Lesersindrukke

"Emille vra vir Heidi om te poseer vir ’n figuurstudie en sy stem in. Daar ontstaan ’n sekere geneentheid tussen hulle. Maar kan dit tot iets diepers lei wanneer daar so ’n groot ouderdomsverskil tussen hulle is en hulle boonop elkeen voor baie moeilike uitdagings en keuses in hulle lewens te staan kom?"

Uitnodiging | Skrywersaand by Oude Leeskamer met Michiel Heyns, SJ Naudé en Jonathan Amid, 29 Februarie 2024

LitNet
Boeke en skrywers

Eerder as die benouende formaat van ’n tradisionele kort gesprek met een skrywer oor ’n jongste titel, plaas hierdie reeks twee skrywers en die gespreksleier in dialoog: oor die skryfkuns en hul skryfproses, hul wêreldbeskouing, die rol van die skrywer plaaslik en wyer, die betowering en uitdagings van die woord en die unieke karakter van die onderskeie skrywers se skryfkuns en stem.

Uitnodiging | Tom Dreyer en Toast Coetzer: In my droom ry jy oor ’n rooi robot – Valentynsdag by die NALN

LitNet
Boeke en skrywers

Gedigte, reis en liefde is al drie ’n ekspedisie na die onbekende. Kom reis saam met Toast Coetzer en Tom Dreyer | Valentynsdag by die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum in Bloemfontein.

Akademies en skole

SteedsDink met LitNet Akademies: Ruhan Fourie

Ruhan Fourie
SteedsDink

In LitNet Akademies se SteedsDink-video’s vertel Afrikaanse akademici van die interessante navorsing waarmee hulle besig is. In hierdie video gesels Ruhan Fourie oor Beyers Naudé.

Die produksieprofiel en -patrone van prente- en geïllustreerde kinderboeke in Suid-Afrika in die 21ste eeu (2000–2020)

Leoné Tiemensma
LitNet Akademies (Geesteswetenskappe)

"Hierdie artikel ondersoek die produksie van prente- en geïllustreerde kinderboeke binne die raamwerk van die literêre sisteem. Die ontleding van die saamgestelde oorkoepelende produksieprofiel dui die uitgewerye en produksiepatrone in hierdie genre vir die tydperk 2000 tot 2020 aan."

Graad 6: Wiskunde-werkopdrag 1 en memo, kwartaal 1

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Is jy in graad 6? Teen hierdie tyd weet jy al waar jou plek in die klas is, en as julle skool reeds kleuresport-atletiekbyeenkoms gehou het, weet jy op watter plek jou span op die pawiljoen gesit het. As jy hierdie gratis Wiskunde-oefenvraestel deur Wilhelm du Toit aflaai, sal jy waarde en plekwaarde kan hersien. Jou punte sal sommer na ’n hoër posisie en ’n beter plek toe skuif!

Persverklaring: ’n Uitnodiging na die studentesimposium vir die sosiale en geesteswetenskappe

LitNet
Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns

Nagraadse studente van regoor Suid-Afrika sal hul navorsing oor enige onderwerp in Afrikaans aanbied in die vorm van ’n referaat of plakkaat. Die simposium sal ’n hibriede formaat aanneem om soveel moontlik aanbieders en bywoners te akkommodeer.

Oproep om bydraes: Spesiale Ontlaering-uitgawe van Tydskrif vir Geesteswetenskappe 2024

LitNet
Akademies en skole

Alle navorsers wat oor Afrikaanse taalkunde, letterkunde, of breër Afrikaanse kulturele verskynsels navorsing doen, word vriendelik genooi om teen 29 Februarie 2024 kort artikelvoorstelle in te stuur.

Persverklaring: Laat jou stem hoor in hierdie waterskeidingsjaar vir SA onderwys, sê Fedsas

LitNet
Akademies en skole

Die Suid-Afrikaanse Skolewet maak voorsiening vir openbare skole met beheerliggame uit die skool se onmiddellike gemeenskap wat verantwoordelikheid neem vir die beheer en bestuur van die skool. Fedsas doen ’n beroep op gemeenskappe om goeie kandidate vir skoolbeheerliggame te identifiseer.

Wiskunde met LitNet gratis op YouTube beskikbaar

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Begin van die kwartaal! LitNet se video’s kan jou help. Kyk na hierdie video’s op LitNet se YouTube-kanaal – en teken sommer ook in!

Indeks: notas, toetse en vraestelle

LitNet
Notas, toetse en vraestelle 

Hier is al die gratis studiemateriaal vir skole wat op LitNet beskikbaar is, gelys volgens graad.

Leefstyl

In die sop op kykNET: ’n onderhoud met Maryke Roberts

Naomi Meyer, Maryke Roberts
Kos en wyn

"Die proses is ’n baie emosionele ervaring vir restauranteienaars, en dis goed om ’n skouer te hê waarop hulle kan huil. Om te erken jou besigheid is in die sop, is baie moeiliker as wat die meeste mense besef, en om dit boonop op nasionale televisie te doen, nog meer uitdagend."

Improvisasie of ingeoefen: Jy gaan lekker lag vir Alan

Maryke Roberts
Teater

"Is dit nie juis hoekom Suid-Afrikaners altyd oorleef nie? Ons vermoë om oor alles te lag is dikwels ons redding."

Persverklaring: Suidoosterfees word mondig

LitNet
Suidoosterfees

Die Suidoosterfees word vanjaar mondig. Verskeie verrassings en hoogtepunte wag op feesgangers wanneer dié gewilde Moederstad-fees van 26 April tot 1 Mei 2024 by dié Artscape-teaterkompleks aangebied word. Kaartjies kan vanaf 5 Februarie by Webtickets bespreek word.

Persverklaring: Program vir 28ste KKNK bied medisyne vir die siel

LitNet
KKNK

"By die KKNK wag daar van Saterdag 23 tot Sondag 31 Maart op Oudtshoorn voorwaar ’n kuur vir elke kwaal. Dié fees word in die Maart-skoolvakansie aangebied en eindig oor Paasnaweek. Dis ’n wegbreekkans vir die hele gesin met ’n program vir elkeen se smaak." Só sê Hugo Theart, uitvoerende hoof en artistieke direkteur van die KKNK.

Persverklaring: Storielied-reünie met Luna Paige en ’n 13-stuk-orkes

LitNet
Musiek

In aanloop tot die bekendstelling van Luna Paige se nuwe Afrikaanse album, wat in April vanjaar uitgereik word, bring Luna en medemusikante die gewilde produksie van haar Afrikaanse debuutalbum, Storielied (2012), weer na die verhoog.

Persverklaring: Nuwe buitelugkonsertreeks by Century City

LitNet
Musiek

Kaapse musiekliefhebbers, bring julle familie en vriende en pak julle piekniekmandjies om saam met Die Heuwels Fantasties en Jitsvinger die heel eerste ervaring van die Ratanga Park Sunset Concerts wat op Sondag 25 Februarie aangebied word, te vier.

Uitnodiging: Taalmonument se volmaanpiekniek beloof ’n belewenis

LitNet
Afrikaanse Taalmuseum en -monument-portaal

Bewonder die Dassiemaan op Paarlberg, 23 Februarie 2024 | Admire the Dassie Moon on Paarl Mountain, 23 February 2024

Persverklaring: Twee nuwe Afrikaanse vertalings van dramas uit Sesotho

LitNet
Teater

Chris Swanepoel het Senkatana deur S Machabe Mofokeng en Moshoeshoe en die sendelinge deur B Maralo Khaketla uit Sesotho in Afrikaans vertaal.

Nuwe skryfwerk

Poste restante

Sandra Nortje
Poësie

"die probleem met die teorie
van momente –
hulle’s moeilik te verklaar"

Vegkop

William John Turner
Poësie

"Op ons Skepper en vuursteen en haan
berus ons voortbestaan."

Eensaamheid

Delia Botha
Poësie

"Die eensaamheid hang soos ’n kleed oor haar skouers …
Sy trek die kleed oor haar kop en verdwyn … laer as die grond, onder die vloerplanke in."

Die ewigheid

Celestie du Plessis
Poësie

"Die ewigheid
is dertig dae se herfs
in dertig dae se lente."

LitNet25 – Uit die argief

André Brink’s Kennis van die aand – published 50 years ago – was the first Afrikaans literary work to be banned

Anthony Akerman
Books and writers (2023) 

André Brink tells the story in letters to Anthony Akerman: "But still, I’m going to try my damnedest. For the amended Act, due to come out next year, may be the last nail in our little literary coffin."



Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid?
LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf.

KONTAK

litnet@litnet.co.za

021 887 0212


© 2024 LitNet. Alle regte voorbehou | All rights reserved