Soos die Janus-figuur, kyk LitNet aan die einde van vanjaar terug – besoek gerus OuLitNet (1999–2006), en ook die argief (2006–2012). LitNet sien ook uit na die toekoms: besoek ons webwerf hier vir nuwe inhoud wat weer van vroeg in die nuwe jaar bygevoeg sal word.

Watter rol kan toekomsnavorsing speel om nuwe tegnologieë, byvoorbeeld internetgebruikersdata, kunsmatige-intelligensie-sisteme en genetiese manipulasie, uit te rol? Freek Robinson gesels met Doris Viljoen, senior futuris van die Universiteit Stellenbosch se Instituut vir Toekomsstudies.

Wat was die eerste Afrikaanse group chat-komedie? Wanneer was die eerste Afrikaanse radiosepie uitgesaai? Watter Afrikaanse rockgroep se album het eerste die beste verkoop op iTunes in Suid-Afrika? Wat was die eerste Afrikaanse hip-hop lied? Wanneer was terminologiese woordeboeke oor rugby, skoenlappers en kragontwikkeling publiseer? Menán van Heerden is deur Hoërskool Stellenbosch gevra om ’n geskiedkundige tydlyn oor Afrikaans saam te stel.

"DAK Netwerk sal graag wil weet hoe die Minister en sy raadgewers tot die besluit gekom het dat Afrikaans nie ’n inheemse taal is nie. Watter formule is gebruik? Iemand kan nie op ’n oggend wakker word en bevind dat Afrikaans nie ’n inheemse taal is nie."

"Jaarliks in Desember maak woordeboeke, taalgenootskappe, webblaaie, noem maar op, een ná die ander hul ‘woord van die jaar’ bekend. Soms val die eer ’n nuutskepping te beurt; soms ’n ouer woord. Woorde wat dinge en gebeurtenisse vasvang wat op die jaar hul stempel afgedruk het."

"FW de Klerk het op 2 Februarie 1990 ’n deur op ’n skrefie vir my en baie ander Afrikaners oopgemaak om saam met redelike en gematigde Suid-Afrikaners hande te vat en saam te bou aan die uitkoms van gedeelde ideale."

"Ek skryf hierdie dinge omdat ek self sukkel om sy heengaan te verwerk. Maar die woorde wil nie opstaan nie; hulle kry hom nie gemeet nie."

COVID-19: Kry die feite | Get the facts

"Op sulke alleen krismisdae wat ek nie meer familie had nie, en so stoksiel alleen was in ander dorpe, het ek die rooi en die geel rose ge-embroider wat in my bedroom hang. Net krismisdae allenig. En elke steek was ’n traan."

"Ja nee, kyk, groot droogte in die somerstyd was maar hel op aarde, especially op onse Graaffernet. Sulke jare was daar net witvleis van hoenders op die Krismistafels."

"Die wind maak my weemoedig. Nie daai wind wat in PE of die Strand waai nie. Disse fancy wind vir stadsmense wat iets soek om oor te kla. Ek praat van ’n stofdroog, Oos-Karoowind."

"Vandag het ek die molshoop-masurka gedans. Gewapen met tuinhandskoene en plastieksakke was my weeklikse pilates-oefeninge om op-en-af te buk, gemors te pluk."

"We have to keep on reminding ourselves how lucky we are. I’ll tell my grandson, who requested the caviar, where the money went."

"Die internasionale verskynsel van die verengelsing van hoër onderwys was onlangs die onderwerp van ’n virtuele konferensie gereël deur die afdeling ICLHE (Integrating Content and Language in Higher Education) van die Universiteit van Maastricht (UM) in Nederland. Die doel van ICLHE is die uitruil van standpunte, ondervinding, inisiatiewe en navorsing oor die raakvlakke tussen inhoud en taal van kursusse in hoër onderwys. Akademici uit lande so uiteenlopend as Hongkong, België, Mexiko, Korea en Suid-Afrika het deelgeneem."

Twee gewilde skrywers van historiese romans, die Suid-Afrikaanse skrywer Irma Joubert en die Surinaamse skrywer Cynthia McLeod, het onlangs oor hul boeke gesels met die joernalis en vertaler Ingrid Glorie, wat nou betrokke is by die groter bekendstelling van Afrikaanse boeke en skrywers in die Lae Lande. Die Zuid-Afrikahuis in Amsterdam het die gesprek aangebied as deel van sy skrywersreeks Boeken uit het Huis.

"De Nieuwe Bijbelvertaling uit 2004 is grondig herzien. De opmerkingen van lezers zijn erin verwerkt en het boek heeft een upgrade gehad naar de laatste stand van zaken in het bijbelonderzoek. Zo’n 12 000 aanpassingen heeft de herziene druk gekregen. De meest revolutionaire verandering is de terugkeer van de eerbiedshoofdletter."

"Tshivhengwa het in die brief aan Kionka verduidelik dat die nasionale inkomste uit toerisme in Suid-Afrika in ’n tipiese jaar sowat R285 miljard of €16 miljard is, wat 726 000 direkte werksgeleenthede en altesaam 1,5 miljoen poste direk en indirek ondersteun."

"Streng inperking het baie Nederlanders onkant betrap, Belge kan verwag om weer, soos vroeër, sogenaamde contactbubbels van twee tot drie huishoudings te vorm, prikspijt en knaldrang maak opslae en ’n moeë wolf laat boere rooi sien."

"Die advieskomitee sê die definisie van ’n hoërisikokontak is verouderd omdat wetenskaplikes die verspreiding van die virus nou beter verstaan. Die komitee is verder bekommerd oor die langtermyngevolge van kwarantyn en die invloed daarvan op mense se lewensbestaan soos inkomste, werksverliese en onderrig wat onderbreek word."

"Beloftes deur die minister van vervoer, Fikile Mbalula, dat sy departement die haglike toestand waarin die land se spoorvervoerstelsel verkeer, binne enkele maande gaan regruk, is met sinisme en skeptisisme deur Suid-Afrikaners begroet."

Martina Vitackova en Yves T’Sjoen coördineren een inventarisatieproject "Afrikaans Internationaal" in samenwerking met Wannie Carstens, Afrikaanse Taalraad (Conrad Steenkamp), Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns (Annemarie Beukes), SASNEV (Eureka Barnard) en VECTIS (Marc le Clercq en Joris Cornelissen). De voorbereidingen voor het project zijn gestart in het najaar van 2021.

De prestigieuze oeuvreprijs wordt jaarlijks toegekend aan Nederlandse schrijvers voor een telkens wisselend genre: verhalend proza, beschouwend proza en poëzie.

LitNet Akademies 18(3) bevat 747 nuwe bladsye geakkrediteerde navorsing in Afrikaans. Die PDF-weergawe van die uitgawe is hier beskikbaar.

Die volledige joernaaluitgawes van LitNet Akademies is gratis hier beskikbaar.

Vanjaar is daar heelwat inhoud vir skoolkinders op LitNet gepubliseer. Dit kan ook volgende jaar met voorbereiding help! Hier is al die gratis studiemateriaal vir skole wat op LitNet beskikbaar is, gelys volgens graad.

Konklusie of gevolgtrekking? Kontradiksie of teenstrydigheid? LitNet Akademies wil navorsers graag help om meer gespierde Afrikaans te skryf. Die Gespierde Afrikaans-lys word deurlopend bygewerk. Kyk watter nuwe woorde is toegevoeg.

"Die byna humoristiese aanslag van die verhaal relativeer die spanning en die gevare waaraan sy blootgestel is. Die storielyn vloei lekker en dit kan tieners bewus maak van die gevaar daarvan om iemand té maklik te vertrou."

Terry Terblanche is sestien jaar oud en deel ’n gedig met LitNet.

"Vincent van Gogh het geel verf geëet. Hy het vas geglo dat geel ’n gelukkige kleur is en dat as hy dit gaan eet, hy van binne af gelukkig gaan wees. Ek het nooit gedink dat iemand so ongelukkig kan wees dat selfs die idee om die mure van jou organe geel te verf sodat alles beter sal voel deur jou kop sal gaan nie."

"Afrikaans het nog altyd ’n spesiale plek in die fonds se grondreëls – die 'moederprys' van die fonds, die Andrew Murray-prys, is vir Afrikaanse publikasies bedoel."

"Sonder dat sy bewus is daarvan, span sy in wat sy desnoods deur die jare moes aanleer om haar emosionele en fisieke welstand te verseker – ’n vermoë om mense se liggaamstaal sowel as mikro- en makrogesigsuitdrukkings te interpreteer. Mense wat vir lank aan fisieke en emosionele geweld onderwerp word, word dikwels meesters van interpretasie."

"Die agape-liefde sou ek sê kom eers later, lank na eros. Eros is die eerste vonk, die deel waaroor ek so graag skryf, en dis belangrik."

"Nog stories teen my muur is ’n mengelmoesķardoesboek wat ’n waardevolle bydrae tot die geskiedenis en die wêrelde van kuns bied."

Die uitslae van die Bloemfonteinse Skrywersvereniging (BSV) se jaarlikse groot Nasionale BSV-Skryfwedstryd, is pas bekend. Hier is die wenners.

"Reading this novel and its record of great suffering and the profound emotional dislocations brought about by exile and migration, is arduous, often harrowing and disturbing; but as a narrative, Aya Dane is an immense and lasting achievement."

Hier is die boeke wat vanjaar op die redakteur se lessenaar beland het.

"Beleef die Western in ’n oorgangsfase soos selde tevore. En respekteer dit."

"Die voerdery bly ook nie net by die voëls nie. Ek is op my gelukkigste wanneer ek ’n tafel vol mense kan kos gee. Iewers in ’n ander lewe was ek seker ’n Italiaanse mama wat al haar kinders en familie om ’n tafel laat aansit en borde vol pasta gevoer het."

"Overall, the entire process was a joy. I always try to make a fun environment where the actors can enjoy themselves. I think that genuine joy translates into the film. Also, it’s easy to forget, sometimes, but we’re making cartoons for a living. If you’re not having fun, you’re doing it wrong."

... with compliments of Evita Bezuidenhout and Pieter-Dirk Uys. One Man Shows: the result of months of lockdown. Free to download.

New dates have been announced for Cape Town City Ballet's production of Veronica Paeper's A Christmas Carol – the story of Scrooge. The production will run for a limited season from 19 until 22 January 2022 in the Artscape Theatre. Some performances in December were postponed following the confirmation of a Covid-19 positive case.

LitNet nooi jou uit om ’n gedig oor kos, of die tekort daaraan, te skryf en daardeur vir drie groot kontantpryse in aanmerking te kom. Sluitingsdatum: 21 Januarie 2022.

’n Woord kan ’n tydsgees vasvang. Die wenwoord is bepaal deur redaksioneel te stem oor die woorde wat deur ons lesers ingeskryf is. Die hoofoorweging was of die wenwoord oor 50 jaar die tydsgees van hierdie jaar sou weerspieël. Hier is die aankondiging van die wenwoord!

"Tien sekondes later
en ek proe dit steeds.
Tien blokkies later,
ek’s steeds nie versadig."

"en djy vetel vi’ ammil van hoe honge ek plek-plek gely het,
but
djy sien
djy’t nooit vimy ’n dite gegie toe my maag lieg wassie
djy’t nooit my vision support toe ek gedroem ittie"

"Die grootste oorlog waarteen ek baklei
is die een binne my
soms voel dit of ek moed wil verloor
wanneer woorde en sinne my hart deurboor."