Can’t see this mail? Click here to view it online

- ISSN 1995-5928 - Ingesluit LitNet Akademies

 

Nuusbrief 981

21/12/2023


  Krities Afrikaans

LitNet: Die groot vraag

Pasverskyn

Die hond met die stert sonder swaai 

Skrywer: Paula Fourie
Illustreerder: Emily House
Uitgewer: Tafelberg
ISBN: 9780624092490

Jakkals word wakker met ’n stert wat nie wil swaai nie. Is sy dalk siek? Kan ’n hond se stert net skielik breek? Haar mense is bekommerd, maar dis Lolliepop, Jakkals se beste maat, wat raai wat fout is. Hulle twee swem mos graag in die dam, waar Jakkals duik en rol soos ’n wafferse walvis. Al wat Jakkals nodig het om beter te word, is iemand wat verstaan, soos Lolliepop!

Menings

Wanneer slagspreuke na geweld oorgaan

Freek Robinson, Pieter Jordaan, Dirk Hermann
Onderhoude

Groot kommer heers oor die neiging van mynstakers om ander mynerwerkers gyselaar te hou onder die grond. Dit het onlangs met brutale geweld gepaard gegaan waar wit mynwerkers na bewering aangerand en verneder is. Pieter Jordaan en Dirk Herman van Solidariteit verduidelik aan Freek Robinson dat verhoudings tussen werkers goed is, ongeag ras, maar dat politiekery en die gebruik van ’n aantal slagspreuke verantwoordelik is vir ’n tendens wat die hele mynbousektor se toekoms bedreig.

Slawevrystelling aan die Kaap op 1 Desember 1834: Moet dit gevier of herdenk word?

Danie van Wyk
Seminare en essays

"Dit alles in ag genome kan die vrystelling van die slawe nie gevier word nie. Dit was nie ’n oorwinning van hulle kant nie, maar ’n edik wat deur die Britse regering uitgevaardig is waarin hulle vrystelling gewaarborg is ... ’n Herdenking van die vrystelling van die slawe sal meer gepas wees."

Inge Engelbrecht se PhD in Afrikaans, Engels en Kaaps: ’n onderhoud

Naomi Meyer, Willemien Froneman, Inge Engelbrecht
Onderhoude

"Die PhD-proefskrif stem uit my master’s research oor drie coloured composers van Genadendal, die eerste mission station en Moravian mission station in Suid-Afrika. Omdat ek self in die kerk grootgeword het, was my interest spesifiek gepique deur een komponis se kerkmusiek wat my aan die rhythmic traits en syncopation van die koortjie remind het."

Is daar nog rede tot feesviering hierdie Kersfees?

Bettina Wyngaard
Rubrieke

"Vanjaar, met oorloë wat oral woed, is daar wêreldwyd selfs minder rede om Kersfees te vier. In Bethlehem, sentraal aan die Kersverhaal, word kinders daagliks uitgemoor."

In memoriam: Donavan Wanza

Moegammad Tahier Kara
In memoriam

"As we remember Donavan, we should also not forget Moeder for her struggles and the love she showed to her courageous son, who selflessly gave his life for justice and freedom."

Wat is jou "guilty pleasure" as jy met vakansie is?

Jaco Jacobs
Elders gesien

"Wat is jou 'guilty pleasure' as jy met vakansie is? Myne is goedkoop grillers van tweedehandseboekwinkels, verkieslik met blaaie wat al omkrul van die vorige eienaars se strandlees."

Uit die argief

Suid-Afrika by ’n kantelpunt – ’n slegte-saak-scenario?

André Duvenhage
LitNet Akademies (Geesteswetekenskappe) (2020)

"Selfs met leierskap wat hervormingsgesind is, is die kragte te groot en omvangryk om te stabiliseer. Die stelsel is so sensitief gebalanseer dat selfs kleiner kragte of snellers die groter orde fundamenteel kan verander en binne die verband van chaotiese stelsels ’n bykans 'skoenlapper-effek' kan veroorsaak."

Die Suid-Afrikaanse regstaat na twintig jaar: gekonsolideer of besig om in outoritarisme te verval?

Chris Nelson
LitNet Akademies (Geesteswetekenskappe) (2014)

"Die vraag is of Suid-Afrika met die viering van sy 20ste bestaansjaar as demokratiese regstaat as gekonsolideer beskou kan word en of die staat besig is om in outoritarisme te verval." Chris Nelson ondersoek in hierdie artikel twee denkrigtings na aanleiding van hierdie vraag.

Boeke en skrywers

Die Melkweg en die miskruier: ’n onderhoud met Jeanette Ferreira

Naomi Meyer, Jeanette Ferreira
Skrywersonderhoude

"Grond, soos water, soos lug, soos veld, soos diere, is so ’n groot verantwoordelikheid en vra soveel respek en kennis dat dit nie binne een geslag 'reggestel' kan word nie, veral nie terwyl bevoorregte elite – lees: invloedryke lede van die regerende party – wat net so min kennis het, glo grond is geld nie. Grond is die aarde se vel en ons moet die hele liggaam versorg."

In gesprek met Kleinboer oor die kosmos en sy bundel erf en elders

Albert de Vos, Kleinboer
Skrywersonderhoude

"Ja, die verganklikheid spook nogal by my, die vlugtigheid van alles. Ek sê gereeld vir blommetjies in die verbygaan: 'Ek sien julle, hoor!' Môre sal hulle verwelk wees en oormôre leweloos."

Ontaard deur Pieter Odendaal: ’n resensie

Elodi Troskie
Resensies

"In Ontaard is betekenisvlakke op mekaar gestapel soos rotslae; dit kring uit soos die jaarringe van ’n boom. Leesstof vir die valkoog-fynleser."

Stasies: ’n speurverhaal deur Joan Hambidge: ’n resensie

Elzanne Coetzee
Resensies

"Stasies is tegelyk ’n verhaal én ’n studie van wat ’n verhaal is, met bykomende leidrade (as jy dit so wil sien) vir hoe om hierdie verhaal te benader."

Bridge by Lauren Beukes: a review

Laurette de Jager
Books and writers

"And then, a mother is necessarily also the bridge through which we enter this world. Every single one of us crossed that bridge to get here, irrespective of the relationships we may have with our mothers throughout the rest of our lives."

Lesersindruk van Koos Visser se boek Die geestelike noodtoestand in die kerk

Henrietta Klaasing
Lesersindrukke

"Die skrywer skryf van leertugondersoeke waarby hy self betrokke was en sê dat die ommekeer in die kerk plaasgevind het toe Skrifkritiek en sogenaamde Bybelwetenskap deur liberale teoloë as van hoër gesag as die Bybel geag is."

Koos Kombuis kyk terug

Koos Kombuis
Boeke en skrywers

Koos Kombuis herlees ou boeke in Desember. In hierdie video gesels hy oor Sugar Man deur Craig Bartholomew Strydom en Stephen “Sugar” Segerman, en die bloemlesing Sterkykers, saamgestel deur Jaco Jacobs, en raak hy filosofies oor Douglas Adams se The salmon of doubt.

Gerda Taljaard (1971–)

Erika Terblanche
ATKV|LitNet-Skrywersalbum

"Wanneer ’n mens in jou moedertaal skryf, kom dit wat in die onbewuste onderdruk word, na die oppervlak. Dan skryf jy uit jou binnegoed en uit jou hart, met integriteit en rou eerlikheid."

The Ecca group of poets launches The salt of being

Izak de Vries
Books and writers

"The group writes poetry, publishes an anthology and uses the money raised to fund their next anthology."

Press release: NB Publishers’ tribute to Fatima Sydow

LitNet
In memoriam

Fatima Sydow, a cook and former caterer, possessed a rare talent for using her food to unite people. Her infectious love of both cooking and humanity radiated through every dish, bringing joy to countless individuals around South Africa.

Persverklaring: Nog vyf suksesvolle aansoeke by die PEN Afrikaans Vertaalfonds

LitNet
PEN Afrikaans

PEN Afrikaans maak na afloop van die jongste ronde aansoeke met trots bekend dat die volgende vyf vertalings deur die PEN Afrikaans Vertaalfonds gefinansier sal word.

Press release: AVBOB Poetry, building a community of poets

LitNet
Books and writers

Apart from being a platform on which South Africans from all walks of life can express themselves, the AVBOB Poetry Library has become an essential resource for readers and writers of poetry, helping aspiring poets to learn their craft and sharpen their skills. In this way, the AVBOB Poetry Project is fostering a community of poets across the country.

Nou op Voertaal

Creoolcultuur aan de Kaap: Historische studie over culturele dynamiek en interculturele vermenging

Yves T'Sjoen
Literatuur

"De basisstelling van het boek is dat 'slawe' sterk bepalend zijn geweest voor de eigensoortige aard en atmosfeer van de Kaapse cultuur van de zeventiende tot de negentiende eeuw."

Adriaan Van Dis leest Breyten Breytenbach #2: Na de gevangenisjaren: portret van een politiek gevangene

Jozefien Vermeylen
Literatuur

"Voor Breytenbach heeft het Afrikaans als verzetstaal gefaald en is het te laat na Soweto 1976 voor haar om zich alsnog te transformeren. Hij voelde zich allang niet echt meer een Afrikaner, maar nu neemt hij definitief afstand van die identiteit."

"Wat sal van my word" | Voorstellen voor reframing. Over de retouche van stereotiepe beeldvorming omtrent de poëzie van Ingrid Jonker

Yves T'Sjoen
Literatuur

"In de literatuurwetenschap wordt doorgaans gesproken over 'biographical fallacy', de speculatieve lezing van teksten of dus de valkuil van de vermoede bedoelingen en intenties van een schrijver bij het concipiëren van het werk."

Spiegelnotities: Over het poëziewerkschrift Vers & Kapittel II van Daniel Hugo

Yves T'Sjoen
Literatuur

"Wie het werk van Daniel Hugo al langer volgt, beleeft dus een feest van de herkenning. De lezer weet wat hij kan verwachten."

Persbericht: P.C. Hooft-prijs 2024 voor poëzie toegekend aan Astrid Lampe

Voertaal
Literatuur

Het oeuvre van Astrid Lampe is opvallend onconventioneel en meerstemmig en omvat dertien poëziebundels – inclusief een woord-en-beeld-samenwerking met Roland Sohier, een alternatief Poëzieweekgeschenk met poetry stills en een citybook over Utrecht. Ze put uit literaire bronnen en ontleent taal aan de wereld van marketing, internet, de kunsten en de politiek. Zelf omschrijft Lampe haar werk als radicaal lyrisch. Activistisch, dwars, energiek.

Goedkoper brandstof wink vroeg in die nuwe jaar

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Suid-Afrikaners wat die rieme dun moet sny om hulle vakansiebegroting te laat klop as gevolg van die hoë brandstofpryse, kan in Januarie waarskynlik met ’n groter glimlag huis toe ry."

Korrupte konstruksiemafia loop hulle rieme styf

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Kganyago sê die konstruksiemafia bestaan uit groepe afpersers wat probeer om deur geweld beskermingsgelde van plaaslike konstruksiemaatskappye en kontrakteurs te ontvang of ’n gedeelte van die koste van ’n infrastruktuurprojek af te pers."

Trevor Noah raap dalk nóg ’n gesogte internasionale toekenning op

Jean Oosthuizen
In het nieuws

"Noah se album getitel I wish you would is vir die beste komedie-album vir volgende jaar se Grammy-toekennings benoem. Hy sal ook die aanbieder wees van die 2024 Grammy-toekennings."

Runs in the family draf in die spore van Almodóvar

Izak de Vries
Film

"Almodóvar sou trots gewees het op hierdie straight pa in ’n rooi rok en hoëhakskoene wat Kaapstad se strate invaar om sy transgender seun se lewe makliker te maak."

Akademies en skole

LitNet Akademies: Jongste uitgawe nou beskikbaar

LitNet
LitNet Akademies

LitNet Akademies 20(3) bevat 1 093 nuwe bladsye geakkrediteerde navorsingsverslae in Afrikaans. Die PDF-weergawe van die uitgawe is hier beskikbaar.

LitNet Akademies: Volledige joernaaluitgawes

LitNet
LitNet Akademies

Die volledige joernaaluitgawes van LitNet Akademies is gratis hier beskikbaar.

Graad 10: Wiskundige Geletterdheid 2-vraestel en memo, vierde kwartaal

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Is jy binnekort in graad 10 en gaan jy Wiskundige Geletterdheid as vak neem? In hierdie gratis vraestel deur Lee-Anne Langeveld is daar voorbeelde wat – reg geraai, as jy na die prent met die dobbelstene kyk! – jou met waarskynlikheidsomme kan help. Ons weet die waarskynlikheid dat jy nóú Wiskundesomme gaan doen is nul, maar onthou om volgende jaar, as jy vir die eksamen moet voorberei, hierso vir oefenvraestelle te kom soek.

Wiskunde met LitNet gratis op YouTube beskikbaar

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Begin van die kwartaal! LitNet se video’s kan jou help. Kyk na hierdie video’s op LitNet se YouTube-kanaal – en teken sommer ook in!

Indeks: notas, toetse en vraestelle

LitNet
Notas, toetse en vraestelle

Hier is al die gratis studiemateriaal vir skole wat op LitNet beskikbaar is, gelys volgens graad.

Stemme | Voices | Amazwi

Stemme | Voices | Amazwi

LitNet
Stemme | Voices | Amazwi

Vir Stemme | Voices | Amazwi, LitNet se monoloogprojek saam met die Suidoosterfees, NATi en die ATKV, is 15 dramaturge genader om kort, kragtige monoloë in Afrikaans, Engels, Xhosa, Zulu en Sotho te skryf. Die monoloë is deur die Suidoosterfees opgevoer en verfilm.

STAND | LitNet: Teaterresensieslypskool | Theatre review workshop 2023

LitNet | STAND: Teaterresensieslypskool 2023 | Theatre review workshop 2023

LitNet
Slypskole

LitNet en STAND (The Sustaining Theatre and Dance Foundation) het vanjaar ’n aanlyn teaterresensiekursus vir vyf Afrikaanse en vyf Engelse aspirantresensente aangebied. Kyk wat het vanjaar hier plaasgevind. | LitNet and STAND (The Sustaining Theatre and Dance Foundation) presented an online theatre review workshop for five aspiring Afrikaans and five aspiring English theatre reviewers this year. Take a look.

Leefstyl

’n Kerssprokie ... met bobotie en geelrys

Karen Hart
Kos en wyn

"Op my Kerstafel skep ek ’n nuwe kossprokie – ’n lekker tradisionele feesmaal wat my sak pas en my nie gaan laat bloed sweet tot einde Januarie nie. Bobotie met geelrys en stoweperskes, omring deur bakkies met klapper, blatjang en sambal, miskien nog ’n lekker vars slaai – vir die koeligheid en die mooi."

Alice, Darling: ’n filmresensie

Liné Loff
Film

"Die film werp lig op die tipe komplekse emosionele mishandeling wat mense dikwels verskoon of ontken omdat die persoon hulle nog nooit fisiek aangerand het nie."

The sound of music in die Kunstekaap: ’n "favourite thing"

Naomi Meyer
Teater

"Soos ’n geliefde troeteldier wat ’n paar dae lank weg was en nou weer eensklaps in jou voordeur staan, daag The sound of music in die Kunstekaap op."

Press release: Celebrate New Year’s Eve at The Baxter

LitNet
Theatre

True to tradition, the season’s festivities will peak with the popular New Year’s Eve party held after the performances on 31 December 2023. Audiences will be treated to magnificent revelry, partying into the New Year with these well-loved Cape Town legends.

Persverklaring: WOW Marlene!

LitNet
Leefstyl

Kunstekaap se uitvoerende hoof, Marlene le Roux, het Dinsdag 19 Desember ’n Women of Wonder- (WOW-) toekenning ontvang by ’n glansryke galadinee by die President Hotel in Kaapstad.

Wetenskapfiksiekompetisie

Liefde in die lug | Wetenskapfiksiekompetisie

Anna-Marie Groenewald
Fiksiekompetisies

"Haar toekoms is veronderstel om op Venus te wees – die planeet van die vroue, van die liefde en die skoonheid."

Martelaar | Wetenskapfiksiekompetisie

Hendrik du Plessis
Fiksiekompetisies

"Die oomblik toe ek die Elohimkodeks kraak, het alles weer eens verander. As hierdie inligting geskut word, sal daar nooit weer vrede wees nie."

Salvator ex machina | Wetenskapfiksiekompetisie

Jan Schaafsma
Fiksiekompetisies

"Dinge raak doodernstig en gans te militaristies na sy sin. Hulle’t hom selfs ’n MX404 in die hande gestop en gewys uit watter kant die straal kom, bid jou aan!"

Nuwe skryfwerk

Kaalvoet

Ena de Kock
Poësie

"Val in hierdie wêreld in en woel
jou kaal klein tone in die rooi
grond in en hardloop oor die kielie
van die dounat gras"

Gister en vandag

Catherine Janse van Rensburg
Poësie

"Ek knip die nuwe lap
Ryg die gare
Steek die naald dieper
Stik die blom en die blare"

Taaljuweel

JC De Jongh
Poësie

"My kosbare taal, juweeltaal
My geboortewêreld se Afrikaans"

Ons dans as sy sing

Johan van der Merwe
Poësie

"sy is woorde wat skuil
in vreugde as ons sing
sy is inspirasie wat ons gee
want
sy is woorde –"



Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid?
LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf.

KONTAK

litnet@litnet.co.za

021 887 0212


© 2023 LitNet. Alle regte voorbehou | All rights reserved