Can’t see this mail? Click here to view it online

- ISSN 1995-5928 - Ingesluit LitNet Akademies

 

Nuusbrief 998

02/05/2024


  Krities Afrikaans

LitNet: Water en stemme

Portchie: Van Tweeling tot Trafalgar Square – ’n memoir

Skrywer: Portchie
Uitgewer: Tafelberg
ISBN: 9780624094715

Portchie is een van Suid-Afrika se suksesvolste kunstenaars, maar wie is die man wat agter die skilderye skuil? En hoe en wanneer het Jan Hendrik Viljoen van die klein dorpie Tweeling in die Vrystaat aangemeld om die wêreldbekende kunstenaar Portchie te word? Hierdie memoir kombineer Portchie se inspirerende verhaal met foto’s, 60 skilderye, 12 beelde en selfs sy gunstelingresepte. Portchie se verhaal is een van hoop, van liefde en deernis, en van treffende eenvoud.

Menings

Waiting for water

Karen Jennings
Opinion

"I don’t have the answers or pretend that any of this is easy. Nor will I accept that the ANC inherited an immaculate country in 1994. There was a lot to address – many vast inequalities and systems which were already corrupt and unjust. But it is now 30 years later and there is no denying the fact that we should be much further along ..."

Journey from apartheid to freedom

Bhekisisa Mncube
Opinion

"Despite our country facing challenges such as crime, corruption and energy insecurity, our democracy is worth defending through our vote."

Gewaarwordinge van die eerste verkiesingsdag, 27 April 1994

Danie van Wyk
Seminare en essays

"Ek onthou dat daardie dag ’n koue en triestige dag in die Kaap was, maar dit het niemand teruggehou om hul kruisies te gaan trek nie."

Oorsig ‒ Jakes Gerwel-gesprek (Suidoosterfees 2024): Wie gaan Suid-Afrika ná 29 Mei regeer?

Jean Oosthuizen
Menings

Jean Oosthuizen gee ’n oorsig van die Jakes Gerwel-gesprek "The good, the bad and the ugly – who will govern?", wat as deel van die jaarlikse Suidoosterfees plaasgevind het. Hierdie gesprek, met Adriaan Basson, Qaanitah Hunter en Mia Spies, is in samewerking met Flyleaf en Pan Macmillan SA op 26 April aangebied.

Hoe vry is ons na 30 jaar se demokrasie?

Bettina Wyngaard
Rubrieke

"Regte moet elke dag, elke jaar oor en oor bevestig word. Die oomblik as die burgery begin slaplê, is die oomblik wanneer regte stil-stil onder hul neuse uit verwyder word."

Verkiesing 2024: Waar pas die VF Plus in die prentjie?

Freek Robinson, Pieter Groenewald
Onderhoude

Hoe beskou die Vryheidsfront Plus Afrikaner-kiesers? Hoe sien Suid-Afrikaners die VF Plus? Wat voorspel hierdie party vir die 2024-verkiesing? Wat is die boodskap aan en prioriteit vir Suid-Afrikaners? Pieter Groenewald, die leier van hierdie party, gesels met Freek Robinson.

The dangers of the two-state solution

Eben Coetzee
Opinion

"My reservations have nothing to do with whether I support this or that party in the Israel-Palestine conflict. It also has nothing to do with the question of whether it is or is not the right thing to do to support the two-state solution. My question turns on the lesson imparted above, ie, 'And then what will happen?'"

Ek is ’n Afrikaner, maar…

André Bartlett
Menings

"Kom ons wees Afrikaans, onbeskaamd en met vrymoedigheid. Maar in hemelsnaam kom ons wees ook méér as dit."

Oorsig ‒ Jakes Gerwel-gesprek (Suidoosterfees 2024): Gaan kunsmatige intelligensie oorneem?

Jean Oosthuizen
Menings

Jean Oosthuizen gee ’n oorsig van die Jakes Gerwel-gesprek "Artificial intelligence – will it take over?", wat as deel van die jaarlikse Suidoosterfees plaasgevind het. Hierdie gesprek, met Arthur Goldstuck, Fred Roed, Kerushan Govender en Kieno Kammies, is in samewerking met Pan Macmillan SA en Jonathan Ball op 29 April aangebied.

Tweelingpsalms baan weg na gebed vir Afrika

Cas Vos
Seminare en essays

"’n Lewe volgens Psalm 112 beteken om in die wêreld te wees; om genadig en barmhartig teenoor ander te wees; om aan die lyding en ellende van die hulpeloses te help dra; om te stry vir menswaardigheid en geregtigheid; om dáár te wees vir die ander. Godsdiens is méér as net dogmas, rites en eredienste."

’n Huldeblyk aan Maggi Atkinson

Danie Botha
In memoriam

"Met die stigting van die Akademiespelers in 1978 sou Maggi uitblink in komedie, tragedie, kinderteater, kabaret, skakelwerk en reklamewerk by die Afrikaanse en Engelse pers."

Uit die argief

(Mis)leading with words to corrupt democratic South Africa

Jameson Maluleke
Seminar Room (2006, OuLitNet)

"A cleverly crafted document without a title, the speech makes it clear that both the premier and government are unlikely to commit themselves to any undertaking concerning water provision. It is also too general in that it repeats the obvious and concentrates more on trivial matters than on the burning issue, which is the provision of clean water to the community."

Cities and water: some lessons from very water-scarce places

Chris Heymans
Opinion (2018)

"One lesson is that no amount of investment in water infrastructure, by itself, can root out water shortage. The dramatic growth in Las Vegas’s population and tourism industry over recent decades has stretched the city’s allocation from the Colorado River – which it shares with several states and other cities – as well as its available groundwater reserves. It remains vulnerable, but drastic changes in its approach to water management have helped the city avoid running out of water."

Are we heading for a service delivery election? A water and sanitation perspective

Chris Heymans
Opinion (2024)

"Although water and sanitation service delivery is a local government function in South Africa, it will likely be – like electricity supply – much more prominent in voters’ minds in the upcoming May 2024 national and provincial elections. Voter frustrations about the state of these services recently have boiled over in numerous locations, and may well influence how people vote at national and provincial level."

Nou op Voertaal

Amnestie Internasionaal sê rooi ligte flikker vir Suid-Afrika

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Van die uitdagings wat Suid-Afrika in die gesig staar, en in die verslag uitgelig word, is geslagsgeweld, die hoë moordsyfer en gebrek aan toegang tot veilige drinkwater."

Mbeki kap na Zuma en vry na Afrikaners

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Mbeki het Zuma beskryf as ’n bedrieglike figuur deur hom as ’n 'wolf in skaapsklere' te bestempel weens sy beweerde rol in die pogings om die Suid-Afrikaanse Inkomstediens te destabiliseer."

Zuma se kandidaatskap volgende week voor Konstitusionele Hof

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Adjunkhoofregter Mandisa Maya het die afgelope Sondag opdragte uitgereik wat ’n streng rooster vasstel vir die aanhoor van dié dringende saak."

Vrae oor handtekeninge kan ’n skadu werp oor vry en regverdige verkiesing

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Te midde van die nuwe vrae oor die egtheid van sommige van die handtekeninge, het Sy Mamabolo, hoofverkiesingsbeampte van die OVK, gesê die onus rus op die kandidate wat die handtekeninge indien om die verkiesingsgedragskode te eerbiedig."

Londen se koffiefees sit dié stad se kafeïen terug waar dit hoort

Stephen Fourie
Reizen

"Vandag spog Londen met meer as 3 700 koffiehuise! Koffie is groot en toon steeds ’n opwaartse kurwe. Dit is dus geen wonder dat die Londen Koffiefees in 2011 begin is nie – met slegs ’n paar uitstallers in die Truman Brouery. Vandag is dit die grootste jaarlikse koffiefees in Brittanje met byna 30 000 besoekers en 250 uitstallers oor drie dae van April of Mei."

Leesimpressie: Alle Oekraïners die ik ken door Olaf Koens

Erik van den Bergh
Literatuur

"Levendige notities over Oekraïne en Oekraïners. Koens werkte als correspondent voor RTL Nieuws, woonde tien jaar in de Oekraïne en Rusland, trouwde daar en kreeg kinderen."

Uitvoergehalte: In gesprek met Luna Paige oor Dis die dors

Izak de Vries, Luna Paige
Muziek

"Ek is nie spyt oor my laaste 20 jaar nie. Dit het my gemaak wat ek vandag is. En ek het baie ongelooflike stories om te vertel. Maar ..."

Leesimpressie: Lessen door Ian McEwan

Erik van den Bergh
Literatuur

"Knappe roman waarin het persoonlijke verhaal geïntegreerd is in de wereldgeschiedenis van de afgelopen decennia. McEwan (1948) schrijft over opgroeien op een kostschool, liefde in variaties, muziek en een rusteloos bestaan."

Export quality: In conversation with Luna Paige about Harmony

Izak de Vries, Luna Paige
Muziek

"I have always been a feminist. And I have always found the negative connotation to feminism in this modern age confusing."

Gqeberha stamp die bas tydens ’n wêreldpremière

Izak de Vries
Muziek

"Musiekliefhebbers in die Oos-Kaap is onlangs in die lieflike Veremarksaal in Gqeberha op basklanke en ’n wêreldpremière getrakteer. Die program is genoem Friends in low places, want die diep note het behoorlik deur die historiese saal vibreer."

Uitnodiging: GAZ webinar – Literaire gesprekken tussen Afrikaans en Nederlands (7 mei 10:00-12:00)

Voertaal
Academisch

Hier is meer inligting oor die Gents Centrum voor het Afrikaans en de studie van Zuid-Afrika se jongste webinar.

Oproep: Discussieforum literatuur-historisch project Afrikaans & Nederlands

Yves T'Sjoen
Academisch

"De workshop voor de gedachtewisseling heeft plaats op dinsdag 21 mei van 14:00 tot 16:30 bij STIAS. Zodra ik respons ontvang, met vermelding van in persoon aanwezigheid of online, stuur ik de discussietekst waarover we een kritisch gesprek voeren. Iedere inbreng of elk inzicht zal mij aanzienlijk helpen. Ieders betrokkenheid en inhoudelijke bijdragen worden alvast ten zeerste gewaardeerd."

Luisterverhale

Luisterverhale: "’n Emmer tanne vir ’n hospitaal holbekke" deur Jan Spies, voorgelees deur Tobie Cronjé

Jan Spies, Tobie Cronjé
Luisterverhale

Tobie Cronjé lees Jan Spies se verhaal "’n Emmer tanne vir ’n hospitaal holbekke" voor. Die verhaal het oorspronklik in Poort deur die koue, in 1984 deur Tafelberg uitgegee, verskyn.

Boeke en skrywers

Leo deur Deon Meyer: ’n resensie

Maryke Roberts
Resensies

"Sit daardie verlof in; kry die glas wyn of koppie tee; fluit vir die hond of lok die kat. Jy gaan vir twee dae buite aksie wees."

Kan Afrikaanse resensente wel ’n volledig eerlike taksering van hul besprekings verduur?

Crito
Boeke en skrywers

"Ek het met die verloop van jare té dikwels gesien hoe resensente skugter raak om te resenseer nadat hulle op slordige denke en skryfwerk gewys is."

Nathan bou bakstien-vi-bakstien an ôse swat literatuur, sê Diana Ferrus

Gaireyah Fredericks
Boeke en skrywers

"Ôse swat skrywers se everyday chokers en survivors moments is rife en real as djy nog kryp en jou stêk biene try kry."

Bettina Wyngaard (1971–)

Erika Terblanche
ATKV|LitNet-Skrywersalbum

"Sosiale kommentaar is vir my ’n prioriteit in die literatuur. Dis soos om ’n spieël voor die mense te hou; dit daag die leser uit om sy idees en/of gedrag te verander."

Suidoosterfees 2024: Mirre en aalwyn en Onder ’n bloedrooi hemel: ’n onderhoud met Nicola Hanekom

Naomi Meyer, Nicola Hanekom
Boeke en skrywers

"Die mag van die verhoog is anders as die mag van geskrewe woorde. Ek het probeer om gedagtes in dialoog te omskep, om reise van die verstand voete te gee, voete wat op die planke kan loop."

Die ATKV-boeke-oase by Innibosfees 2024: ’n onderhoud met Sandra Jacobs en Annemarie van der Walt

Naomi Meyer, Sandra Jacobs, Annemarie van der Walt
Feeste

"Leon van Nierop se Droomjagter is in wording, en omdat hy ’n Laevelder is met noue bande met Innibos, is dit vir ons lekker om sy boek hier bekend te stel. Ons poog ook om die boekeaanbieding toeganglik vir feesgangers te maak. Danie du Toit van Spoegwolf gaan met Danie Marais oor sy nuwe digbundel, Ek en jy bestaan nie, gesels. Dit beloof om lekker nuut en vars te wees."

SA Festival of Children’s Literature 2024: an interview with Darryl David

Naomi Meyer, Darryl David
Books and writers

"Rather than charge an entrance fee, we want children to be able to go home with a book or at least carry a story that they heard at the festival in their hearts for the rest of their school days, at least."

’n Droomhuis vir Kristie deur Elaine Marais: ’n lesersindruk

Surene Esterhuizen
Lesersindrukke

"Dis ’n lekker storie met genoeg menslike drama om die sneesdoekies byderhand te hou, maar ook genoeg intrige om jou nog ’n bietjie aan die raai te hou. My tipe liefdesverhaal – ’n gewone storie oor gewone mense!"

Persverklaring: Kom pluk ’n veertjie vir jou hoed!

LitNet
ATKV-Portaal

Kom pluk ’n veertjie vir jou hoed! Die sluitingsdatum vir inskrywings vir die 2024 ATKV-Woordveertjies is Maandag 3 Junie 2024.

Persverklaring: Sterre of stêre

LitNet
Boeke en skrywers

Rachelle Greeff se slypskool vir voornemende skrywers vind weer binnekort plaas. Klik op die skakel vir meer inligting.

Invitation | Skrywersaand at Oude Leeskamer with Fiona Snyckers and Nick Clelland, 15 May 2024

LitNet
Books and writers

The third event in the Skrywersaand series will feature the launch of two compelling thrillers: The hidden by Fiona Snyckers and Good Hope by Nick Clelland. Both novels are set in the near future, The hidden in the United States and Good Hope in an unsettling version of what readers would recognise as Cape Town. Jonathan Amid will lead the discussion, delving deeply into questions of genre, power, place and the politics of fear.

Persverklaring: Andrew Murray-prys | Twee boeke uit die stal van Naledi wen gesogte literêre pryse

LitNet
Boeke en skrywers

Die Andrew Murray-prys is die "moederprys" onder die sambreel van die Andrew Murray-Desmond Tutu-prysfonds wat in sy oorspronklike vorm al bykans 44 jaar bestaan en jaarliks vir teologiese en algemeen-Christelike publikasies toegeken word.

Op die redakteur se lessenaar

Op die redakteur se lessenaar: 26 April tot 2 Mei 2024

LitNet
Op die redakteur se lessenaar

Hier is die boeke wat gedurende hierdie week op die redakteur se lessenaar beland het.

Akademies en skole

Breyten Breytenbach se vroeë en tronkpoësie: ’n vergelykende stilistiese ondersoek

Anke van der Merwe
LitNet Akademies (Geesteswetenskappe)

"Dié artikel fokus op ’n fassinerende verskynsel wat ten opsigte van die eerste parameter opgemerk is, naamlik dat daar aansienlike stilistiese verskille is tussen die eerste twee fases van Breytenbach se oeuvre: die vroeë poësie en die tronkpoësie."

Uitnodiging: Afrikaans Amptelik 100 skop af op 8 Mei 2024

LitNet
Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns

Die SA Akademie skop eersdaags die Afrikaans Amptelik 100-eeufees af saam met al die ander ondersteuners van hierdie inisiatief. Die Afrikaanse taal kom van ver af en ons begin by die begin. Hein Willemse bied, op uitnodiging van die Taalkommissie, ’n virtuele lesing oor die geskiedenis van Afrikaans aan.

Uitnodiging: Werkgemeenskap Potchefstroom. Suid Afrika se belangrikste verkiesing sedert 1994. Gasspreker: André Duvenhage.

LitNet
Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns

U word hartlik uitgenooi na ’n byeenkoms van die Werkgemeenskap Potchefstroom op Donderdag 9 Mei 2024 om 17:00. Die byeenkoms word in hibriede formaat aangebied.

Graad 5: Afrikaans Huistaal-vraestel en memo, tweede kwartaal (3 afdelings)

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Is jy in graad 5 en bekommer jy jou oor jou Afrikaans Huistaal-punte hierdie kwartaal? LitNet kan help. Laai hierdie gratis oefenvraestelle deur Eugene van der Westhuizen af en begin sommer nou al voorberei. Jou punte sal hoog vlieg en in een van die vraestelle is daar boonop wenke om jou eie vlieër te maak.

Indeks: notas, toetse en vraestelle

LitNet
Notas, toetse en vraestelle 

Hier is al die gratis studiemateriaal vir skole wat op LitNet beskikbaar is, gelys volgens graad.

Wiskunde met LitNet gratis op YouTube beskikbaar

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Kyk na hierdie video’s op LitNet se YouTube-kanaal – en teken sommer ook in!

Leefstyl

Uitnodiging: FilosofieKafee-gesprek – "Mens, wie is jy dan …"

LitNet
Leefstyl

In hierdie gesprek gaan Wilhelm Jordaan die reduksionistiese opvattings in die titel kortliks prakties (nie diep-filosofies nie!) bekyk en spekuleer oor ’n werkbare alternatief; ’n ander manier van wees. Daarmee saam kom belangrike, selfs opwindende, implikasies vir lewenswerklike dinge soos moraliteit en spiritualiteit.

Persverklaring | Die Afrikaanse Taalmonument: Wen R10 000 vir 'n monumentale logo!

LitNet
Afrikaanse Taalmuseum en -monument-portaal

Wen R10 000 vir 'n monumentale logo! En vertolk só die geskiedkundige rol vir die Taalmonument se 50ste herdenking. Soos Afrikaans self, is die monument ten nouste gewortel in die kontinent van Afrika, dus mag die inheemse kreatiwiteit vloei! Sperdatum is 31 Mei 2024.

Nuwe skryfwerk

Sketse van liefde

Marius Nigrini
Poësie

"trap sag wanneer die liefde verbygaan
wanneer dit stilstaan om geteken te word"

Club 5113

Neo Mehlomakulu
Poësie

"nog gister het julle my op die discobal gesit en my siel glo belig!"

Justice for Joslin

Catherine Janse van Rensburg
Poësie

"Vou die groen berge
giet die goue son
om my graf"

Die virus, die wêreld en Jan Tuisbly se karretjie

Lee Hensberg
Poësie

"meer spook
as vlees
’n tissue"



Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid?
LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf.

KONTAK

litnet@litnet.co.za

021 887 0212


© 2024 LitNet. Alle regte voorbehou | All rights reserved