Peet Venter (1940–)

  • 7

Sêgoed van Peet Venter:

In 1978: “Ek wil oor die mens skryf en oor die heroïese in hom. Ek wil sinvol en volwasse skryf, want ek self en my naam is onlosmaaklik aan my werk verbind.”

In 2013 reageer Peet oor bogenoemde stelling as volg: “Met die klem op ‘jare gelede’.  Toe was ek nog windgat. Maar ek het intussen grootgeword. Ek het al dinge geskryf, veral kortverhale, waarvan ek myself vandag graag sal wil distansieer. Maar dit is water onder die brug. Gelukkig is ek trots om my naam aan die meeste verbonde te hê, want hulle kom uit die siel. Elke mens kies sy of haar eie helde. Ek kies die heroïese van Victor Hugo, Ayn Rand, Bach, Mozart, Beethoven, Brahms, Da Vinci, Van Rhyn, Van Wouw, Pierneef, en ander. Die verheerliking van die ‘antiheld’ – Dostoevsky, Salman Rushdie, Etienne Leroux, Van Gogh, Picasso, Preller, ens – laat my koud. Dis nie te sê ek het in die ou dae vasgeval nie; daar is baie moderne skrywers, komponiste, beeldende kunstenaars wat heroïese werk lewer. Ja, ons het helde nodig, nie ‘idols’ nie.” (aan LitNet)

“Ek hou van die riller-genre, maar ek is versigtig om my te laat vasbind in net een spesifieke genre.” (Beeld, 2 September 1997)

In 1997: “Wanneer ek aan ’n boek werk, hou ek daarvan om in ’n styl te skryf wat in daardie stadium in my kop is. Disa DISA is byvoorbeeld nie net ’n riller nie. Daar is ook romanse in. Ek hou myself oop en wil nie vasgepen word as ’n skrywer wat net in een styl werk nie.” (Beeld, 2 September 1997)

“Die misdaadroman leen hom by uitstek tot vinnige, volgehoue aksie en spanning. ’n Mens moet jou storie ken om dit reg te kry. Jy moet jou leser binne die eerste sin of twee vasvang, en nie weer laat los tot die einde nie.” 

Hoekom die misdaadgenre? “Ek hou van dié genre, omdat dit lekker breinoefening is. En omdat dit so na aan die werklike lewe is, moet ’n mens se navorsing deeglik wees. Dit is ook die rede waarom ek huiwer om te diep ondersoek na die psige van die misdadiger in te stel. Dit is ’n baie gespesialiseerde veld, en ek het nie genoeg kennis daarvoor nie. Ek verkies om net aan die basiese innerlike van die moordenaar te raak, en sy dade verder te laat spreek. Die res laat ek aan die leser oor.” (aan Carla van der Spuy op LitNet)

“Wie is ek om my siening aan ander te wil opdring? As ’n skrywer wil derms uitryg oor moraliteit, politiek, godsdiens, dan moet hy ’n niefiksie-boek of tesis loop skryf. Afgesien daarvan dat dit weer eens oor oormatige woorde gaan, het die meeste stories die werklike lewe as verwysing. Dinge wat daagliks om en met ons gebeur, is van toepassing op die karakters en storielyn. Om dit in ’n storie totaal te vermy, kom neer op kosmetiek. Dit mag mooi wees, maar dit is vals. Laat dit met die karakters gebeur, laat hulle daaroor praat en dink, maar nie tot kotsens toe nie. Dieselfde geld vir vloek. Sommige mense vloek, of ons nou daarvan hou of nie. Punt.” (op LitNet)

“Mense vra dikwels hoekom is ek so stil. Miskien is ek tot ’n mate ’n introvert – ek weet nie. Maar dit gaan darem nie so ver as antisosialisme nie. Ek kom gemaklik met mense oor die weg, kan gesprekke voer, selfs laf raak. Ek dink dit gaan meer daaroor dat daar vir my nie eensaamheid in alleenheid is nie. Ek geniet die ‘regte’ geselskap, maar mis dit ook nie as dit nie daar is nie, want eintlik is my gedagtes die beste geselskap.” (op LitNet)

Oor kritiek: “Positiewe kommentaar en resensies is lekker, maar mens moet dit nie kop toe vat nie. Negatiewe kritiek is net so belangrik: ’n mens leer daaruit. Dit sluit natuurlik die snotterige aftakeling van sommige kritici uit. Hulle is gewoonlik dié wat woorde gebruik wat mens moet gaan opsoek, en kleinhuisiemetafore. ’n Mens leer maar so met die tyd om hulle van ’n afstand raak te sien. Die ware kritikus wys die goeie en slegte uit én staaf dit. Die ware kritikus onderrig en bou op. Die een wat ’n persoonlikheidsprobleem het, verkleineer en breek af.” (op LitNet)

Wat is die beste raad wat hy aan ’n voornemende spanningsverhaalskrywer kan gee? "Baie verbeelding. Vinnige pas. Min woorde. Laat jou karakters die storie vertel. Moet nooit jou lesers se intelligensie beledig nie." (Romanza se webwerf)

Sy skryfproses: "Ek werk nie volgens ’n raamwerk nie. Dis te beperkend. Die storie is in my kop. Ek kou ’n ruk lank daaraan, dan kom sit ek voor my rekenaar en begin bloei. Basiese navorsing doen ek vooraf om seker te maak die storie kan werk, dan doen ek detailnavorsing wanneer nodig soos ek vorder." (LitNet)

Oor die genre waarbinne hy skryf: "Apartheid was ’n onvergeeflike lelike ding. Mense is gemarginaliseer en eenkant toe gestoot. Maar feit bly staan; die mense wat vandag aan bewind is, het ’n land oorgeneem wat gewerk het en dit in minder as twee dekades gebreek. Ek is hartseer en kwaad. Ek wil mense seermaak. Die genre waarin ek skryf, is ’n uitlaatklep vir my. Anders weet ek nie..." (LitNet)

Aan Carla van der Spuy op LitNet: "Ek hou van Krige. Hy is ’n gewone ou wat net reg wil maak wat verkeerd is. Ek dink ’n 'shrink' sal seker kopkrap oor die geweldspotensiaal in so ’n man, en na sy teksboeke gryp, maar hy het nie die pille nodig nie. Hy is gevaarlik net as met hom geneuk word."

Izak de Vries meen dat Peet baie filmies skryf. Hoe kry hy dit reg? "Die maklike antwoord is, dis maar soos ek is. Maar om te ontleed: ek dink dit het te doen met my aanlegte. Verbeelding, waarneming en aanvoeling is onderliggend. Om ’n meganiese stelsel te kan ontwerp moet ek dit eers in my geestesoog kan sien. Dieselfde met karakters en hulle handelinge. Ek moet hulle kan sien, hoor, voel.

En dan moet jy verskriklik oortuigend kan lieg. Jy moet in Pixar kan lieg. Dit het ek, as die jongste van vier seuns, vroeg in my lewe geleer." (LitNet)

Gebore en getoë

Petrus (Peet) Venter is op 3 Oktober 1940 op Krugersdorp gebore as die jongste van vier seuns, met een jonger suster. Sy pa, WF Venter, was ’n predikant daar. Hulle het in 1943 na Louis Trichardt verhuis, waar hy “mens geword” het. Hy is in 1947 Op Louis Trichardt skool toe.

As die jongste van vier seuns, met een jonger suster, het Peet baie “onafhanklik” grootgeword. Hy vertel aan LitNet: “Ek dink in die sin dat my ouers hulle hande so vol gehad het met my drie ouer broers, en so in hul skik was met die dogter (uiteindelik), dat ek soort van die een in die middel was. Hoegenaamd nie afgeskeep of verwaarloos nie. Net vryer, meer op myself aangewese, wat ek glo ’n goeie ding was. Ek dink dit het my in staat gestel, miskien selfs gedwing, om myself as mens reeds in daardie vormende kinderjare te vind. Dis dalk die rede waarom ek nooit ’n ‘midlife crisis’ gehad het nie. As ek een gehad het, moes dit een nag gebeur het toe ek geslaap het. Ek kan nie onthou of ek ooit aan myself getwyfel het nie. Dit klink baie windgat, maar ek het die reg om dit te mag sê op my eie verwerf.”

In 1949 het Peet se pa ’n beroep na Pretoria-Noord aanvaar en sedertdien is hy ’n Pretorianer. Hy het sy laerskoolloopbaan aan die Voortrekker Eeufees Laerskool in Pretoria-Noord voortgesit. Daarna is hy na die Hoërskool Wonderboom, waar hy in 1958 gematrikuleer het.

Sy liefde vir die letterkunde dateer reeds uit sy kinderjare en sy ouers het hierdie liefde vroeg besef en sy verjaardaggeskenke het gewoonlik uit boeke bestaan. “Ek was van jongs af lief vir lees. My ma het my baie aangemoedig om te lees. En in ’n stadium begin ’n ou drome droom oor wat jy wil word, en ek wou ’n skrywer wees.” (aan LitNet)

Peet se eerste tree op die skrywerspad het hy in standerd vyf gewaag toe hy ’n pryswenner was in die jaarlikse opstelwedstryd wat die destydse Suid-Afrikaanse Vlootbond gereël het, maar hy het eers later ernstig begin skryf.

Verdere studies en werk

In 1959 skryf hy in by die destydse PU vir CHO (vandag Noordwes-Universiteit) op Potchefstroom vir die BMus-graad aan die Konservatorium vir Musiek, maar slaan in sy tweede jaar oor na die natuurwetenskappe.

In 1964 het Peet as tegnikus in diens van die destydse Departement van Landbou-Tegniese Dienste getree en in 1971 het hy as ontwerptegnikus by ’n raadgewende ingenieursfirma in Pretoria aangesluit en was later daar werksaam as medewerker in die meganiese spesialiteitsrigting.

As ingenieur was Peet betrokke by baie groot projekte. Izak de Vries (op LitNet) wou by hom weet hoe hy voel as hy by een van hierdie bakens waaraan hy gewerk het, verbyry. "Ek wonder hoeveel mense besef wat alles in geboue aangaan om dit te laat werk. Die argitek ontwerp die sigbare onderstel en bakwerk. Die bouer bou dit. Ons, die ingenieurs, sit die enjin in, die wiele aan, die ontstekingstelsel, laat dit werk. Dis vir my soos ’n monument wat ek vir myself gebou het, maar net ek weet daarvan omdat dit vir ander meestal onsigbaar is. Dit maak die trots net soveel meer intiem. Soos in, ek weet wat ander nie weet nie, sien. Nie vermakerig bedoel nie. Dis net … spesiaal. My eie. Mense aanvaar die hysbakke, roltrappe, lugversorging, elektrisiteit, kommunikasie, water, riolering, brandbeveiliging as vanselfsprekend. Hulle is reg. Maar ek weet ek het dit daar vir hulle gesit – vir hulle gemak en veiligheid. Daar is dinge waarvoor geld nie kan betaal nie."

Izak wou ook weet watter ingenieursprojek staan vir hom uit as hy oor sy loopbaan moes terugkyk. Hierop was Peet se antwoord: "Oor ’n loopbaan van bykans 50 jaar vergeet ’n mens noodwendig heelwat van wat agter lê. Deels omdat nie almal 'monumentaal' was nie, deels omdat daar voortdurend nuwe uitdagings voorlê. Die een wat my die naaste aan die hart lê, is die Staatsteater in Pretoria. Dis nie ’n gebou wat mense insluk en agt, of meer, ure se werk van hulle vereis nie. Dis ’n plek wat mense verwelkom, hulle gemaklik laat voel, en ’n paar uur se genot aan hulle verskaf, iets mooi vir hulle gee; soos ’n elegante gasvrou."

Peet se eerste roman, Die alleenlopers, is in 1978 by Perskor gepubliseer. Dit is beskryf as ’n sterk verhaal wat sentraal staan in Suidelike Afrika van 1978 met sy onstuimige agtergrond. Anton Vermeulen met sy soeke na sy pa en na homself is die hoofkarakter. Sy oupa en ouma het hom grootgemaak en volgens hulle is hy die gevolg van sy ma se verkragting. Sy grootwordjare was nie normaal nie en sy hele lewe het hy gewy om sy identiteit te vind.
Hy bekwaam hom as advokaat en skei later van sy vrou. Hy gaan na die noorde van die destydse Transvaal  nadat hy gehoor dat sy pa dalk ’n jagter daar kan wees. Hy wil met sy pa afreken en daarna met homself.

En dit is hier waar die avontuurverhaal sy loop begin neem: daar is twee mooi meisies, ’n wapensmokkelaar, ’n klomp swartes wat in opstand wil kom. Die alleenlopers is Anton en die terroris, Omata Oshinga.

Vir PH Roodt (Die Transvaler, 9 September 1978) het die verhaal ’n lekker avontuurverhaal geword, maar die verteller was baie geneig om te diep te raak, veral as dit kom by die teken van Anton se karakter, Die uitbeelding van Omata en die stam het meer oortuiging gehad en die leser kon sien dat die skrywer die swart man goed ken. Roodt beskou die vertelling in daardie dele van die boek is behendig en dit het hom geboei. Dit was vir Roodt duidelik dat Venter dit wat hy het om te vertel, heeltemal goed doen, maar die storie sou baat gevind het by beter redigering, aangesien daar ’n klompie struktuurfoute is.
Peet het lank aan Die alleenlopers gewerk, meestal snags, want hy is ’n besonder veelsydige mens. Sy skeppende talent begin en eindig nie by skryf nie: hy skilder graag en doen ook baie goeie beeldhouwerk. Die indrukwekkende gedenkpaneel in Delmas se stadsaal was sy handewerk en sy skilderye is ook baie gewild.

Terwyl Peet ’n intense belangstelling in die werk van die groot filosowe, van Plato en Aristoteles tot Nietzsche, het, het hy ook ’n besondere voorliefde vir motorfietse en een van sy grootste plesiere was om teen 200 km/h op ’n groot fiets te jaag (dit was in 1978).

Hy het in Ayn Rand die antwoord gevind op sy lewensfilosofie wat so deur die jare opgebou het. Sy het ’n besliste invloed op sy werk gehad.
’n Verskeidenheid van sy kortverhale het onder andere in die tydskrif Keur verskyn, asook in bundels wat deur JP van der Walt uitgegee is, soos NaglopersKortetjies vir die katelVangnetDie goeie getyBloudrukDrif en Dwalers.

Na die publikasie van Die alleenlopers in 1978 het 17 jaar verloop voor Peet se tweede boek in 1995 verskyn het onder die titel Die reuk van rose in JP van der Walt se Speur-/Spanningsreeks.

Die reuk van rose het ’n baie interessante intrige. Drie dienspligtiges ry duim huis toe met ’n naweekpas en die leser kom baie gou agter dat ’n reeksmoordenaar hulle gaan vermoor. Maar die rede daaragter is nie baie duidelik nie. En hier verskyn die uiters bekwame speurder, Thys Krige, en sy sexy en slim vrou op die toneel. Hulle moet agter die kap van die byl kom. Om alles nog verder te kompliseer, word ’n wit roos by elke lyk gelaat. Nog hulp daag op in die persoon van Renier Rossouw, ’n professor in sielkunde, en gebeurtenisse loop ’n aardige draai.

Dieper as die bloed (1996) is ’n vervolg op Die reuk van rose, maar die twee kan ook  onafhanklik van mekaar gelees word.

Nog ’n spanningsverhaal uit Peet se pen, Disa DISA, verskyn in 1996.

Die milieu vir Disa DISA is die Knysna-woud. Matt le Roux gaan terug na die erfplaas Donkerhoek om dit weer ’n spogplaas te maak, maar Matt kry met baie geheimsinnige probleme te doen. En hy glo amper vas dat sy eie broer, Jean-Roux iets daarmee te doen het. Daar is kwessies soos moorde wat onopgelos is, aanrandings, skelmheid en boonop manipuleer Jean-Roux mense op so ’n manier dat Matt weet daar nie net ’n stryd tussen goed en kwaad daar is nie, maar dat daar ook ander duistere dinge aan die gang is.

Volgens Marianne Breytenbach (Keur, 4 Oktober 1996) sal lesers wat van okkultiese ondertone in hul leesstof hou, van Disa DISA hou. Elk van die 448 bladsye spreek van jare se beplanning, navorsing, oordenking en herskryf. Maar dis nie ’n mak boek nie. Benewens die okkulte is daar ook effe kru taal en ’n warm sekstoneel of twee.

Oor Disa DISA het Peet in 1996 by die Leeskringseminaar op Welkom die volgende gesê (Volksblad, datum onbekend): “Die onderstroom van Disa DISA kan met die eerste interpretasie gesien word as die ou konflik tussen goed en kwaad. Hoewel dit basies reg is, is dit nie volledig nie, en miskien ietwat simplisties. Die onderstroom van die onderstroom gaan oor daardie mistieke, daardie instink wat in die mens was van sy vroegste, primitiefste bestaan as denkende wese, en waaruit juis die begrip van goed en kwaad ontstaan en ontwikkel het – eers as net ’n heel grondige onderskeid tussen wat as mens teenoor mens in ’n samelewing reg of verkeerd is, tot wat ons vandag ken as ’n uiters verfynde en verweefde etiese en morele kode.

“Ek het in Disa DISA die mistieke nie alleen doelbewus grondliggend tot konflik gemaak nie, maar dit ook as die samebindende faktor probeer gebruik, nie alleen tussen die versoenbare nie, maar ook tussen die konflikterende.

“My keuse om van Disa DISA ’n lekkerleesstorie – maar geensins ’n oppervlakkige een nie – te maak, was nie gegrond op ’n vrees vir of onvermoë tot die swaar filosofiese werk nie. Ook nie op die feit dat dié genre al redelik holrug gery is nie.

“Ek het my om verskeie redes weerhou om die bose met die taamlike tradisioneel mistieke onderstroom, in direkte konflik te plaas met byvoorbeeld ’n sterk teenstellende Christelike oortuiging. Die groot rede is dat die Christelike of enige ander aanvaarbare godsdienstige geloof, ook maar ’n sterk mistieke onderstroom het. Sou ek die twee teenoor mekaar stel, sou ek maar net die konflik verdiep het na die mistieke vlak.

“Daar is rillerelemente, want ons leef in ’n riller. Daar is humor, vreugde en tragedie, en ook witwarm seks en tere romanse. Daar word skreiend gevloek. Wat kan ek sê? Dit is nie my skuld as mense so lelik praat nie. Ek is maar net ’n eerlike skrywer. Daar word gelieg en bedrieg, en daar is rugstekery, want die politici sal maar altyd met ons wees.”

Disa DISA het groot genot aan F Vorster (Onse Angeltjie, November 1997) verskaf in die opsig dat dit ’n afwisseling bied van die meeste destydse werke wat primêr om die politieke situasie verweef was. ’n Aanhaling uit Raka van NP van Wyk Louw waarmee die roman open, dui op die ou-ou tema tussen goed en kwaad wat hier uitgebeeld word. Liefde speel uit die aard van die saak ’n belangrike rol as daar probeer word om die bose te bowe te kom.

Die legende van die enkeltweeling met die tweelingsiel waar ’n tweeling by geboorte geskei word, word in die voorwoord vertel en so word die agtergrond aan die leser geskets. Een van die tweeling word as offer gebring en dan gaan die siel van die geofferde binne in die oorlewende in.

Nog ’n daarstelling van die invloed van die legende op die karakters is naamgewing. Sekere limitasies soos talent, liefde wat onbeantwoord bly, wellus en moordgenot veroorsaak dat al die karakters in die verhaal op ’n manier vasgevang word. Dan in die epiloog slaag Venter daarin om al die los rafels tot ’n eenheid saam te snoer en word daar ook geleentheid geskep vir ’n opvolg.

’n Bundel ligte kortverhale getiteld Die koeël is deur die kerk word in 1997 gepubliseer. Hierin herroep ’n predikantseun sy kinderdae, tot groot vermaak, skryf Jeanette Ferreira (Leeftyd, Desember 1997-Januarie 1998). ’n Komiese toneel word partykeer ’n bietjie uitgerek sodat dit nie meer so goed tref nie. Venter skryf met groot empatie oor sy karakters en dit is wat daartoe bydra dat die verhale sulke heerlike humor bevat. Hy skryf oor swakhede en wense van mense wat eie is aan die plattelandse, Calvinistiese kultuur. Daar is lesers wat dalk kan eksepsie neem oor seksuele sinspelings of die gebruik van kragwoorde, maar dit bly alles in ’n goeie gees.

Henk van de Graaf (Die Patriot, Julie 1997) meen dat Venter die vermoë het om uitdrukkings en woorde nuwe betekenis te gee en dat sy manier van stories vertel, pittig is. Volgens Van de Graaf is Die koeël is deur die kerk ’n aanwins vir die boekrak.

Thys Krige, die speurder van Die reuk van rose, maak in latere boeke van Peet weer sy opwagting, soos in Nag van die narre, waar hy weer met ’n reeksmoordenaar te doen kry – hierdie keer is die toneel vir hierdie lekkerleesriller ’n universiteitskampus en al die slagoffers is studente.

By die universiteit se mediese skool wag die eerstejaars snags angstig vir nog ’n sarsie in die ontgroeningsproses, wanneer senior studente, almal gesigloos agter klapmusse, soms genadeloos op hulle toeslaan. En sommige knak onder die aanslag. In die kliek van die uitgesoekte seniors is die sogenaamde narrekring, waar dinge soms te ver gevoer word. Dan kap iemand terug en van die narre word vermoor.

Met die honderdste herdenking van die Anglo-Boereoorlog in 1999 publiseer Van der Walt Peet se Vlieg, duifie, vlieg!. Dit handel oor die Villiers-gesin van Boesmanskloof naby Aliwal-Noord wat deur omstandighede buite hulle beheer in die Boere se stryd teen die Engelse ingedwing word. Dis ’n oorlog wat die gesin uitmekaar skeur en Chrissie Villiers weerloos laat teen groter vyande as die Britse soldate op die vernielde Boesmanskloof.

Chrissie word, soos baie ander Afrikaners in die Kaapprovinsie, vasgevang in die oorlogsnet. Toef Taljaard wil nie gaan veg nie, want dis nie die Kaapse Afrikaners se oorlog nie. Marcel gaan wel, en Jan Lotriet weet wat hy wil hê – in oorlog geld verraad ook. Maar op die ou end lei alle paaie terug na Chrissie. Dit is ’n opwindende historiese roman met genoeg romanse en avontuur om lesers te boei en wat goed aansluit by die res van die lektuur oor die Anglo-Boereoorlog.

Met In kringe: ’n verhaal in drie stemme wat in 1999 gepubliseer is, het Van der Walt Uitgewers ’n interessante eksperiment gedoen. In 1956 verskyn GA Watermeyer se enigste novelle onder sy eie naam: Waar die Vuurpyle Vlam. Dit het indertyd in die tydskrif Die Lewe verskyn.

Volgens Joan Hambidge (Die Burger, 22 Desember 1999) is die verhaal oerbekend: “’n Man (Douw) verdink sy vrou (Myrna) van huweliksontrou met Jacques. Haar verweer is dat hy gewoon net haar sportafrigter is. Op haar beurt wil sy nie swanger raak nie, want haar sportloopbaan is belangriker (in hierdie stadium) as haar moederskap. Myrna is dus ’n bevryde vrou en haar tyd ver vooruit.”

Hambidge skryf verder dat die waarde van die novelle in die vermoë lê om subteks te hanteer. “Onder meer die kernpassasie wanneer die hings getem word, en Douw daarna vir Jacques opdrag gee om die perd te skiet, is gelaai met seksuele implikasies.’n Mens lees jou soms vas teen die taalgebruik van die vyftigerjare wat ’n bietjie steurend mag wees vir die moderne leser, maar Watermeyer se goeie hantering van die simboliek vergoed hiervoor.

“Tipies postmodernisties antwoord twee ander skrywers Watermeyer, en die publisiteitstuk wil dan Watermeyer tot Douw verklaar; Estelle Marais tot Myrna; en Peet Venter tot Jacques. Hierom heet die teks dan In kringe.Hambidge meen dat puriste waarskynlik die piep sal kry, maar dat dit tog ’n interessante literêre eksperiment is. Of die twee aanvullers daarin slaag om Watermeyer se subtiele aanslag vol te hou, moet die leser self besluit.

“Die sluimerende populêre aanslag in die Watermeyer-verhaal (wat terloops relevant is om vanuit ’n psigoanalitiese perspektief te ontleed) word in die pen van Estelle Marais blatant, dikwels banaal en uitgesponne. Die volgehoue implikasies word nou uitgespel. ’n Mens sal dus nooit weer die Watermeyer-novelle met ’n ongeskonde oog kan lees nie. (...)

“Peet Venter se weergawe is eweneens vanuit ’n Freudiaanse perspektief geweldig interessant. Hy aktiveer die Oedipale struktuur (die jong kind sien hoe die vader sy minnares verlei) en hy raak later as professor betrokke by ’n jong student. Sy is weer, op haar beurt, verlief op Douw se seun. Dit blyk later dit kon nie Jacques se kind wees nie, want hy blyk onvrugbaar te wees. 

Die bloedskendige word hier geaktiveer, en volgens Freud is dit onderliggend aan die sogenaamde ‘familieromanse’ wat gebaseer is op Sofokles se Koning Oedipus.

“Dieselfde besware as wat teen Marais uitgespreek is, geld hier. Interessante idees word so sleg vertel, en in sulke hoogdrawende taal aangebied, dat die leser (en hier by name Hambidge) met ’n rooi pen sit en tik-tak. Kan iemand nie asseblief ’n embargo op die woord ‘bruusk’ plaas nie? Om nie te praat van ‘honger’ nie!”

Hambidge betreur dit dat ’n vertelling waarmee soveel gedoen kon word, nie tot sy reg gekom het nie. Dalk sou ’n beter redakteur In kringe kon gered het. Maar daar is ook positiewe wat hieruit kan spruit. ’n Student wat werk aan ’n postmodernistiese projek, kan hierdie aanhangsels bestudeer. Ook kan diegene wat navorsing in gewilde fiksie doen, kyk na die taalgebruik en die “leë metaforiek van liefdesverhale” nagaan, aldus Hambidge.

In 2001 is twee van Peet se verhale opgeneem in 3 van die bestes, saam met François Bloemhof se Vrou in die maan. Peet se stories was As die regters swyg onder sy eie naam en Diep moord onder die skuilnaam Tom Weiss. As die regters swyg is nog ’n Thys Krige-storie met ’n dwelmagtergrond, terwyl Diep moord se hoofkarakter ’n skisofreniese vrou is wat ’n appeltjie of twee, drie, vier te skil het en sy het ’n unieke manier om daardie appeltjies te skil. (aan LitNet)

Peet se volgende boek word eers weer in 2009 gepubliseer. Met Slang – die onbesonge held bied Venter heerlike ligte vermaak en word die verhaal van Slang Slabbert, die onbesonge held, op kostelike wyse vertel. Hy is eintlik Josias Slabbert gedoop, maar omdat hy haarloos gebore is en so geruisloos beweeg het, het almal hom Slang genoem.

Met die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog was Slang in sy twintigs en ’n goeie skut, ruiter en ’n uitstekende verkenner. Maar hy kon nie op kommando bly nie. Die kommandant het hom huis toe gestuur na sy weduweema Sanna toe. Die rede ...

Die kommandant het hom vir die nag ingerig onder sy velkombers. Hy het pas sy snorkritme gekry toe hy, soos in ’n droom, bewus word van ’n tweede teenwoordigheid saam met hom onder die kombers ... 

“Naand, Oom,” sug Slang vertroulik in sy oor. 

“O, jou ... se ...!” gil die kommandant. Hy glip onder sy kombers uit soos ’n katowadruif uit sy dop. “Slang!’ gil hy van waar hy etlike treë verder in sy flennie-onderbroek en hemp staan. 

“O, jou ... se ...!” koor die manne. “Wáár, Kommandant?” terwyl hulle so in die donker na gooibare klippe soek.

Ter wille van die verdere ordelike historiese verloop van die oorlog is Slang toe maar huis toe gestuur. En dis eintlik dáár waar sy heldhaftige en onverskrokke dade ’n Skot se hele lewensverloop verander het en die Boerkrygers een van die treffendste veldslae gelewer het. (Uitgewers se inligtingstuk)

Peet het in 2012 Die reuk van rose en Dieper as die bloed saamgevat en herskryf en LAPA het dit uitgegee onder die titel Dieper as die bloed. Dit is op versoek van die uitgewers gedoen. Die storielyn is aangepas en Thys Krige is herskep. Peet wou ’n held hê wat ’n diep en donker plek in hom het waar boosheid broei. Die speurder in ’n gelukkig huwelik met ’n beeldskone vrou het net nie gewerk nie. Hy het ’n gebroke huwelik oorweeg, maar besluit dat dit darem te tipies Amerikaans is. Krige het net ’n alleenloper geword met sy twee Jack Russels en innerlike konflik met die donker plek in hom. Nog ’n handsome en cool ou, maar hy kyk nou met ander oë na mense, en homself. (aan LitNet)

In Dieper as die bloed is Thys Krige se dryfveer die onopgeloste moord op sy pa. Die enigste leidraad wat hy het is iemand wat hy daardie aand vlugtig naby die toneel gesien het, en die woorde wat die man vir hom gesê het: “Kyk dieper as die bloed.”

Sy ondersoek na die moord op twee sakemanne lei Krige na die onopgeloste moord op ’n model. Hy krap ’n misdaadsindikaat van korrupte sakemanne en senior polisie-offisiere oop; mense wat hulself as bo die wet beskou; mense wat nie skroom om wie in hul pad kom uit die weg te ruim nie.

In die proses kry Krige oproepe van ’n geheimsinnige persoon wat nie alleen sy vordering met die ondersoek dophou nie, maar ook duidelik baie van hom weet. In hul gesprekke sê die man by herhaling vir hom: “Kyk dieper as die bloed.” (Uitgewers se inligtingstuk)

Ou bloed wat in 2013 gepubliseer is, is nog ’n Thys Krige-storie waarin hy uiteindelik na vyftien jaar sy pa se moordenaar(s) opspoor.

Ou bloed is ’n opvolg van Dieper as die bloed en hier kan die leser lees van Thys Krige se soektog na sy pa, Albert, se moordenaar, maar die storie is meer ingewikkeld. Daar is ’n moord op ’n landdros en ’n pastoor wat ’n raaisel blootlê. Krige kom tot die gevolgtrekking dat die moordenaar bekend is en dat dit dieselfde man is wat in Dieper as bloed hom gekontak het.

Die mans wat vermoor is, was pedofiele en die storie word meer spannend met wraakmoorde, pedofilie en kinderhandel. Krige moet leidrade wat die moordenaar spesifiek vir hom gelos het, bymekaarbring. Die moordenaar wek wel simpatie by die leser omdat hy net pedofiele teiken. Maar Krige laat homself nie toe om sy soektog te verslap nie, want moord is moord.

Riaan Grobler (Die Burger, 16 Junie 2013) skryf: "Hoewel baie spanningsromans dikwels resepmatig en futloos kan wees, bevat Ou bloed meer as genoeg kinkels en die oorspronklike storielyn, interessante tema en goeie tydsberekening sorg vir ’n uiters spanningsvolle leeservaring."

Teenoor Carla van der Spuy (LitNet) beskryf Peet vir Krige as volg: “Hy maak mense dood, maar hy maak die regte mense dood; om sy eie lewe te beskerm. Die feit dat hy nie veel daaroor wroeg nie, is een van die dinge waarmee hy innerlik stoei. Sy pa was ’n harde, genadelose man wat oor mense geloop het om te kry wat hy wou hê, maar hy het darem nie so ver gegaan om mense dood te maak nie. Is hy soos sy pa, maar net op ’n bloedige manier? Is gewelddadigheid deel van sy psige? Is daar ’n diep, donker plek in hom waar boosheid broei?”

Ou bloed is aangewys as LAPA Uitgewers se Lekkerlitboek vir Augustus 2013.

Vir Madri Victor (LitNet) is Ou bloed  ’n uiters boeiende en vermaaklike misdaadroman. "Die leser kan dalk aardig voel oor die tema van die boek, maar gelukkig is geregtigheid op die ou end die wenner. Die reeksmoordenaar neem namens die leser wraak, maar die leser mag maar saam met hom voel. En die besluit at Krige uiteindelik moet neem en die feit dat hy nie gemaklik is met alles wat hy tydens die ondersoek gedoen het nie, maak dat die leser heelwat vrae het. Dit veroorsaak dat die leser uitsien na ’n opvolg van Ou bloed. En dit is die toonbeeld van ’n suksesvolle misdaadroman."

In 2014 verskyn Waar boosheid broei en in hierdie verhaal staan Thys Krige weer vierkantig in die booswigte se pad. In Waar boosheid broei ondersoek Krige ’n organisasie wat vir menseslagting verantwoordelik is.

In Die Burger (30 Junie 2014) vertel Riaan Grobler verder oor Waar boosheid broei: "Soos dit met hierdie tipe verhale gaan, is daar verskeie kinkels en Krige bevind hom onder meer in Zimbabwe om die aanhouding van die joernalis Henk Human te ondersoek. Hy kom af op ’n video wat Suid-Afrikaners in ’n menseslagting impliseer en hy volg die spoor terug na Suid-Afrika, waar die polisie se misdaadintelligensie by die ondersoek betrokke raak. Die joernalis Robyn Arendse se reeks artikels oor kindersmokkelary sorg vir ’n verdere kinkel, veral wanneer dit blyk dat haar lewe in gevaar is. Hugo Mentz, ’n kennis wat sy op Twitter ontmoet het, bied aan om haar te beskerm op sy plaas en só begin die spanningslyne verstrengel raak.

"Venter sorg weer vir ’n boeiende speurverhaal waar die leser nie vinnig genoeg kan omblaai nie."

Op LitNet is Jonathan Amid net so komplimentêr oor Waar boosheid broei: "Krige is ’n bloedhond, ’n man van min woorde. Teen die einde van Ou bloed weet die leser alte goed dat ons hier met ’n besonderse tipe antiheld te doen het, een wat tot die einde sal stoei met die boosheid in homself en die boosheid wat oral om hom ’n verskyning maak. Hierdie uitmergelend-lekker misdaadroman het egter uitgeroep om ’n vervolg, die derde in die Thys Krige-reeks, en dis waar Venter vir lesers sy mees mistroostige, donker en genadelose meditasie op die bose bied: Waar boosheid broei. (...)

"Venter wil die leser se vermoë om tussen reg en verkeerd, goed en kwaad, boosheid en goedheid te onderskei, met ’n besliste aanslag omverwerp en beproef.

"Aangesien Venter reeds teen dié tyd vir lesers ’n presiese padkaart met sy vorige romans gebied het van wat om te verwag – verwikkelde spanningslyne, ’n uiters onheilspellende atmosfeer, oortuigende, fyngepoleerde dialoog, klipharde en meedoënlose sielkundige beskouings van die bose, ’n getraumatiseerde dog hardgebakte protagonis wat sukkel om iets meer te doen met sy seksuele verhouding met die verslaggewer Robyn, ’n fyn aanvoeling vir nuanse wat menslike gedrag betref, en die bereidwilligheid om karakters tot op breekpunt te dryf met geloofwaardige dog moeisame fisieke en veral sielkundige uitdagings – sal dit deug om hier slegs te noem dat Venter 'meer van dieselfde' vir sy lesers bied.

"Dis egter besonder opvallend presies hoe genadeloos die teks Krige se sielkundige aftakeling met baie kort, kragtige sinne weergee en op ’n uiters minimalistiese dog geslypte vertelstyl staatmaak. Waar Ou bloed meer afwisseling gebied het, is Waar boosheid broei op die man af, uitdagend en seningrig gespierd in sy benadering. Dis dalk net genoeg om menigte lesers onder hul kussings te laat inkruip, en om ’n tikkie ligte humor hier en daar te smeek, maar vir ’n genre-hardebaard soos ek was dit baie geslaagd.

"Ons het hier met meer as net genre-vermaak te doen. Daar is weinig kans vir die leser om asem te skep soos wat Venter die spreekwoordelike vuishoue op die leser laat reën. Etiek, moraliteit en geregtigheid, tesame met die aard en betekenis van die bose, is die gewigtige onderwerpe wat hierdie gerekende skrywer geslaagd ondersoek. Hierdie keer is dit dalk nie so ’n grusame en brutale geestesaanslag soos die geval was met Ou bloed, waar Krige se familie-intrige dalk tog daardie ietsie ekstra bied wat nie altyd hier te bespeur is nie, maar Waar boosheid broei is steeds ’n roman wat sielkundige ondersoek en sosio-politieke kommentaar net so hoog ag as om lesers te vermaak. Glad nie maklik nie, maar hier is die stryd gewonne."

Peet Venter stel nie sy lesers wat gereeld ’n nuwe boek uit sy pen verwag, teleur nie. In 2015 verskyn die volgende Thys Krige-verhaal getiteld Plasenta. In Plasenta bring die skrywer baie van die drade wat in vorige boeke agtergelaat is, bymekaar.

Krige se motief in Plasenta is weer persoonlik wanneer hy begin ondersoek instel na sy halfsuster wat 15 jaar tevore verdwyn het. Ook moet sy meisie, Robyn, se dood ook verklaar word.

"Krige se ondersoek is besaai met eksotiese karakters, plekke en raaisels wat die leser boei, terg en fassineer," skryf Riaan Grobler in Die Burger van 16 Mei 2015. "Op die spoor van ’n Turkse sluipmoordenaar maak Krige ’n draai in Maputo - die plek vanwaar hy vermoed sy suster na Pakistan ontvoer is. Daarna is dit Ciprus waar Krige deur booswigte gevange geneem word, en dit is hier waar die leser en Krige behoorlik begin kopkrap. Veel meer wil ek nie oor die verhaal self sê nie, anders gee ek die hele ding weg, want die merkwaardigheid van Plasenta – soos met Venter se vorige werke – is die ekonomie waarmee hy skryf. Dis ’n ou skrywershand wat hier besig is, want elke sin en gebeurtenis is geweeg en gestroop van enigiets oorbodig.

"Naas (Deon) Meyer is Venter my gunsteling-spanningsromanskrywer. Maar waar Meyer se boeke soos ’n hoofstroom-polisiereeks op TV voel, is Venter se skrywes eerder donker, broeiende rillerflieks. Meyer se Bennie Griessel is ’n Huisgenoot-held terwyl Venter se Thys Krige soos ’n gebroke Gotiese strokiesprent-antiheld dié randfiguur van die spanningsromangenre in Afrikaans geword het."

Op LitNet sluit Madri Victor haar resensie oor Plasenta as volg af: "Plasenta is die hoogtepunt van Venter se Krige-reeks en ’n adrenalien-rush. Dis naelbytlekkerte, beter as enige aksiefliek, met Thys Krige as ’n tipiese James Bond in die hoofrol. Dit vra vrae oor reg en verkeerd, waar die grense van etiek en moraliteit is en of  ’n mens jou optrede kan regverdig mits jy dit met 'suiwer' intensies doen. Peet Venter posisioneer hom met hierdie reeks in die groep briljante krimi-skrywers in Suid-Afrika. Vergeet maar van fliek by Ster Kinekor – jy sal Plasenta in een sitting wil deurlees en veel meer plesier daaruit kry."

Later in 2015 word Lem gepubliseer en stel Peet ’n nuwe karakter, Lemmer Bosman, ook bekend as Lem, aan sy lesers bekend. Hy is ’n lid van die destydse weermag se spesiale magte. Ná 1994 sluit hy by ’n sekerheidsfirma aan waar hy betrokke raak by ’n onwettige staatsgreep in Botswana en nadat dit skeefgeloop het, beland Lem in die tronk.

In die tronk besef hy dat hy ingeloop is en ná sy vrylating het hy net een doel voor oë – om diegene wat hom te na gekom het, op te spoor en te laat betaal daarvoor.

Sterk vrouekarakters kom in hierdie verhaal na vore: Fleur Bloem, ’n blommeboer wat vir Lem onder haar vlerk neem na sy ma, ’n dwelmverslaafde en prostituut, se dood; Irma Storm, ’n verslaggewer wat Lem se lewensverhaal op papier wil sit; en adjudant Christine Watts, ’n speurder.

Op Romanza se webwerf vertel Peet meer oor die inspirasie agter die ontstaan van Lem: "Ek werk selde op inspirasie. Ek kry ’n storie in my kop, en skryf hom. In Lem gaan dit oor die individu teen die samelewing. Ek veronderstel dit kan as ’n bron vir inspirasie gesien word, want ons sit maar almal in dié posisie."

Om geloofwaardige vrouekarakters te skep was een van die moeilikste aspekte vir Peet by die skryf van Lem. "Synde ’n man, is dit maar altyd moeilik om vroulike karakters geloofwaardig te maak. In Lem se geval was dit die drie, Fleur Bloem, Irma Storm, en Christine Watts. Veral met Christine was dit moeilik om haar emosies en frustrasies as vrouespeurder in ’n omgewing wat deur mans oorheers word vas te vang."

Romanza wou ook weet oor die verskille én ooreenkomste tussen Lem en Thys Krige. Hierop antwoord Peet: "Vir my sal Lem Bosman en Thys Krige alleenlopers bly. Dit, en die feit dat hulle mense doodmaak, is die enigste ooreenkoms. Die grootste verskil is dat Krige ’n man met ’n missie is, en niks keer hom nie. Lem, daarenteen, wil net sy gebreekte lewe weer aanmekaar sit."

Riaan Grobler beskryf Lem as ’n verhaal wat boei met veral sterk vrouekarakters en wat gemaklik lees. "Daar is min ooreenkomste tussen Lem en Thys Krige, maar wat vreemd is, is die ooreenkomste tussen Lem en Deon Meyer se karakter, Lemmer. Dieselfde naam, albei oudsoldate, albei was in die tronk ... Maar dis waarskynlik toevallig.

"Venter is ’n gesoute skrywer wat ’n verhaal met verskeie kinkels en storielyne naatloos aanmekaar kan flans. En Lem is ’n sout-van-die-aarde-karakter by wie vele lesers aanklank sal vind."

In 2017 is Peet terug op die boekrakke met Brand en hierdie slag is Thys Krige weer aan sy sy. In ’n onderhoud met Naomi Meyer op LitNet vertel Peet ’n bietjie meer oor die storie. Die kern van die verhaal is die politieke toestand in Suid-Afrika wat self soos ’n riller lees. "Die pres en sy kliek besef  hulle tyd om te roof raak min, maar hulle wil so lank as moontlik aan die mag klou. Hulle beraam ’n makabere plan om die reeds gespanne toestand in die land uit te buit en dit onregeerbaar te maak. Dan kan hulle ’n noodtoestand afkondig, die weermag ontplooi, die parlement ontbind en die grondwet opskort. Krige raak deur die geheime eenheid waaraan hy verbonde is, betrokke.

"Hy kom gou agter dat hy met magtige mense te doen het wat nie huiwer om dood te maak ten einde hulle doelwit te bereik nie. Dit raak persoonlik vir hom toe die twee mense met wie hy saamwerk koelbloedig vermoor word. Met die hulp van Delaré Brand, ’n rekenaargenie, ontrafel hy die komplot en kom so agter dat Sjina ’n hand daarin het omdat dit hulle imperialistiese planne pas. In die verband trek ek ’n vergelyk tussen staatskaping waarop almal so gefikseer is, terwyl sagte kolonisasie stilweg ongehinderd voortgaan agter die skerms van BRICS-handelsooreenkomste wat veral Sjina en Rusland se ekonomiese greep op Suid-Afrika verstewig."

Die prikkel vir die roman was die agteruitgang van basiese onderwys en gesondheidsdienste," vertel Peet aan Naomi Meyer. "Ook die fiasko rondom staatstoelaes. Life Esidimeni. Vra jouself af hoeveel die mense in beheer voel vir die swaarkry en lewens van gewone mense. ’n Mens kry die indruk dat dié wat aangewese is op staatsbystand vir hulle net ’n lastigheid is. Toe vra ek myself die vraag af, as hulle so behep is met hul selfverryking, hoe ver sal hulle gaan om in ’n posisie te bly waar hulle kan aanhou roof?"

Peet het ook niks aan die verhaal verander soos sekere situasies in Suid-Afrika ontplooi het nie. Hy het wel partymaal gewonder of hy nie te veel waag nie en toe, terwyl Brand in produksie was, verskyn Jacques Pauw se The president's keepers. Hierop was Peet se reaksie: "Dit het my nogal gekielie waar dit lekker is!" 

Peet was aanvanklik glad nie daarop ingestel om ’n reeks met Thys Krige as hoofkarakter op papier neer te pen nie. Vir hom voorspel ’n opvolgreeks probleme, want hoeveel keer kan jy as skrywer na vorige boeke verwys sonder om die storie oor te vertel? "Dis ’n wetter. Deur Karen (Thys se halfsuster) in die storie in te bring, het ek daarin getrap. Ek kon haar eenvoudig nie net eenkant toe skuif nie. Maar in Brand het ek dit reggekry om haar deel af te rond. Almal weet nou waar almal staan. Uitgesorteer."

Op LitNet skryf Daleen Venter dat die spanning in Brand op ’n mespunt gebalanseer word. Krige bevind hom diep in die moeilikheid sonder dat hy wou. President Zondo en sy trawante wil net een ding hê: om die land in ’n alleenheerskappy te verander. Krige probeer sy bes om agter die kap van die byl van die planne van die bewindhebbers te kom. Hy kom tot die besef dat daar met traangasgranate en basiese hulpbronne gekonkel word om die land in nog groter chaos te dompel.

"Tussendeur veg hy verbete teen sy eie donker kant wat dreig om sy lewe te oorskadu en hy moet boonop probeer sin maak van sy gevoelens teenoor drie uiteenlopende vroue: Karen, Liesl en Delaré.

Krige se verhouding met sy halfsuster, Karen, is gekompliseerd, onverstaanbaar en hy sukkel om sy eie gevoelens te peil. Tussen hom en die gestremde IT-ghoeroe, Liesl, lyk dit asof daar ’n liefdesvlammetjie begin brand en die leser wil-wil hoop kry dat dié vlammetjie dalk die donker in Krige kan verlig. En dan is daar die impulsiewe Delaré Brand wat Krige se lewe op haar ysterperd binnery en met haar reël-virtuele bewussynteorie en psigo-wiskunde dinge verder kom deurmekaarkrap.

"Voeg daarby ’n buitelandse familie met ’n hele paar vingers in die regering se geldpastei, protesoptredes wat in algehele chaos ontaard, aksietonele wat jou na jou asem laat snak én ’n grusame moord (of twee) en jy sit met ’n naelbyt-lekker storie en ’n snaarstyf spanningslyn!

"Venter vervleg ook tientalle sielkundige teorieë, veral dié van Freud en Jung, soomloos met die verhaalgebeure om die leser ook introspeksie te laat doen. Die donkerweb vol duisterhede, soos 'dwelmhandel, mense- en wapenhandel, sluipmoord, terrorisme, kinderpornografie' (bl 47), roep Freud se idees oor die menslike psige en die onbewustelike vol 'vrese, manies, fobies, irrasionele fantasieë, immorele drange, siek seksuele fantasieë' op (bl 47). Verder word die spel tussen Jung se begrippe van lig en donker, positief en negatief deurgaans met die storielyn vervleg en die leser sien later hoe die donker kant in sekere karakters oorwin.

"Krige en sy skop-en-trap-skoene (bl 158) is die toonbeeld van ’n aksiefliekheld – sy optrede is onvoorspelbaar, hy is onmoontlik dapper en hy laat hom nie deur enigiemand stuit nie. Die ontwikkeling van al die karakters in Brand is meesterlik gedoen en elke karakter kry ’n outentieke stem.

"In hierdie roman word ’n hele rits geheime onverbiddelik blootgelê en die grense tussen reg en verkeerd word telkens uitgedaag. Sal Krige en Delaré se blootleggings enigsins help om die brand in die land te blus? Is daar werklik iets soos verbode liefde en is die gevolge daarvan regtig so erg soos wat die samelewing ons laat glo? Is dit moontlik dat die mens se ligkant sy skadukant kan troef? Oor dié vraagstukke kwel jy jou tot aan die einde van hierdie roman. En wees gewaarsku: Jou nerwe sal tot op die laaste bladsy aan flarde wees en dis hoogs waarskynlik dat jou dagtake agterweë sal bly vir die volle duur van dié roman –Venter sorg dat Brand moeilik neergesit word."

In Die Burger (4 Desember 2017) is Riaan Grobler se finale oordeel oor Brand as volg: "Venter kry dit reg om in die leser se psige te klim en hier en daar ’n onverwagte (maar ’n berekende) kinkel agter te laat. Hy skep moeilike uitdagings vir sy karakters en bied nie maklike antwoorde of oplossings nie. Brand bevestig Venter se stand as dié randfiguur van spanningsfiksieskrywers."

Binne ’n jaar is Peet Venter se volgende boek op die winkelrakke in Suid-Afrika onder die titel Soos ’n diep waterkuil. Die teksvers in die Bybel, Spreuke 23:27, "’n Sedelose vrou is soos ’n diep waterkuil, ’n verleidster is soos ’n put waaruit jy nie kan kom nie," staan sentraal in hierdie verhaal.

In Die Burger van 3 Desember 2018 is Francois Bekker van mening dat die moordenaar godsdiens en morele oordeel gebruik om sy dade te regverdig – "iemand wat homself as regter en laksman aangestel het".

Thys Krige is nie in die verhaal die ondersoekende beampte nie. Speuradjudant Boel Helberg is die man wat die moordenaar moet opspoor. Die moordenaar het hom gebel om hom na die slagoffer se liggaam in die Wemmerpan te lei.

Bekker gaan voort: "By nadere ondersoek blyk dit ’n skendmoord op ’n jong vrou te wees. Dis nie waar dit ophou nie. Nog twee lyke is elders in die stad versteek. Kriptiese leidrade is deur die moordenaar verskaf wat die speurder moet opvolg om hulle op te spoor. (...)

"Soos die ondersoek sy loop neem, ervaar Helberg konflik op twee vlakke. Dat daar enigsins ’n siek persoon rondloop met reeds drie lyke op sy kerfstok, is genoeg om enige ondersoekbeampte slapelose nagte te besorg. Namate hy leidrade opvolg, ontvou ’n verhaal van jaloesie, gierigheid en bedrog. Helberg se bekommernis oor sy vrou en dogtertjie, Ellie, is een van die aspekte van die storie wat Venter veral goed uitbeeld.

"In die ontvouing van die verhaal word die onderwêreld van misdaad met verrassende kinkels verken. Wat onder die loep geneem word, is die verskynsel van goed en kwaad in die lewe. En die verlies van onskuld. Hier en daar is ’n karakter wat baat sou kon vind met verdere ontginning. Neem die karakter van Ben Klein as voorbeeld. In sy leefwêreld is daar nie ’n markante onderskeid tussen goed en kwaad nie.

"Soos ’n diep waterkuil is ’n onthutsende konkoksie van wellus, moord en jaloesie. Venter se aanslag is sonder fieterjasies en hou die leser tot aan die einde vasgenael."

Op ’n vraag van Carla van der Spuy oor hoekom sy reeksmoordenaars intelligente mense is, antwoord Peet: “Ek maak my reeksmoordenaars intelligent en gesofistikeerd om die psigiese kontraselement meer dramaties te maak: die konflik in die beskaafde, hoogs ontwikkelde brein waar daardie barbaarse geweldenaar ook skuil. Wat maak dat die dier die mens op die agtergrond stoot? Dit sal seker ook werk as die moordenaar ’n doodgewone, vaal ou is wat heeldag in ’n kantoor sit, en by die huis sit sy vrou op sy kop. Maar vir my is dit net soveel lekkerder as hy ’n professor of rekenaarfoendi is. Dit is net soveel lekkerder as so ’n slim moordenaar daardie een foutjie maak wat Krige uiteindelik raaksien. Dit is so lekker soos ’n taai toffie wat aan jou tande vassit as Krige weet daardie foutjie moet daar wees, maar hy sukkel om dit raak te sien.”

Van der Spuy wou verder weet of Peet ook, soos talle ander, voel dat moordenaars nie hard genoeg gestraf word in Suid-Afrika nie en hoe hy oor die doodstraf voel.

Vir Peet is dit bloot menslik vir ’n skrywer om in sulke situasies deur die karakters en gebeure uiting te gee aan sy eie gevoelens, maar hy meen dat dit egter versigtig hanteer moet word (aan Carla van der Spuy op LitNet). “Ons kan ons vergeldingsdrome droom en ons wraakfantasieë koester, maar moet nooit ons etos vergeet nie. Die frustrasie en gevoel van magteloosheid is wel daar; om grondige redes, maar om die reg in eie hande te neem, is verkeerd. Die enigste wat daardeur bereik kan word, is om ons nóg verder in die moeras van anargie en barbaarsheid in te sleep. Ons het ’n regstelsel, hoe verwarrend ook al. Laat ons dan liewer ons energie aanwend om deur die regte kanale weer orde uit die verwarring te probeer skep. Hoe? Deur minder apaties te wees, en proaktief te wees. Dit raak ons almal. Daar is meer aan die lewe as eet, slaap, werk en speel.

“My etiek sê vir my die doodstraf, al dra dit sogenaamd wetlike goedkeuring, lê op dieselfde vlak van barbaarsheid as moord. My gemoed sê: hang die wetter, veral as kinders die slagoffers is. Ek is sensitief oor kinders. Dit was vir my swaar om die onderwerp van veral kinderhandel te hanteer. Pedofilie het mos deesdae ten minste die verskoning dat dit ’n ‘sielkundige afwyking’ is. Vir mensehandel is daar geen verskoning nie. Dit is bloot barbaarse winsbejag. Hoe dieper ek navorsing gedoen het, hoe meer het ek begin twyfel of ek kan voortgaan daarmee. Hoe behou ’n mens objektiwiteit? Is dit hoegenaamd moontlik om objektief te bly? Dit is die rede waarom ek in Ou bloed nie te veel op die daad spesifiek uitgebrei het nie, dit so bondig en op die man af as moontlik gestel het, en meer gekonsentreer het op die invloed wat dit op naasbestaandes het.”

Peet het sedert 1982 op sy plaas, Seringveld, in die Pretoria-omgewing gewoon, waar hy al sy liefhebberye kan beoefen soos die tyd dit toelaat.  Hy komponeer ook musiek op sy rekenaar. Hy is getroud met Jauna van Loggerenberg en hulle het twee kinders, Witze en Andrea.

Hy woon egter deesdae op ’n plaas in die Dinokeng-reservaat naby Pretoria en het in 2000 semi-afgetree het, maar werk steeds deeltyds as raadgewende ingenieur. Sy vrou, Jauna, is in 1999 oorlede, maar “ek is daardeur en gaan aan”.

Oor ’n vraag wat hy ons nog van sy grootwordjare kan vertel, antwoord Peet as volg aan LitNet: “My grootwordjare verder? Wat is daar nog om te sê? Jy weet, daar is grootword, en daar is grootword. Die liggaam, en die mens. Ek dink die mens word groot van geboorte tot dood. In die tienerjare is jy erg bekommerd oor wat mense van jou dink. In die twintigs en dertigs gee jy nie ’n hel om wat mense van jou dink nie. In die veertigs en verder, besef jy mense het hoegenaamd nie aan jou gedink nie. Dis maar soos dit gaan. Ek is vandag ’n senior burger, wat beteken ek is flippin oud. Almal sê vir my oom. Maar dis orraait. Dis nog nie nodig dat iemand anders my omgord nie. Ek trek nog self my sokkies en skoene aan, hoef nie op die bed te sit om my broek aan te trek nie. Ek kan nog my seerkry en vreugdes ‘handle’, onthou nog wat my kinders se name is.”

Oor sy skrywery vertel Peet aan LitNet: “Ek gaan sit en ek skryf. Geen raamwerke of diagramme nie. Die stories is in my kop – baie van hulle. Net navorsingnotas. Deesdae doen ek meeste navorsing in Google, maar dit bly maar lekker om in boeke, ensiklopedias, of argiewe rond te krap. Ek hoef nie iets te drink of te rook om aan die gang te kom nie. Ek luister na barok, klassieke, en romantiese musiek as ek skryf. Albanoni, deur Bach en Brahms, tot by Albeniz. Dis seker in ’n sekere sin my muse, maar ek kan daarsonder ook klaarkom. Eskom-krag, jy weet. Wil nog ’n paraffien- of steenkool-CD-speler ontwerp.  Ek kyk by my studeerkamervenster uit na die koedoes, duikers, blesbokke, vlakvarke, tarentale wat in my tuin wei of sommer net lê en ontspan. Dan skryf ek verder.”

In LAPA se besprekingsinligting oor Ou bloed word die volgende gesê oor Peet se skryfwerk: “Peet Venter skryf met min woorde. Of so voel dit. Daar is nooit langdradige beskrywings en hortende morele preke nie. Die boek lees so vinnig, ek was verbaas toe ek nou weer na die agterste bladsy kyk en sien daar staan 303 op. Dit voel nie so nie.

“Hoe kry hy dit reg? Dié vraag het my ’n oomblik geboei, want ek het gesukkel om te verstaan wat sy geheim is. Toe ek egter weer daardie eerste paar bladsye lees, toe weet ek: Venter skets eintlik vir die leser ’n film. Ons belééf die hele tyd. Jy is sáám met die moordenaar, dan is jy sáám met Krige, of jy is by Shirdi Mayet, jy leef saam met haar wanneer sy haar broodjie koop en wag dat die moordenaar haar kom ontmoet. Op hierdie manier beleef ’n mens ook die rassisme teen Dlamini, jy word nooit vertel hoe sleg rassiste is nie, dis nie nodig nie. Peet laat ons eenvoudig toe om saam met Krige en Dlamini te ry en die storie deur hulle oë te beleef.

“Ek gaan van nou af Peet se boeke aanbeveel vir enige een wat sukkel om te show in hulle skryfwerk. Baie mense haak vas by beskrywings en morele vraagstukke en lewenslesse. Peet Venter donder voort, hy boender jou in die storie in en hy sleep jou saam op ’n mallemeulereis deur sy storie. Kyk mooi: Jy sien die hele tyd die gebeure. Dit voel of jy na ’n film kyk.”

In Oktober 2013 is ’n skrywersgesprek oor misdaad en dwelms by die Laerskool Voorpos in Waverley in Pretoria deur die Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere asook enkele uitgewerye aangebied. Peet het ook aan hierdie gesprek deelgeneem.

Oor die oplewing in misdaadfiksie in Suid-Afrika het Peet gesê: “Lesers is in die jare 60 vervreem van ligte ontspanningsliteratuur in Afrikaans. Akademici het indertyd die ’nuwe denke’? van die Sestigers aangegryp. “Vurige resensies het verskyn en debatte is in die pers gevoer. Dit was groot nuus. Intussen het die hoofstroomfiksie maar sy rustige gang geloop. 

“Uitgewers het hul boekklubs gehad. Daar het wel boeke met meriete buite klubverband verskyn, maar daar was eintlik nooit uitgebreide resensies hieroor in die pers nie en in akademiese kringe is hulle doodgeswyg. Dit het intussen verander. Meer onlangs het ’n jonger geslag akademici weer begin kennis neem van populêre fiksie. Hulle lewer positiewe kommentaar waar daar meriete is.

“Deon Meyer het plaaslik ’n belangrike rol gespeel in die opbloei van misdaadfiksie. Ek dink ook uitgewers het meer aggressief begin bemark, met die gevolg dat ander Afrikaanse misdaadskrywers nou baie meer blootstelling kry in die media. Nog ’n faktor kan wees dat ons vandag met soveel geweld en misdaad moet saamleef dat lesers ’n soort ontvlugting vind in misdaadstories waar die speurderheld die kriminele die een ná die ander laat aftjop en reg laat geskied.”

“Die morele klimaat het ook baie verander sedert my skryfdebuut in 1979. Toe ek begin skryf het, moes jy by ‘magtig’ en ‘bleddie’ hou; as jy begin ‘donder’ dan is die wenkbroue gelig.”

Peet is al beskryf as ’n skrywer van “min woorde maar diep insig”. Hierop reageer hy: “Ek is self lief vir lees. (’n Skrywer wat nie lees nie, maak ’n groot fout.) Maar ek het ’n ongeduld ontwikkel met skrywers wat mens laat verdrink in ’n vloed van onnodige woorde – seker omdat my leestyd so beperk is. Toe ontwikkel ek ’n manier om boeke te kies. Eerstens moet die titel my aandag trek, maak nie saak wie die skrywer is nie. Dan haal ek die boek van die rak af en lees die eerste twee sinne. As dit my nie boei nie, gaan die boek terug op die rak. As die eerste twee sinne my boei, lees ek die eerste twee bladsye. As ek dit wat die skrywer in twee bladsye sê, in twee of drie paragrawe kan sê, gaan die boek terug op die rak. As ek dit nou wragtag nié in minder as ’n bladsy en ’n half kan sê nie, al probeer ek, koop ek die boek. Dus, in my eie skryfwerk waak ek gedurig teen oorbodige woorde.

“Diep insig? Sjo! Ek luister na wat mense sê, hoe hulle dit sê. Ek kyk na hul lyftaal. Verder is dit seker maar ’n kwessie van lewensondervinding.” (aan Carla van der Spuy op LitNet)

Carla van der Spuy wou by Peet weet hoeveel van Krige se karaktertrekke is ook by hom te bespeur en hoe die twee verskil, indien wel? "Natuurlik word die skrywer se sienings, gevoelens, voorkeure en renonse in die karakters geprojekteer, maar dit moet so gedoen word dat dit hulle eie word deur dialoog, gedagtes, handelinge. Laat hulle die storie vertel. Dis nie altyd maklik nie, maar met ondervinding leer mens om uit jou storie te bly sonder om daarvan verwyder te wees. Wat ’n leser van die skrywer uit sy stories kan agterkom, hang af van hoe diep die storie is en hoe diep die leser lees. Dis seker onafwendbaar dat iets van die skrywer in sy karakters geprojekteer word. Onvermydelik sal daar iets van my in Krige wees, anders sal hy nie vir my lééf nie. My innerlike verwysingsraamwerk is sy bloudruk, plus ’n paar dinge wat ek graag sou wou wees as ek die moed gehad het. En ja, minus die voorkoms, jeugdigheid en welvaart.

"Ek dink hoeveel van die skrywer ingebou word – goed en sleg – en hoe openlik en eerlik dit gedoen word, bepaal tot ’n groot mate die geloofwaardigheid van die karakters. As ek as skrywer nie met ’n karakter kan assosieer nie, hoe kan die leser?

"Dus, ja, daar is heelwat van my in Krige. Die stil geaardheid, die denker, die keuse om afgesonderd in die natuur te woon en die onwrikbare geloof in geregtigheid. Miskien verskil ek van hom wat die geweld betref, maar as ek deesdae so na die nuus kyk, is ek ook nie meer altyd so seker daarvan nie. Daarom dat ek ’n afleier soos hy het. En ek is oud, lelik, en arm."

Peet is nie net skrywer en ingenieur nie; hy is ook baie lief vir musiek en beeldhouwerk. Hy beskou homself as ’n jack of all trades, met die stukkie master of none bygelas. "’n Mens moet realisties wees en keuses maak. My eerste liefde lê by musiek, maar ek is net nie goed genoeg daarmee om ’n lewe daaruit te maak nie. Daar bly musiek toe in die slag. Ek skilder en maak beelde van wat ek sien, soos ek dit sien. Ek weet nie hom om emosionele boodskappe daarin te sit (kodeer?) nie. Ek kyk na ander kunstenaars se werk en dis vir my mooi of lelik. Punt. Daar bly skilder en beeldhou in die slag.

"Om ’n lewe te maak, wend ek my toe na my tegniese aanleg, en na skryf om sinvolle uitdrukking – wat ek ook verstaan – te gee aan al die strooi hierbinne. Beide skeppend. Genoeg vir my."

Publikasies:

Publikasie

Die alleenlopers

Publikasiedatum

1978

ISBN

0628013671 (hb)

Uitgewer

Johannesburg: Voortrekker-Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Die reuk van rose

Publikasiedatum

1995

ISBN

0799322466 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Dieper as die bloed

Publikasiedatum

1996

ISBN

0799323241 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Disa DISA

Publikasiedatum

1996

ISBN

0799322636 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

Die koeël is deur die kerk

Publikasiedatum

1997

ISBN

0799323497 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Kortverhale

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

Middernagblou

Publikasiedatum

1997

ISBN

0799324132 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Nag van die narre

Publikasiedatum

1998

ISBN

079932499X (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Vlieg, duifie, vlieg!

Publikasiedatum

1999

ISBN

0799326259 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

In kringe: ’n verhaal in drie stemme / Saam met GA Watermeyer en Estelle Marais

Publikasiedatum

1999

ISBN

0799326852 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Prosa

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

3 van die bestes. Saam met François Bloemhof

Publikasiedatum

2001

ISBN

0799328367 (sb)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Novelles

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Slang, die onbesonge held

Publikasiedatum

2009 (Grootdruk)

ISBN

Nie bekend

Uitgewer

Nie bekend

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Dieper as die bloed

Publikasiedatum

  • 2012
  • 2013

ISBN

  • 9780799358339 (sb)
  • 9780799357745 (e-boek)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Geen

 

Publikasie

Ou bloed

Publikasiedatum

  • 2013
  • 2014

ISBN

  • 9780799361292 (sb)
  • 9780799361575 (e-boek)
  • 9780799361810 (mobi)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Spanningsverhaal

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

Waar boosheid broei

Publikasiedatum

2014

ISBN

9780799368499 (sb)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Spanningsroman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

Plasenta

Publikasiedatum

2015

ISBN

9780799373790 (sb)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Spanningsroman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

Lem

Publikasiedatum

2015

ISBN

9780799376487 (sb)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Spanningsroman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

Brand

Publikasiedatum

2017

ISBN

9780799386141 (sb)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Spanningsroman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

 

Publikasie

Soos ’n diep waterkuil

Publikasiedatum

2018

ISBN

9780799388312 (sb)

Uitgewer

Pretoria: LAPA

Literêre vorm

Spanningsroman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings beskikbaar op die internet

Artikels oor Peet Venter beskikbaar op die internet:

Die samesteller vra om verskoning vir Media24-argiefskakels wat tans nie werk nie.

Bron:

  • Knipseldiens van die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum

• Erkenning word hiermee gegee aan die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum in Bloemfontein – NALN – vir die beskikbaarstelling van hul bronne en hulp van hul personeel vir doeleindes van die ATKV-Skrywersalbum.

  • 7

Kommentaar

  • Goeie dag  Mnr Venter

     
    Ek geniet dit om u boeke te lees, maar u het my deurmekaar .
     
    Met die eerste van u boeke is Thys Krige met sy universtiteitsmeisie getroud; en was sy 'n gewese model en werk as 'n finansiële joernalis en gee Thys Krige al sy stories vir (Maggie) Magnus Moolman.  Sy pa is doodgeskiet deur die rose reeksmoordenaar. Sy pa was toe uitgemaak as 'n wreedaard wat hom mishandel het ( Die reuk van rose, Dieper as die bloed -  1996,  Nag van die narre).
     
    Nou in die nuwe reeks :Dieper as die bloed - 2012, Ou Bloed, Waar boosheid broei, is Daniele 'n argitek wat sy huis ontwerp het, sy pa is dood toe hy 18 j was en was wonderlik? En hy begin 'n verhouding met Robin?
     
    Dink u nie dit is ook verwarrend nie?
     
    Coba Van Der Walt
     
  • Corrie Bezuidenhout

    Geniet Thys Krige-reeks. Ongelukkig het bib net tot by Plasenta. Wil graag nuuste boek aankoop. Kan ek die titel kry asb? Ek lees lees graag Peter James& James Patterson net speurders Roy Grace & Micheal Bennett.

  • Janneke Erasmus

    Ek lees nou Soos 'n diep waterkuil. Geniet die ontknoping, die karakters. Die skryfstyl en die humor. Ook die filosofiese aanslag met ouers se vrede oor hulle kinders se toekoms en veiligheid. Goeie boek. Hou van Peet Venter se skrywes.

  • Elna du Toit (Nooiensvan Viljoen)

    Ek sal graag met Peet kontak wil maak. Het saam met hom gewerk by die ingenieursfirma en hy het ook destyds begin aan 'n borsbeeld van my. Ek was baie goeie vriende met Peet en sy gesin.

    • Izak de Vries

      Elna. Stuur asseblief jou boodskap na Penguin Random House. Hulle sal dit na Peet kan aanstuur.

  • Reageer

    Jou e-posadres sal nie gepubliseer word nie. Kommentaar is onderhewig aan moderering.


     

    Top